Czym różni się ryzyko od zagrożenia? Jak wygląda proces oceny ryzyka?
24.03.2025
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) to agencja Unii Europejskiej, która jest źródłem doradztwa naukowego dla podmiotów zarządzających ryzykiem. Zadaniem EFSA jest także informowanie o zagrożeniach w łańcuchu dostawa żywności.
Podstawowymi pojęciami charakteryzującymi pracę EFSA są zatem ryzyko i zagrożenie.
Jak odróżnić ryzyko od zagrożenia
Zagrożenie to substancja lub aktywność, które mogą wywołać niekorzystne skutki u organizmów żywych lub w środowisku. Czyli coś, co może być dla ciebie szkodliwe.
Ryzyko to prawdopodobieństwo, że wystąpi zagrożenie, które spowoduje szkodę. Czyli możliwość, że coś złego się wydarzy i Ci zaszkodzi.
Brzmi skomplikowanie?
Coś, co może ci zaszkodzić, jest zagrożeniem. Jeżeli jakieś działanie może doprowadzić do zagrożenia, stanowi ryzyko.
- Oblodzona jezdnia stanowi zagrożenie. Niedostosowanie prędkości jazdy do warunków na niej stanowi ryzyko.
- Rower z zepsutymi hamulcami to zagrożenie. Jeżdżenie na nim to ryzyko.
- Lew w zoo stanowi zagrożenie. Wejście do jego klatki stanowi ryzyko.
- Wysoka temperatura w letni dzień to zagrożenie. Przebywanie na słońcu bez nakrycia głowy to ryzyko.
Proces oceny ryzyka w EFSA
-
Otrzymanie upoważnienia lub wniosku
- Komisja Europejska, Parlament Europejski lub państwo członkowskie przekazuje wniosek o wydanie opinii naukowej. EFSA może również samodzielnie rozpocząć działanie.
- Uzgadniany jest mandat, w którym wskazuje się m.in. zakres uprawnień i termin. Jeśli wniosek dotyczy dopuszczenie do obrotu, EFSA zatwierdza jego kompletność i może zażądać dodatkowych informacji naukowych.
- Mandat jest przydzielany do konkretnego panelu naukowego EFSA lub jego komitetowi naukowemu.
2. Ocena
Ocenę ryzyka najczęściej przeprowadza ekspercka grupa robocza.
- Grupa robocza analizuje dostępne informacje naukowe. Może korzystać z danych zgromadzonych w sieci EFSA lub ogłosić zaproszenie do składania wniosków o udostępnienie danych.
- Grupa robocza przygotowuje projekt i przekazuje go panelowi do dyskusji.
- EFSA często organizuje konsultacje publiczne na temat projektów, po czym uwzględnia uwagi w poprawionym dokumencie.
3. Przyjęcie i publikacja
- Jeśli większość członków panelu jest zgodna – ocena jest przyjmowana. Wszystkie mniejszościowe opinie również są rejestrowane.
- Wynik: to najczęściej opinia naukowa, ale może to być także oświadczenie, wytyczne czy inny rodzaj dokumentu. Dokument jest publikowany w ogólnodostępnym Dzienniku EFSA – internetowym dzienniku naukowym.
- Przy okazji publikacji mogą być prowadzone działania komunikacyjne.
Źródło:
https://www.efsa.europa.eu/pl/multimedia/efsa-at-a-glance,
https://www.efsa.europa.eu/pl/campaigns/hazard-vs-risk