Podróżujesz do strefy tropikalnej, subtropikalnej oraz śródziemnomorskiej? Musisz to wiedzieć! Gorączka denga i gorączka chikungunya
Co to jest gorączka denga i gorączka chikungunya
- Gorączka denga oraz chikungunya są chorobami wirusowymi przenoszonymi przez komary, głównie z gatunków Aedes. Z ich powodu choruje na świecie 50 do 100 mln osób rocznie,
- komary, które przenoszą wirusy dengi i gorączki chikungunya wykazują aktywność w ciągu dnia, szczególnie rano i wieczorem. Te same gatunki komarów są także wektorami dla wirusa Zika, a w przypadku A.aegypti także dla wirusa żółtej gorączki,
- obie choroby charakteryzują się bardzo zbliżonymi objawami, które zwykle pojawiają się po kilku dniach (3-7) od ukąszenia przez zakażone gatunki komarów. Występuje gorączka i ból głowy oraz w różnym nasileniu bóle stawów i mięśni kończyn oraz wysypka na ciele. W przypadku gorączki denga możliwy jest także ciężki przebieg choroby, któremu towarzyszą objawy krwotoczności oraz wstrząs.
Jaka jest aktualna sytuacja
- Denga oraz chikungunya występują stale (endemicznie) na obszarach tropikalnych i subtropikalnych w Azji Południowo-Wschodniej, Ameryce Południowej i Centralnej, w regionie Pacyfiku i Afryce,
- w Europie odnotowuje się przede wszystkim zachorowania zawleczone przez podróżnych powracających z regionów stałego występowania tych chorób,
- w ostatnich latach w krajach basenu Morza Śródziemnego odnotowuje się przypadki rodzime (niezawleczone) np. rodzime przypadki dengi w 2010 r. w Chorwacji i Francji, 2013 – 2014 r. we Francji, w 2012 r. na portugalskiej wyspie Madera, ogniska rodzimych przypadków gorączki chikungunya w 2007 r. we Włoszech, 2010 r. i 2014 r. we Francji, 2017 r. we Francji i Włoszech),
- niektóre gatunki komarów, typowe wcześniej dla klimatu tropikalnego i subtropikalnego, w wyniku zmian klimatycznych zostały wprowadzone na obszar basenu Morza Śródziemnego. W dogodnych okolicznościach mogą one uczestniczyć w transmisji wirusów dengi i chikungunya, szczególnie w miesiącach czerwiec-listopad, kiedy sprzyjają temu zarówno warunki klimatyczne jak również zwiększone zaludnienie regionów popularnych turystycznie.
W 2022 r. jak dotąd nie odnotowano na terenie Europy rodzimych zachorowań wywołanych wirusem chikungunya.
W 2022 r. (do dnia 4.10.2022 r.) odnotowano 63 rodzime przypadki dengi we Francji (region Oksytania, Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, Korsyka).
Ocena ryzyka Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób
- W Europie wirus dengi jest przenoszony przez komary Aedes albopictus, który występuje w dużej część Europy,
- prawdopodobieństwo lokalnego przeniesienia wirusa dengi występujące w kontynentalnej części UE/EOG jest wysokie, ponieważ warunki środowiskowe sprzyjają rozwojowi populacji komarów i replikacji wirusa w wektorze, który ma dużą liczebność w okresie letnim i wczesną jesienią,
- biorąc pod uwagę dużą liczbę zagranicznych turystów odwiedzających południową Francję w okresie letnim/wczesnojesiennym, można się spodziewać wykrycia przypadków wśród podróżnych powracających.
Zalecenia dla podróżujących
Przed podróżą
Przed podróżą należy skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny tropikalnej, który udzieli informacji nt. zasad przygotowania się do podróży. Wizyta u tego specjalisty powinna odbyć się nie później niż 6-8 tyg. przed planowaną podróżą, co pozwoli na przyjęcie zalecanej przez lekarza profilaktyki
Zapobieganie zachorowaniu w trakcie pobytu
Szczepionka przeciwko dendze jest dopuszczona do obrotu w Europie.
Nie istnieje szczepionka przeciwko gorączce chikungunya oraz nie ma profilaktyki lekowej przeciwko ww. chorobom.
Osoby wyjeżdżające w rejony endemiczne dla gorączki denga i chikungunya powinny stosować się do rekomendacji, które obowiązują w przypadku chorób tropikalnych przenoszonych przez komary:
- używaj repelentów w celu uniknięcia pogryzienia przez komary zarówno w ciągu dnia jak i w nocy, podczas przebywania na zewnątrz jak i wewnątrz pomieszczeń,
- noś odpowiedni ubiór chroniący przed pokąsaniem przez komary (ubrania jasne, najlepiej zakrywające ciało z długimi nogawkami i rękawami, zakrywające stopy, nakrycie głowy),
- używaj moskitier,
- pozostawaj w pomieszczeniach (najlepiej klimatyzowanych lub posiadających wiatraki) w okresie pór dnia, w których aktywność komarów jest największa,
- w razie zachorowania w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską.
Po powrocie
W przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych po powrocie należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, informując o przebytej podróży.
Informacje dotyczące bezpieczeństwa w czasie podróży znajdują się na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych "Odyseusz" oraz "Informacja dla podróżujących" a także w aplikacji MSZ na smartfony "Polak za granicą".