Główny Inspektorat
Sanitarny

Aktualna sytuacja epidemiologiczna w zakresie infekcji sezonowych oraz bezpieczna żywność na święta były tematami briefingu prasowego Głównego Inspektora Sanitarnego, który odbył się 22 grudnia 2025 r.

W całym regionie europejskim odnotowujemy rosnącą aktywność wirusów odpowiedzialnych za infekcje układu oddechowego, w tym grypy. Liczba pacjentów zgłaszających się do podstawowej opieki zdrowotnej z objawami chorób układu oddechowego wzrosła w blisko połowie krajów raportujących z naszego regionu. Podobna sytuacja dotyczy również Polski. Obecnie największą aktywność wykazuje wirus grypy oraz SARS-CoV-2.

Ważną cechą tegorocznego sezonu grypowego jest pojawienie się nowego wariantu grypy A (H3N2) – określonego jako wariant K. Nowy wariant wirusa grypy nie wykazuje szczególnej zjadliwości, ale ponieważ jest nowym mutantem to w populacji nie ma pamięci immunologicznej, zatem wiele osób po kontakcie zachoruje. Szczepionka przygotowana na sezon 2025/2026 jest skuteczna, wobec tego wariantu – podkreśla Główny Inspektor Sanitarny dr Paweł Grzesiowski.

W tej chwili na podstawie danych, które udostępniamy publicznie od września tego roku w systemie CEZ, obserwuje się utrwalony trend wzrostowy zachorowań na grypę, sięgający obecnie 80 przypadków na 100 tys. mieszkańców, z największą zachorowalnością na poziomie 360 przypadków na 100 tys. w grupach dzieci do 14 lat. W kolejnych tygodniach liczba zachorowań może szybko narastać, osiągając szczyt na przełomie stycznia i lutego.

Szczepienia

Obecnie można i warto jeszcze się zaszczepić. Szczepienia tegorocznym preparatem są skuteczne przeciw nowemu wariantowi grypy K. Szczepienie są dostępne i zalecane szczególnie dzieciom do 14 roku życia, kobietom w ciąży oraz osobom po 50. roku życia. Chronią przed ciężkim przebiegiem choroby i hospitalizacją, łagodzą przebieg choroby i zmniejszają ryzyko rozwoju powikłań grypy - przypomina dr Paweł Grzesiowski.

Zaleca się szerokie zastosowanie niefarmakologicznych sposobów przerywania transmisji wirusa.

• Higiena rąk,
• Higiena kaszlu,
• Maski fp2 w placówkach medycznych oraz opieki długoterminowej,
• Dystans społeczny,
• Zmniejszenie mobilności i udziału osób z grup ryzyka w zgromadzeniach,
• Wprowadzanie pracy zdalnej w większym zakresie.

Charakterystycznymi objawami grypy są: gorączka, bóle mięśniowe, osłabienie i kaszel. Należy zwrócić szczególną uwagę na objawy niepokojące – zaburzenia świadomości, zaburzenia oddychania czy problemy z układem krążenia. Potrzebny jest wówczas szybki kontakt z lekarzem. Przy łagodnym przebiegu infekcji można skorzystać z dostępnych na rynku szybkich testów antygenowych do samodzielnego wykonania w domu. Test może wykonać także lekarz POZ. W przypadku potwierdzenia grypy, lekarz oceni potrzebę szybkiego włączenia leku przeciwgrypowego dostępnego na receptę. Chorym zalecana jest samoizolacja domowa przez 5-7 dni.

Tegoroczny sezon grypowy może być szczególnie trudny ze względu na pojawienie się nowego podtypu K wirusa grypy. Z tygodnia na tydzień liczba chorych się podwaja. Spodziewane jest większe obciążenie placówek medycznych POZ oraz Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych.  

Poza dominującym aktualnie wirusem grypy, obserwowana jest w polskiej populacji niska, ale wzrastająca aktywność wirusa RSV oraz malejąca, jednakże nadal utrzymująca się na średnim poziomie aktywność wirusa SARS-CoV2.

• organizację punktów/stref przyjęć wydzielonych dla pacjentów z objawami infekcji,
• szerokie testowanie szybkimi testami,
• zapewnienie izolacji kropelkowo-powietrznej,
• wprowadzenie masek ochronnych dla pacjentów i personelu,
• zabezpieczenie dostępności leków przeciwgrypowych,
• szczepienia personelu medycznego i pomocniczego.

Zimowy sezon infekcji wirusowych zbiega się z czasem świątecznym. Spotkania rodzinne przy świątecznym stole w sposób naturalny będą sprzyjały transmisji infekcji wirusowych, zatem warto stosować jak najszerzej, niefarmakologiczne sposoby przerwania transmisji wirusa.

Święta Bożego Narodzenia to wspólne spotkania przy świątecznym stole obfitującym w tradycyjne potrawy. Dlatego kolejnym tematem poruszonym podczas spotkania prasowego było bezpieczeństwo żywności, którą przygotowujemy i podajemy naszym bliskim w tym okresie.

Chcemy przypomnieć najważniejsze zasady bezpiecznego przygotowywania żywności, które pomogą uniknąć zatruć i zakażeń pokarmowych związanych ze źle przygotowanymi potrawami - podkreśliła dr n. o zdr. Izabela Kucharska, zastępczyni Głównego Inspektora Sanitarnego.

Żeby świąteczne spotkanie nie zakończyło się dla nas zatruciem pokarmowym pamiętajmy o podstawowych zasadach, takich jak:

1. Żywność raz zamrażana, nie może być zamrożona ponownie.
2. Higiena nie tylko rąk, ale blatów roboczych i narzędzi kuchennych.
3. Dokładne gotowanie (żywność taką jak np. zupy należy doprowadzać do wrzenia, tak aby zyskać pewność, że osiągnęła temperaturę minimum 70° C; co do mięsa, należy mieć pewność, że soki z wnętrza tych produktów są czyste i nie są różowe; odgrzewaną żywność przed spożyciem należy podgrzewać do temp. powyżej 70°C.)
4. Niepozostawianie ugotowanej żywności w temperaturze pokojowej przez czas dłuższy niż dwie godziny.
5. Wyrzucenie żywności nadpsutej, z oznakami pleśni.
6. Oddzielanie żywność surowej od ugotowanej. Przechowywanie żywności surowej w lodówce, w oddzielnych pojemnikach.

Więcej o bezpiecznym przygotowaniu nie tylko świątecznych posiłków piszemy na stronach GIS i w naszych mediach społecznościowych.

Relacja z briefingu prasowego dostępna jest na kanale You Tube GIS.