List wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego

Szanowni Państwo,

średniowieczny biskup i filozof Robert Grosseteste w traktacie O świetle napisał: Światło w najwyższym stopniu czyni rzeczy pięknymi i ukazuje ich piękno. Za chwilę, patrząc na witraże, dla których światło stanowi warunek sine qua non ich sensu istnienia, pamiętajmy o powyższym cytacie, tym bardziej, że został on zapisany w czasach, gdy szlachetna sztuka łączenia kawałków kolorowego szkła za pomocą listwy ołowianej miała znaczenie głębsze, niż tylko dekoracyjne znaczenie.

Za każdym razem, kiedy otwierana jest wystawa prezentująca różnego rodzaju zbiory historyczne, myślę o tych wszystkich zabytkach, które nasze państwo utraciło na skutek tak nieprzychylnej nam historii w ciągu minionych dwóch stuleci. Witraże to dzieła tyleż wyjątkowo kruche, co najbardziej, ze względu na swoje miejsca przeznaczenia i funkcję, narażone na zniszczenie. Są, czy też niestety były to zabytki, które za sprawą upływu czasu, różnego rodzaju zdarzeń naturalnych, takich jak pożary, czy w końcu działań wojennych rzadko mogły przetrwać do naszych czasów w stanie nienaruszonym.

Dlatego każdy z witraży, który dane jest nam dzisiaj jeszcze podziwiać, choćby był mocno niekompletny, powinien być przedmiotem wyjątkowej opieki i dbałości konserwatorskiej. Z prawdziwą radością i satysfakcją przyjąłem wiadomość o pracach Muzeum Narodowego w Krakowie nad ekspozycją, którą dziś otwieramy, a która, mam nadzieję, stanie się asumptem do kolejnych badań i jeszcze lepszej ochrony tej tak delikatnej części naszego dziedzictwa narodowego.

Zapraszając Państwa do podążania za światłem ożywiającymi dzieła średniowiecznych witrażystów, prezentowane na tej doprawdy wyjątkowej ekspozycji, pragnę serdecznie podziękować pracownikom Muzeum Narodowego w Krakowie za jej przygotowanie, a także specjalistom - konserwatorom, których praca pozwala zachować te unikalne dzieła sztuki dla przyszłych pokoleń.

 

O wystawie

„Cud światła” w Muzeum Narodowym w Krakowie to opowieść o witrażach, szklanych obrazach ożywianych światłem, stawiająca pytania, czym one były w epoce średniowiecza, kiedy i dlaczego zaczęły znikać z pola widzenia, a w końcu – jakie drogi prowadziły do ich ponownego odkrywania w XIX wieku.

 To pierwsza tak obszerna prezentacja średniowiecznych witraży w Muzeum Narodowym w Krakowie – podkreśla dyrektor Muzeum  prof. dr hab. Andrzej Szczerski. – Jest pionierska w skali całego polskiego muzealnictwa – zarówno ze względu na wartość pokazanych dzieł, ich merytoryczne opracowanie, jak i kwestie konserwatorskie związane z ich eksponowaniem w muzeum.

Na wystawie w Muzeum Narodowym w Krakowie można zobaczyć 77 witraży z polskich kolekcji muzealnych i prywatnych oraz z kościołów i klasztorów, stworzonych między XII a XVI wiekiem. Pokaz dopełnia 78 innych dzieł sztuki, takich jak obrazy, hafty, złotnictwo, dokumenty, rysunki, projekty witraży, grafiki i książki. Większość eksponatów nigdy nie była prezentowana publiczności, a wiele zostało zakonserwowanych specjalnie z myślą o tej wystawie. Wyjątkowym rarytasem są kwatery z okien kościoła Mariackiego w Krakowie, na co dzień umieszczone wysoko w oknach za Ołtarzem Wita Stwosza.

Witraże nieczęsto goszczą na wystawach, a jeśli już, to nie jako malarstwo, lecz w „rezerwacie” zwanym rzemiosłem artystycznym, dlatego „Cud światła” to wyjątkowy pokaz i rzadka okazja, by stanąć twarzą w twarz z cudownymi obrazami.

Więcej informacji o wystawie