Czechy w Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność
19.05.2025
Republika Czeska dołączyła do Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność. W ceremonii podpisania Wspólnej Deklaracji w sprawie przystąpienia Czech do tej międzynarodowej inicjatywy uczestniczyła Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Ceremonia odbyła się w Pradze 19 maja 2025 roku.
Dokument podpisali: Jana Kotalíková, szefowa kancelarii rządu Czech, Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, Andreas Künne, Ambasador Republiki Federalnej Niemiec, András Baranyi, Ambasador Węgier, Antoaneta Barta, Ambasadorka Rumunii oraz Martin Muránsky, Ambasador Słowacji.
W lutym tego roku minęło dwadzieścia lat od podpisania pierwszej deklaracji o utworzeniu Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność. Działania realizowane w jej ramach łączą przedstawicieli różnych państw i pokoleń, umożliwiając budowanie wzajemnego zrozumienia i zbliżenie Europejczyków - mówiła Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. - Decyzja Republiki Czeskiej o dołączeniu do grona państw członkowskich Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność to ważny sygnał zaufania wobec naszej międzynarodowej współpracy oraz uznanie dla codziennej pracy zespołów i instytucji zaangażowanych w działania Sieci. W czasach narastającej dezinformacji, imperialnych ambicji i odchodzenia świadków historii, najważniejszymi zadaniami stają się edukacja, dialog i pamięć. Tylko tak możemy budować przyszłość opartą na zrozumieniu, empatii i współpracy. Cieszę się, że dziś możemy świętować ten ważny moment i wzmocnieni zabrać się do pracy – dodała.
Z prawdziwą radością przyjmuję fakt, że dziś Czechy – po latach posiadania statusu kraju stowarzyszonego – stają się pełnoprawnym członkiem Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność. Trzydzieści pięć lat temu nikt nie przypuszczałby, że cienie nazistowskiej okupacji i komunistycznego totalitaryzmu będą towarzyszyć nam tak długo – równie długo, co samo zniewolenie. Europejska Sieć Pamięć i Solidarność to platforma, na której możemy wspólnie mierzyć się z naszą trudną przeszłością – i tworzyć jak najlepszą wspólną przyszłość – powiedziała podczas uroczystości Jana Kotalíková, szefowa kancelarii rządu Czech.
Pamięć, historia, dialog
Europejska Sieć Pamięć i Solidarność (ENRS) to międzynarodowa inicjatywa powołana w 2005 roku z inicjatywy ministrów kultury Polski, Niemiec, Węgier i Słowacji. Jej celem jest badanie, dokumentowanie i upowszechnianie wiedzy o historii Europy XX wieku oraz sposobach jej upamiętniania – ze szczególnym uwzględnieniem okresów dyktatur, konfliktów zbrojnych i oporu wobec zniewolenia.
Członkami Sieci są: Polska, Niemcy, Węgry, Słowacja, Rumunia (od 2014 roku). 19 maja 2025 roku do tego grona dołączyły Czechy. W gremiach doradczych ENRS zasiadają także przedstawiciele innych krajów, m.in. Albanii i Austrii.
Od 2010 roku działalność Sieci koordynuje Sekretariat ENRS z siedzibą w Warszawie. Początkowo funkcjonował on jako oddział Narodowego Centrum Kultury, a od 2015 roku stanowi samodzielną instytucję kultury powołaną przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego.
ENRS organizuje konferencje, sympozja, wystawy, debaty publiczne i projekty edukacyjne, a także wydaje publikacje naukowe. Jednym z najważniejszych cyklicznych wydarzeń jest Sympozjum Pamięć Europy, które co roku odbywa się w innym europejskim mieście i gromadzi specjalistów zajmujących się historią XX wieku oraz polityką pamięci.
Współpraca z partnerami z kraju i zagranicy stanowi fundament naszej działalności. Obecnie ENRS współpracuje z ponad 500 instytucjami z 40 państw, działając w duchu otwartości, rzetelności i wzajemnego szacunku.
Podczas wizyty w Pradze Hanna Wróblewska zwiedziła oddział Narodowej Galerii w Pradze tj. Klasztor Św. Agnieszki, w którym prezentowane są zbiory średniowiecznej sztuki z Czech i Europy Środkowej. Ministrze towarzyszył David Kašpar, wiceminister kultury Republiki Czech, a gości oprowadziły Adéla Pavlíčková, kuratorka wystawy oraz Alicja Knast, dyrektor generalna galerii.