Przywieziona do Polski część kolekcji kijowskiego muzeum obejmuje 38 cennych, nigdy wcześniej niepokazywanych w naszym kraju dzieł sztuki.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego zwrócił uwagę, że wojna na Ukrainie toczy się także o kulturę i tożsamość ukraińską. Wskazał, że w wyniku działań wojennych 1 400 ukraińskich instytucji kultury doznało szkód, a 1/3 została zniszczona.

To z powodu tożsamości i kultury Federacja Rosyjska przegrywa wojnę na Ukrainie. Gdyby nie siła ukraińskiej wspólnoty, to kraj ten nie byłby w stanie sprostać straszliwej rosyjskiej agresji. Narodowe Muzeum Sztuki w Kijowie, które bezpośrednio doznało szkód podczas wojny, zdecydowało się przekazać na przechowanie, ale też na ekspozycję w Polsce, 38 najcenniejszych dzieł sztuki holenderskiej, włoskiej i hiszpańskiej – poinformował prof. Piotr Gliński.

Przypomniał, że na prośbę ukraińskich instytucji w Polsce znajduje się także część innych kolekcji z tego państwa. Są to prezentowane w Muzeum Narodowym w Poznaniu obrazy Jacka Malczewskiego z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki oraz ekspresyjne rzeźby Johanna Georga Pinsla w Zamku Królewskim na Wawelu. Szef resortu kultury zapowiedział także, że następne wystawy dzieł z ukraińskich kolekcji są przygotowywane w Malborku i w Krakowie.

Dzisiaj prezentujemy dzieła, które przyjechały z Kijowa na prośbę naszych ukraińskich partnerów. To 38 wspaniałych obiektów. Niektóre z nich możemy nazwać polonikami, ponieważ mamy tu „Portret Stanisława Augusta w stroju Henryka IV”. Jest to bardzo specyficzny obraz, jeden z ostatnich portretów króla, namalowany w 1797 r. w Petersburgu. Mamy także obraz Bernarda Bellotta, który uzupełnia wielką wystawę Zamku Królewskiego w Warszawie – przekazał minister kultury.

Prof. Piotr Gliński podkreślił, że kolejna prezentacja ukraińskich dzieł w Polsce jest możliwa przede wszystkim dzięki bardzo dobrym relacjom polsko-ukraińskim i wzajemnemu zaufaniu.

Polska przyjęła ukraińskich uchodźców, a teraz przyjmuje ukraińskie dzieła sztuki. Byliśmy na to przygotowani, tuż przed wybuchem wojny powołaliśmy Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie, z którego na Ukrainę wyruszyły pierwsze transporty materiałów do zabezpieczania zabytków i dzieł sztuki przygotowane przez polskie instytucje kultury. Odpowiednio wcześniej przygotowaliśmy również nasze muzea i magazyny do przechowywania ukraińskich dzieł sztuki – wskazał wicepremier.

Kolekcja Narodowego Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenko w Polsce

Część kolekcji Narodowego Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenko została sprowadzona do Warszawy na prośbę dyrekcji Narodowego Muzeum Sztuki w Kijowie, które odniosło znaczące straty podczas barbarzyńskich ataków Rosji na Kijów. W październiku ubiegłego roku pocisk, który eksplodował naprzeciwko siedziby Muzeum, spowodował zniszczenie szyb na fasadzie budynku, co zmusiło pracowników do ewakuacji zbiorów. Odpowiadając na apel muzealników z Kijowa, Zamek Królewski w Warszawie wystąpił z inicjatywą sprowadzenia kolekcji Muzeum na czas wojny.

Jednym z najcenniejszych dzieł, które przyjechały do Warszawy, jest „Portret Stanisława Augusta w stroju Henryka IV” Elisabeth Vigée Le Brun. Obraz namalowany w 1797 r. w Petersburgu był ostatnim z dwóch malarskich portretów króla. Inne nie mniej cenne malowidło to „Architektoniczne capriccio z ruinami świątyni” - obraz namalowany przez królewskiego malarza Bernarda Bellotta, stanowiący dopełnienie monograficznej wystawy tego artysty, jaka odbyła się na Zamku Królewskim w Warszawie w ubiegłym roku. W zbiorze znajduje się także obraz „Widok z wodospadem” Jeana-Baptiste’a Pillementa - artysty pracującego dla Stanisława Augusta przy modernizacji wnętrz warszawskiego zamku.

Wśród przywiezionych dzieł znalazły się również obrazy renesansowych i barokowych mistrzów włoskich: Jacopa del Sellaio, Giovanniego Francesca Barbieriego znanego jako Guercino, Michelangela Pace, zw. Michelangelo del Campidoglio. Jedną z ozdób tej części kolekcji jest weduta Francesca Tironiego - malarza tworzącego w Wenecji. Spośród dzieł malarzy flamandzkich i niderlandzkich wyróżniają się prace: Jacoba Jordaensa („Kupid i śpiące nimfy”), Petera Paula Rubensa („Bóg rzeki Skaldy”, „Kybele i bogini Antwerpii”), Gijsbrechta Leytensa („Pejzaż zimowy”) i Fransa Franckena II („Gabinet sztuki”).

Malarstwo hiszpańskie reprezentują dwa niezwykle cenne obrazy. Pierwszy to „Portret infantki Małgorzaty Teresy”, będący kopią według Velázqueza wykonaną w studio Juana Bautisty Martineza del Mazo, zięcia artysty. Obraz ten od lat jest znakiem rozpoznawczym kijowskiego muzeum. Drugi obraz to „Martwa natura z serwisem do czekolady” z 1640 r. - jedno z kilkunastu zachowanych na świecie dzieł autorstwa przedwcześnie zmarłego Juana de Zurbarána.

Prezentację arcydzieł z Muzeum Chanenków uzupełniają m.in. renesansowe włoskie cassone, czyli skrzynie posagowe, wenecka lektyka oraz francuskie gerydony.

O muzeum

Narodowe Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenko w Kijowie powstało w 1919 r. z donacji kolekcjonera sztuki Bohdana Chanenko i aktu darowizny podpisanego przez jego żonę Warwarę. Bogdan Chanenko (1848-1917) był prawnikiem, przemysłowcem cukrowniczym, ale także miłośnikiem sztuki. Zgromadzony przez niego zbiór odzwierciedla szerokie zainteresowania kolekcjonera. Obejmuje obrazy, rzeźby oraz wyroby rzemiosła artystycznego, będące największymi i najcenniejszymi zbiorami sztuki europejskiej, azjatyckiej oraz starożytnej na Ukrainie.