Gala konkursu „Zabytek Zadbany 2025” i Europejskich Dni Dziedzictwa
01.10.2025
Właściciele 22 zabytków z całej Polski oraz organizatorzy 32 wydarzeń zostali nagrodzeni podczas jubileuszowej, 50. edycji konkursu „Zabytek Zadbany” i podsumowania 33. edycji Europejskich Dni Dziedzictwa. Połączenie obu inicjatyw podkreśla związek między codzienną troską o zabytki, a szerszą edukacją i popularyzacją dziedzictwa.
Uroczysta gala odbyła się w Muzeum Lniarstwa im. Filipa de Girarda w Żyrardowie. Nagrody i wyróżnienia przyznane laureatom wręczyła Bożena Żelazowska, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, generalna konserwator zabytków.
Zabytki są dobrem wspólnym, depozytem, który przekazujemy kolejnym pokoleniom. Choć każdy obiekt ma swojego właściciela, na poziomie społecznej odpowiedzialności stają się one naszym wspólnym dziedzictwem, z którym obcujemy na co dzień – zwiedzając, korzystając czy podziwiając zabytki – powiedziała Bożena Żelazowska, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalna Konserwator Zabytków. - Już od 50 lat Konkursowi „Zabytek Zadbany” przyświeca idea uhonorowania opiekunów zabytków, którzy wzorowo wywiązują się ze swoich obowiązków. Obserwując nagrodzonych i wyróżnionych, można zauważyć, że obowiązek opieki często zamienia się w prawdziwą pasję, zamiłowanie i oddanie idei ochrony dziedzictwa. Opieka nad zabytkami to wielowymiarowy wysiłek, także finansowy, który wspierany jest m.in. poprzez dofinansowania Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla prac konserwatorskich i restauratorskich. Dzięki tym działaniom obiekty odzyskują swoje wartości, pozostają obecne w lokalnym odbiorze społecznym, ucząc i edukując, czym jest dziedzictwo oraz jak ważne jest jego zachowanie i ochrona, także w miejscach bliskich nam na co dzień – dodała.
Poznaj laureatów i wyróżnionych w konkursie „Zabytek Zadbany”
Laureaci:
- Kościół Świętego Jana – Centrum Świętego Jana w Gdańsku (woj. pomorskie)
właściciel: Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku - Dom Urodzenia Fryderyka Chopina i Park w Żelazowej Woli (woj. mazowieckie)
właściciel: Narodowy Instytut Fryderyka Chopina
Laureaci:
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i zespół poklasztorny w Żaganiu (woj. lubuskie)
właściciel: Parafia Rzymskokatolicka Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Żaganiu - Kościół parafialny Przemienia Pańskiego w Iławie (woj. warmińsko-mazurskie)
właściciel: Dom Zakonny Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej w Iławie
Wyróżnienia:
- Spichlerz chłopski w Raciborzu-Sudole (woj. śląskie)
właściciel: Miasto Racibórz - Kaplica myśliwska Świętego Huberta w Rzeszowie-Miłocinie (woj. podkarpackie)
właściciel: Parafia Rzymskokatolicka Świętego Huberta w Rzeszowie
Laureaci:
- Ogrody przypałacowe w kompleksie pałacowo-ogrodowym w Kamieńcu Ząbkowickim (woj. dolnośląskie)
właściciel: Gmina Kamieniec Ząbkowicki - Zespół dworsko-parkowy w Michałowicach (woj. małopolskie)
właściciel: Monika Biernacka-Lorenz
Wyróżnienia:
- Założenie parkowe w Pokoju (woj. opolskie)
właściciel: Gmina Pokój - Brama Lwowska Stara w Zamościu (woj. lubelskie)
właściciel: Miasto Zamość
Laureaci:
- Pawilon wystawowy Hala Betonowa – Betonhaus – w Poznaniu (woj. wielkopolskie)
właściciel: Betonhaus Spółka z o.o. - Dawne Niemieckie Gimnazjum Reformowane, obecnie siedziba Sądu Apelacyjnego w Łodzi (woj. łódzkie)
właściciel: Sąd Apelacyjny w Łodzi
Wyróżnienia:
- Zespół osiedla Kolonia Zgorzelec w Bytomiu (woj. śląskie)
właściciel: Bytomskie Mieszkania - Budynek zwany Poniatówką w Piasecznie (woj. mazowieckie)
właściciel: Gmina Piaseczno
Laureaci:
- Kościół filialny Świętego Sebastiana w Kosinie (woj. podkarpackie)
właściciel: Parafia Rzymskokatolicka Świętego Stanisława Biskupa w Kosinie - Kościół parafialny Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej w Oporowie (woj. wielkopolskie)
właściciel: Parafia Rzymskokatolicka Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej w Oporowie
Wyróżnienia:
- Willa zwana Domem „Zośki” w Piasecznie (woj. mazowieckie)
właściciel: Gmina Piaseczno - Wieża – suszarnia węży strażackich w Przyrowie (woj. śląskie)
właściciel: Ochotnicza Straż Pożarna w Przyrowie
Laureaci:
- Budynek dawnej parowozowni wachlarzowej z warsztatami – Muzeum Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej (woj. dolnośląskie)
właściciel: Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska - Stacja Kańczuga wraz z otoczeniem – magazynem spedycji i wieżą ciśnień (woj. podkarpackie)
właściciel: Powiatowy Zarząd Dróg w Przeworsku
Wyróżnienia:
- Wiatrak koźlak w Lubięcinie (woj. lubuskie)
właściciel: Gmina Nowa Sól - Magazyn solny w Nowej Soli (woj. lubuskie)
właściciel: Miasto Nowa Sól
Poznaj najlepsze inicjatywy Europejskich Dni Dziedzictwa 2025
- „Neuroarchitektura, czyli jak budynki wpływają na nasze emocje”
Organizator: Centrum Kultury Nowy Pafawag, Wrocław - „Świdnica na tle architektury modernistycznej epoki PRL. Prelekcje oraz spacery tematyczne”
Organizator: Muzeum Dawnego Kupiectwa, Świdnica
- „Gmach inowrocławskiego sądu – idea sprawiedliwości wpisana w architekturę z początku XX wieku”
Organizator: Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu, Sąd Rejonowy w Inowrocławiu - „Sekrety modernizmu – zwiedzanie budynku Radioastronomii w Piwnicach k. Torunia”
Organizator: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
- „Oblicza neogotyku XIX-XX w.: kościół w Złotniku i Wieża Widokowa w Żaganiu. Niecodzienne zwiedzanie”
Organizatorzy: Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Badań Historycznych i Edukacji Monumentum, Centrum Informacji Turystycznej w Żaganiu, Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Złotniku - „Architektura Sulechowa. Budynki użyteczności publicznej w krajobrazie miejskim”
Organizator: Biblioteka Publiczna Gminy Sulechów
- „Spacer po Osiedlu Słowackiego”
Organizatorzy: Stowarzyszenie Modernizm w Lublinie, Muzeum Osiedli Mieszkaniowych - „Europejskie Dni Dziedzictwa 2025. W stronę architektury. Młode dziedzictwo”
Organizator: Miasto Biała Podlaska
- „Modernizm wokół nas. Europejskie Dni Dziedzictwa w Zgierzu”
Organizator: Muzeum Miasta Zgierza - „Drukarnia do mieszkania. Mieszkanie do zwiedzania”
Organizator: „BIBUŁA” – Tajna Drukarnia Józefa i Marii Piłsudskich w Łodzi
- „W Symbiozie z architekturą i naturą w Pawilonie Okocimskim”
Organizator: Centrum Edukacji Ekologicznej „Symbioza” Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie - „Szlakiem Pszczelej Architektury”
Organizator: Gospodarstwo Pasieczne „Sądecki Bartnik”
- „Willa Frankówka. Od nowa”
Organizator: Miejski Ośrodek Kultury w Józefowie - „Spacer po Mariensztacie”
Organizator: Oddział Klub Organizatorów Ruchu Turystycznego Towarzystwa Przyjaciół Warszawy
- „Gdzie jest Dusza? Architektoniczny spacer w Miasteczku Miłosierdzia bp. Józefa Nathana w Branicach”
Organizator: Powiatowe Muzeum Ziemi Głubczyckiej - „Jak młode może być dziedzictwo?” (wykład)
Organizator: Muzeum Śląska Opolskiego
- „Stanisław Kuś – 100 lat!”
Organizator: Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie - „Europejskie Dni Dziedzictwa w Etnocentrum”
Organizator: Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej
- „Społeczeństwo miasta Tykocina w XVI – XVIII wieku”
Organizator: Muzeum w Tykocinie, Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku - „Otwarte drzwi dawnych Pokoi Złotych Pałacu Branickich”
Organizatorzy: Muzeum Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku i Pałac Branickich
- „Wiejskie bloki mieszkalne PGR-ów w krajobrazie wiejskim – Młode dziedzictwo”
Organizator: Szkoła Podstawowa w Kowalach - „Powroźnictwo i architektura”
Organizatorzy: Koło Gospodyń Wiejskich Kończewice, Józef Madej – powroźnik
- „Ptasie Osiedle – Spacer architektoniczny po Brynowie”
Organizator: Instytut Dokumentacji Architektury Biblioteki Śląskiej - „Śląscy Moderniści w Beskidach – maraton filmów dokumentalnych o architekturze PRL”
Organizator: Fundacja Zielone Konie
- „Rejsy po Warcie – W stronę architektury. Młode dziedzictwo”
Organizator: Fundacja „APJA” - „Szlakiem wrzesińskiej architektury modernizmu”
Organizator: Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich
- „Między tradycją a nowoczesnością – architektoniczne oblicza Chmielnika”
Organizator: Ośrodek Edukacyjno-Muzealny „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku - „Młode dziedzictwo Kielc, czyli rzeźby i pomniki w przestrzeni publicznej miasta”
Organizator: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach
- „Odkryj domy podcieniowe – Europejskie Dni Dziedzictwa na Wysoczyźnie Elbląskiej”
Organizator: Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej - „Najciekawsze przykłady architektury modernizmu w Lidzbarku Warmińskim”
Organizatorzy: Zamek Biskupi w Lidzbarku Warmińskim, Oddział Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
- „Spacer: Modernistyczne budowle ceglane przy ulicy ks. Piotra Skargi”
Organizator: Stowarzyszenie Historyków Sztuki Oddział Szczeciński - „Wycieczka: Pomorze XX wieku – dziedzictwo, które dopiero się zaczyna”
Organizator: Muzeum-Zamek Książąt Pomorskich w Darłowie
Dowiedz się więcej
» Konkurs „Zabytek Zadbany”: nid.pl/konkursy/zabytek-zadbany
» Europejskie Dni Dziedzictwa: edd.nid.pl