W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele białoruskiego Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego i białoruskiej opozycji, m.in. Natalia Pinczuk – żona więzionego przez białoruski reżim laureata pokojowej nagrody Nobla Alesia Bialackiego.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego zwrócił uwagę na wielowymiarowy charakter współpracy Polski i Białorusi, której jednym z przejawów jest udzielanie wsparcia dla różnorodnych inicjatyw kulturalnych.

Jesteśmy razem – Polacy, Białorusini, Ukraińcy i Litwini - na przekór politycznym żądaniom Kremla. Musimy pamiętać, że jesteśmy częścią Europy i wspólnie budujemy suwerenność narodów europejskich. To właśnie ta wolność narodów jest gwarancją rozwoju całej Europy – mówił prof. Piotr Gliński podczas uroczystości.

Wicepremier przypomniał, że za dwa dni przypada narodowe święto Białorusi – Dzień Wolności, do którego obchodów włącza się również Polska.

Dzisiaj jesteśmy myślami z więźniami politycznymi – z Alesiem Bialackim czy Andrzejem Poczobutem, z tysiącami innych osób, które w tej chwili przebywają w więzieniach. Nigdy nie spoczniemy w wysiłkach o uwolnienie więźniów politycznych i uwolnienie Białorusi od reżimu Łukaszenki. Walka o wolność na Białorusi odnosi sukcesy, choć jest bardzo ciężka i dramatyczna – zauważył szef resortu kultury.

Wiceprezes Rady Ministrów podkreślił, że Polska – zgodnie z zasadą wspólnej walki wolnych narodów o wolność i suwerenność – poczuwa się do odpowiedzialność za wsparcie sąsiedniego narodu. Wskazał, że Muzeum Wolnej Białorusi w Warszawie jest doskonałym przykładem podjęcia walki w obszarze kultury.

Kultura jest naszą najważniejszą bronią. Wolne narody – polski, białoruski, ukraiński, litewski i wiele innych – nie dadzą się pokonać przez reżimy Łukaszenki i Putina. Te reżimy boją się niezależnych instytucji i niezależnych inicjatyw w obszarze kultury czy edukacji, boją się wolnych narodów. Nie ustaniemy w naszej walce o wolność na Białorusi, ale też wszędzie tam, gdzie dyktatorzy zagrażają wolności i suwerenności – podsumował prof. Piotr Gliński.

O wystawie

Wystawa „Biało-czerwono-biały” wpisuje się w tegoroczne obchody białoruskiego Dnia Wolności, który przypada 25 marca w rocznicę proklamowania niepodległego państwa – Białoruskiej Republiki Ludowej.

Ekspozycja jest efektem międzynarodowego konkursu na plakat poświęcony demokratycznym dążeniom społeczeństwa białoruskiego w latach 2020-2022. Został on zorganizowany w lipcu ubiegłego roku przez Narodowe Centrum Kultury we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwem Spraw Zagranicznych. Wsparcia dla projektu udzieliła liderka białoruskiej opozycji Swiatłana Cichanouska.

Ekspozycja „Biało-czerwono-biały” prezentuje plakaty, które zostały nagrodzone i wyróżnione za ciekawe rozwiązania koncepcyjne i typograficzne oraz skłaniającą do refleksji metaforykę. Nawiązują one do bezprecedensowej mobilizacji społeczeństwa białoruskiego na rzecz demokratycznych przemian, która była bezpośrednim następstwem sfałszowanych wyborów prezydenckich z 9 sierpnia 2020 roku. Premiera wystawy odbyła się w plenerowej galerii Muzeum Łazienek Królewskich w drugą rocznicę białoruskich wyborów – w sierpniu 2022 roku. W kolejnych miesiącach powstała jej wersja elektroniczna, którą udostępniono w kraju i za granicą.

Plenerowa, elektroniczna oraz stacjonarna ekspozycja „Biało-czerwono-biały” w Muzeum Wolnej Białorusi stanowią wyraz solidarności z represjonowanymi obywatelami Białorusi, którzy upominają się o demokrację w swoim kraju. Są wyrazem wsparcia i pamięci o osobach represjonowanych za wschodnią granicą, ale też apelem o solidarność z naszymi sąsiadami w ich drodze do wolności i demokracji – podobnie jak wolny świat solidaryzował się i wspierał dążenia polskiego społeczeństwa w okresie „Solidarności” i w trudnym czasie stanu wojennego. 

Muzeum Wolnej Białorusi

Muzeum Wolnej Białorusi znajdujące się przy ul. Foksal 11 w Warszawie to przedsięwzięcie realizowane przez fundację „Białoruś Przyszłości”, powołaną przez Narodowy Zarząd Antykryzysowy. Muzeum zostało oficjalnie otwarte w połowie lipca 2022 r. W tym czasie stało się jednym z najpopularniejszych miejsc dla społeczności białoruskiej w Warszawie – m.in. wielofunkcyjną przestrzenią muzealną, gdzie organizowane są wydarzenia kulturalne i edukacyjne oraz spotkania i debaty społeczno-polityczne. Od lipca 2022 r. do marca 2023 r. w Muzeum odbyło się ok. 120 różnych wydarzeń, w których wzięło udział ponad 6 tys. osób.