W związku z zaistniałymi incydentami, w których organizatorzy samorządowych instytucji kultury nie respektują doniosłości wyników konkursów na kandydatów na stanowisko dyrektora, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego informuje, że w instytucjach znajdujących się w wykazie samorządowych instytucji kultury, w których wyłonienie kandydata na stanowisko dyrektora następuje w drodze konkursu (Rozporządzenie Ministra KiDN z dnia 30 lipca 2015 r. – Dz. U. 2015 poz. 1298) obowiązują poniższe zasady.

Nierozstrzygnięcie konkursu

Konkurs może zostać nierozstrzygnięty jedynie w sytuacji, w której komisja konkursowa w obecności 2/3 członków komisji, w trakcie trzech głosowań nie wyłoni kandydata bezwzględną większością głosów.

Podstawa prawna: art. 16 ust. 11 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. 2024 poz. 87) oraz Rozporządzenie Ministra KiDN z dnia 12 kwietnia 2019 r. w sprawie konkursu na kandydata dyrektora instytucji kultury (Dz.U. 2019 poz. 724 ze zm.)

Niepowołanie kandydata na dyrektora

Organizator zobligowany jest prawnie do przedstawia kandydatowi wyłonionemu w konkursie warunków organizacyjno-finansowych instytucji kultury, określonych z uwzględnieniem programu realizacji zadań oraz warunków organizacyjno-finansowych funkcjonowania instytucji kultury w celu uzgodnienia treści umowy określającej warunki organizacyjno-finansowe działalności instytucji kultury oraz program jej działania.

Kandydat wyłoniony w konkursie może nie zostać powołany na stanowisko wyłącznie w sytuacji, kiedy w trakcie kolejnego kroku, jakim jest uzgodnienie warunków umowy, kandydat nie zgodzi się na podpisanie zaproponowanej umowy.

Podstawa prawna: art. 16 ust. 12 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. 2024 poz. 87).

Unieważnienie procedury konkursowej

Konkurs może zostać unieważniony jedynie w sytuacji, gdy w procedurze konkursowej pojawiły się zapisy sprzeczne z ustawą lub rozporządzeniem wykonawczym. W takiej sytuacji organizator wydaje dokument – w procedurze analogicznej do ogłoszenia konkursu – unieważniający procedurę konkursową wraz ze wskazaniem faktycznych przyczyn unieważnienia oraz ich podstawą prawną.

Do naruszeń uzasadniających unieważnienie procedury konkursowej należy przykładowo:

• wpisanie do regulaminu konkursu możliwości niepowołania kandydata na stanowisko dyrektora,
• wpisanie do regulaminu konkursu możliwości unieważnienia procedury konkursowej przez organizatora bez podania przyczyny.

Do naruszeń uzasadniających unieważnienie procedury konkursowej nie należy przykładowo:

• uznanie przez organizatora instytucji, że wybrana koncepcja programowa nie spełnia oczekiwań organizatora, nie jest zgodna z jego wizją profilu instytucji lub nie odpowiada na potrzeby społeczne. MKiDN zwraca uwagę, że oczekiwania organizatora powinny być sformułowane wprost w ogłoszeniu konkursowym, stanowiąc punkt odniesienia do pracy komisji konkursowej, której zadaniem jest wyłonienie kandydata w najwyższym stopniu spełniającego wyznaczone przez organizatora kryteria,
• upublicznienie nazwisk kandydatów, którzy złożyli dokumenty w procedurze konkursowej,
• udostępnienie koncepcji programowych w trybie dostępu do informacji publicznej (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 12 lipca 2017 r. numer II SAB/Po 75/17).
• zastosowanie w procedurze wyboru kandydata głosowania tajnego (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra KiDN z dnia 12 kwietnia 2019 r. w sprawie konkursu na kandydata na dyrektora instytucji kultury głosowania komisji powinny odbywać się w trybie jawnym, natomiast biorąc pod uwagę dotychczasową praktykę, MKiDN stoi na stanowisku, że zapisanie w regulaminie procedury konkursowej głosowania tajnego nie jest błędem formalnym skutkującym koniecznością unieważnienia procedury konkursowej).

Ministerstwo informuje, że działania niezgodne z powyższymi zasadami będą zgłaszane do organów nadzorczych. W szczególności dotyczy to kwestii nieuznania wyników pracy komisji konkursowej i niepodejmowania przez organizatorów działań mających na celu powołanie wybranej przez komisję osoby na stanowisko dyrektora instytucji.