Dzisiejsze otwarcie siedziby Instytutu Pileckiego ma wymiar symboliczny – to nowe otwarcie dla silnej polityki pamięci. Nie ma nowoczesnego państwa bez świadomej i odpowiedzialnej polityki pamięci prowadzonej w oparciu o prawdę, a ta przecież bywa trudna. To właśnie przemyślana, spójna i włączająca polityka pamięci stanowi jedno z priorytetowych zadań Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dlatego nowa siedziba Instytutu Pileckiego będzie przestrzenią nie tylko dla badań i wystaw, ale również miejscem spotkań i rozmów, które służą pielęgnowaniu pamięci poprzez pielęgnowanie prawdy. Razem pokazujmy, że historia nie jest zamkniętą księgą, lecz żywym zobowiązaniem wobec tych, którzy walczyli o naszą wolność i niepodległość – powiedział Maciej Wróbel, sekretarz w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Karol Madaj, dyrektor Instytutu Pileckiego, przedstawiając misję instytutu przypomniał sylwetkę jego patrona.

Życie i śmierć Witolda Pileckiego są inspiracją dla wielu osób i instytucji. Z nich wyrasta też i nasza misja. Chcemy tak jak rotmistrz działać nieszablonowo i konsekwentnie zarazem, by skutecznie gromadzić informacje i badać totalitaryzmy. Tak jak autor „Raportu” chcemy popularyzować wiedzę i zachowywać pamięć – mówił Karol Madaj.

Podczas uroczystości głos zabrali także krewni rotmistrza Pileckiego: Andrzej Marek Ostrowski, jego siostrzenic, oraz prawnuk Krzysztof Kosior. Odczytano także list od wicemarszałek Sejmu Moniki Wielichowskiej.

Uroczystość otwarcia zwieńczył koncert Adam Bałdych Quintet, podczas którego publiczność usłyszała utwory z albumu „Portraits”. Powstały one pod wpływem emocji wywołanych lekturą świadectw polskich ofiar zbrodni nazistowskich i sowieckich. Adam Bałdych, skrzypek i kompozytor, oparł swoją muzykę na materiałach archiwalnych Instytutu Pileckiego, łącząc melodie ludowe i żydowskie z muzyką klasyczną, jazzem i improwizacją. Całość uzupełniły poruszające interpretacje wokalistów Kari Sal i Piotra Odoszewskiego.

Sienna 82 – nowe otwarcie

Gmach przy ul. Siennej 82 został wzniesiony w 1959 roku dla Spółdzielni Inwalidów Ociemniałych Żołnierzy. W wyniku zakończonej w 2025 roku przebudowy zyskał zupełnie nowe funkcje.

Centralnym punktem budynku jest ogólnodostępna przestrzeń z salą koncertową i wystawą stałą – dla wszystkich zainteresowanych historią XX wieku. Budynek dostosowano do prowadzenia prac badawczych, przechowywania i udostępniania materiałów archiwalnych, a także dokumentowania relacji świadków historii w specjalnie przygotowanym studiu nagraniowym.

Elewacja i wnętrza budynku nawiązują do stylistyki modernizmu, który w okresie II Rzeczypospolitej symbolizował przemiany społeczne. Za wyborem takiej koncepcji architektonicznej przemawia nie tylko zakres czasowy i tematyczny badań prowadzonych przez Instytut, lecz także chęć odwołania się do modernistycznych idei funkcjonalności, prostoty oraz oszczędnej elegancji. Interpretację modernizmu można odnaleźć w rozwiązaniach zaproponowanych przez zespół architektów, projektantów wnętrz, historyków i wystawienników – m.in. w użytkowym dachu, mozaikach w kształcie gorsecików czy instalacji zainspirowanej rysunkiem Witolda Pileckiego.

» Zapoznaj się z programem Tygodnia Otwartego Instytutu Pileckiego - wydarzeń towarzyszących otwarciu odnowionej siedziby Instytutu: https://instytutpileckiego.pl/pl/instytut/aktualnosci/program-dni-otwartych-sienna-82

» Odwiedź stronę Instytutu Pileckiego: https://instytutpileckiego.pl/pl