Jacht „Mazurek” po 45 latach powrócił do Gdańska
10.06.2023
„Mazurek” to jedna z ikon polskiego żeglarstwa, tak jak „Zjawa”, „Dal”, „Korsarz” czy „Polonez” - jachty wielkich polskich żeglarzy. Mam nadzieję, że dzięki temu, iż „Mazurek” stanie się pływającym eksponatem Narodowego Muzeum Morskiego, będziemy szerzej propagować wielkie dokonania polskiego żeglarstwa” - powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas uroczystości powitania jachtu „Mazurek” niemal dokładnie w 45. rocznicę powrotu pierwszej damy oceanów, kpt. Krystyny Chojnowskiej-Liskiewicz, do Gdańska. Jacht będzie cumował przy gdańskiej marinie, a jego nowym armatorem będzie Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku.
Wicepremier Piotr Gliński przypomniał, że to na pokładzie „Mazurka” kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz odbyła pierwszy samotny kobiecy rejs dookoła świata.
„Mazurek”, oprócz „Optego” Teligi i „Dali” Bohomolca, to trzecia jednostka historyczna tego typu, która staje się eksponatem Muzeum, ale eksponatem pływającym. Tutaj będą realizowane szkolenia i program edukacyjny. Morze wychowuje, hartuje charaktery. Na morzu nie można oszukiwać, bo to się zawsze mści i dlatego żeglarstwo jest tak pięknym sportem – podkreślił prof. Piotr Gliński.
Minister kultury zaznaczył, że jest to kolejny element większego projektu, czyli powołania nowego oddziału Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.
Budujemy oddział Archeologii Podwodnej i Rybołówstwa Bałtyckiego w Łebie. To przepiękny projekt, który niedługo skończymy. Mam nadzieję, że wiosną 2024 r. będziemy mogli już Państwa tam zaprosić – powiedział wicepremier.
Dodał, że kolejny oddział, który powstanie, będzie poświęcony żeglarstwu.
Wreszcie będziemy mieli z prawdziwego zdarzenia Muzeum Żeglarstwa Polskiego, najprawdopodobniej we Władysławowie, choć to zależy od współpracy z władzami miasta. Eksponaty już są, a nowe wciąż przypływają, więc mam nadzieję, że niedługo będziemy mogli się cieszyć instytucją edukującą na temat wychowania morskiego i żeglarstwa - powiedział szef resortu kultury.
Jacht „Mazurek”
Biało-czerwony jacht „Mazurek”, zbudowany w 1975 r. w Gdańskiej Stoczni Jachtowej „Stogi”, jest jedną z najbardziej zasłużonych jednostek w historii polskiego żeglarstwa. To właśnie na nim kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz, żeglarka i inżynier budownictwa okrętowego, w latach 1976-78 jako pierwsza kobieta na świecie samotnie opłynęła kulę ziemską.
Pod koniec ubiegłego roku „Mazurek”, znajdujący się w ostatnich latach w rękach prywatnych, dzięki wsparciu Towarzystwa Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego stał się własnością Muzeum. Niektóre z przedmiotów z „Mazurka” już wcześniej trafiły do zbiorów muzeum, jak choćby słynna biało-czerwona płetwa statecznika samosteru z wymalowanymi pierwszymi nutami polskiego hymnu czy bandera, która powiewała na jachcie podczas okołoziemskiego rejsu.
Sam „Mazurek”, dzięki swojej bardzo dobrej kondycji technicznej i ogromnemu potencjałowi, nie będzie typowym eksponatem. W odróżnieniu od innych jednostek pozyskanych wcześniej przez Muzeum, jacht pozostanie w czynnej służbie na rzecz wychowania morskiego i edukacji żeglarskiej. Przez kolejne lata „Mazurek” będzie brał udział w imprezach żeglarskich oraz służył dzieciom, młodzieży i muzealnym załogantom do podnoszenia żeglarskich umiejętności. W dalszej przyszłości „Mazurek”, wraz z innymi jachtami znajdującymi się w zbiorach NMM, trafi do planowanego Muzeum Żeglarstwa Polskiego we Władysławowie.
kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz
Krystyna Chojnowska urodziła się 15 lipca 1936 r. w Warszawie. Po II wojnie światowej wraz z rodzicami zamieszkała w Ostródzie, gdzie na Jeziorze Drwęckim stawiała swoje pierwsze żeglarskie kroki. Wybrała studia na Wydziale Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej. Tam też poznała swojego przyszłego męża, Wacława Liskiewicza. Oboje zawodowo zajmowali się projektowaniem statków, będąc jednocześnie zapalonymi żeglarzami. W 1975 r. Polski Związek Żeglarski, w związku z ogłoszonym przez ONZ Międzynarodowym Rokiem Kobiet, wybrał kpt. Chojnowską-Liskiewicz do samotnego rejsu dookoła świata. Specjalnie przystosowany do tego przedsięwzięcia jacht został zbudowany w Gdańskiej Stoczni Jachtowej „Stogi”, gdzie biurem projektowym kierował mąż żeglarki. Imię „Mazurek” zostało jednostce nadane w drodze konkursu ogłoszonego przez Polskie Radio.
Rejs rozpoczął się w Las Palmas 10 marca 1976 r. W wyniku awarii samosteru kpt. Chojnowska-Liskiewicz musiała zawrócić, by po usunięciu usterki ponownie wyruszyć 28 marca. Trasa biegła przez Atlantyk, Kanał Panamski, Ocean Spokojny, wzdłuż północnych brzegów Australii i wokół Afryki. Rywalizacja o tytuł Pierwszej Damy Oceanów nabrała rumieńców podczas postoju polskiej kapitan w Kapsztadzie. Dowiedziała się wówczas, że na wokółziemskim kręgu są również dwie inne samotne żeglarki, którym równie mocno jak jej zależało na zdobyciu tego zaszczytnego tytułu. Podjęła wówczas decyzję o popłynięciu do mety rejsu bez zawijania do portów pośrednich. Wokółziemską pętlę kapitan Chojnowska-Liskiewicz zamknęła 20 marca 1978 r., dokonując tego o 39 dni szybciej niż jej najgroźniejsza rywalka, Nowozelandka Naomi James. Została w ten sposób pierwszą kobietą, która samotnie opłynęła kulę ziemską.
Za ten wielki wyczyn została uhonorowana m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Medalem „Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe”. Nagrodzona została również najważniejszym polskim wyróżnieniem żeglarskim – nagrodą „Srebrny Sekstant” za rok 1978. Za całokształt żeglarskich dokonań otrzymała w 2009 r. Super Kolosa.
Kapitan Krystyna Chojnowska-Liskiewicz zmarła w nocy z 12 na 13 czerwca 2021 r.
