Centralne Muzeum Jeńców Wojennych od pierwszych dni swojego istnienia pozostaje strażnikiem pamięci o dramatycznych losach tysięcy osób w przestrzeni naznaczonej ludzkim cierpieniem i prześladowaniami. To właśnie tutaj muzealnicy - jako jedni z pierwszych w Polsce - konsekwentnie podejmowali temat Zbrodni Katyńskiej i Golgoty Wschodu. Muzeum także – jako pierwsza instytucja kultury w Polsce – upamiętniło Powstanie Warszawskie - napisała Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. - Łambinowice to nie tylko przestrzeń historyczna, ale także ważna lekcja, przypomnienie, że troska o prawdę, nawet tę najtrudniejszą, jest zobowiązaniem państwa, samorządów, instytucji kultury i całego społeczeństwa. Centralne Muzeum Jeńców Wojennych od sześciu dekad wypełnia tę misję z niezwykłym profesjonalizmem, odwagą i empatią. Dzięki podpisaniu 29 października aneksu do umowy o wspólnym prowadzeniu Muzeum wraz z Województwem Opolskim, zapewniamy stabilność finansową i nowe możliwości rozwoju. Pragniemy w ten sposób podkreślić wagę tej instytucji w systemie narodowej pamięci – dodała.

Podczas uroczystości zasłużeni pracownicy Muzeum zostali uhonorowani Medalami „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Srebrnym Medalem uhonorowano prof. dr. hab. Edmunda Nowaka, byłego dyrektora Muzeum, natomiast Brązowymi Medalami: Stanisławę Borzemską, kierowniczkę Działu Oświatowo-Wystawienniczego w latach 1970–2003, oraz dr. Czesława Wawrzyniaka, długoletniego dyrektora placówki. Odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” otrzymali: Regina Chojna, Elżbieta Góra, Renata Kobylarz-Buła, Violetta Rezler-Wasielewska, Piotr Stanek i Anna Wickiewicz.

Uroczystość jubileuszową zakończyła debata pt. „Czy nadal potrzebujemy muzeów w miejscach pamięci?”. W dyskusji wzięli udział: dr Paulina Florjanowicz (Narodowy Instytut Muzeów), dr Tomasz Kranz (Państwowe Muzeum na Majdanku), prof. dr hab. Robert Traba (Polska Akademia Nauk), dr hab. Kaja Kaźmierska, prof. UŁ (Uniwersytet Łódzki) oraz Jolanta Zboińska (Fundacja Pomorskie Centrum Psychotraumatologii).

Centralne Muzeum Jeńców Wojennych

Muzeum funkcjonuje jako niezależna jednostka od 1965 roku. Należy do grupy muzeów martyrologicznych, które powstały po II wojnie światowej w celu gromadzenia dowodów niemieckich, nazistowskich zbrodni wojennych oraz zachowania pamięci o ich ofiarach.

Zbrodnie popełnione w Lamsdorf wiązały się z działalnością w latach 1939–1945 jednego z największych w Europie kompleksów obozów jenieckich dla żołnierzy koalicji antyhitlerowskiej. W 1989 roku rozszerzono zakres badań i działań Muzeum, m.in. o system obozów radzieckich dla polskich jeńców oraz całą historię terenu, w tym obóz pracy w Łambinowicach z lat 1945–1946, gdzie przetrzymywano cywilów.

Obecnie Muzeum realizuje swoją misję, prowadząc działalność dokumentacyjną, naukową, edukacyjną, wystawienniczą oraz wydawniczą i chroniąc pozostałości po obozach jenieckich. Placówka zbiera, przechowuje i udostępnia liczne muzealia i archiwalia, głównie pamiątki związane z jeńcami wojennymi, przede wszystkim z okresu II wojny światowej. Zbiory Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych należą do najcenniejszych i najbogatszych tego rodzaju w Polsce.

Od 2018 roku instytucja funkcjonuje pod obecną nazwą i jest współprowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Województwo Opolskie. 29 października br. podpisany został aneks do umowy o współprowadzeniu, zgodnie z którym od 1 stycznia 2026 roku Muzeum zostanie wpisane do rejestru instytucji kultury Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Dowiedz się więcej

» Odwiedź stronę Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach: www.cmjw.pl

» Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach wpisane do rejestru instytucji kultury MKiDN