Jubileusz 80. urodzin Ryszarda Karczykowskiego
06.04.2022
„Przywołując słowa: »Muzyka dostarcza przyjemności, bez której natura ludzka nie może się obejść«, dziękuję za Pańskie ważkie dzieło i chylę czoła przed Pana nieprzeciętnymi dokonaniami. Z okazji jubileuszu życzę jak najwięcej zdrowia, satysfakcji płynącej z twórczych pasji oraz podejmowanych wyzwań, a także realizacji zamierzeń i niegasnącej pogody ducha” – napisał wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński w liście gratulacyjnym skierowanym do Ryszarda Karczykowskiego z okazji jubileuszu 80. urodzin wybitnego tenora, reżysera i pedagoga śpiewu.
List wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego
Szanowny Panie Profesorze,
z okazji osiemdziesiątych urodzin proszę przyjąć najserdeczniejsze powinszowania oraz słowa uznania wobec artystycznego dorobku, znacząco ubogacającego narodową kulturę i sztukę.
Po ukończeniu edukacji w rodzinnym Tczewie, którego jest Pan Honorowym Obywatelem, planował Pan studiować w Akademii Medycznej, a także rozwijać dodatkowo swoje zamiłowania techniczne. To jednak zdany egzamin do Uczelni Muzycznej w Gdańsku zaważył na Pana dalszym, zawodowym życiu i wspaniałej karierze.
Początek Pana muzycznej drogi, prowadzącej na szczyty sukcesu, to śpiew w szkolnych chórach, w Zespole Chóru Opery Bałtyckiej w Gdańsku, w zespole reprezentacyjnym Wojska Polskiego w Warszawie oraz nauka wokalnego warsztatu u Haliny Mickiewiczówny.
Po ukończeniu studiów, po pierwszych solowych sukcesach w Teatrze Muzycznym w Szczecinie, podjął Pan naukę na Wydziale reżyserii muzycznej w Berlinie, by w niedługim czasie rozpocząć współpracę z legendarnymi scenami jako ceniony solista takich teatrów jak Landestheater w Dessau, opery w Lipsku, Dreźnie, słynnej londyńskiej Covent Garden, operach wiedeńskich i Deutsche Oper w Berlinie.
Pańskie zapamiętane role Księcia Mantui w „Rigoletcie” Verdiego i Kamila de Rossillon w operetce „Wesoła wdówka” Lehára zwracały uwagę opiniotwórczych magazynów „Die Bühne” i „Opernwelt”, rozpisujących się o walorach wokalnych warunków i aktorskiego talentu.
Występując w partii Jontka w Zurychu, gdzie przedstawiono po raz pierwszy koncertowe wystawienie „Halki” Moniuszki oraz w Stuttgarcie w prawykonaniu „Polskiego Requiem” Pendereckiego, stawał się Pan najlepszym ambasadorem polskiej sztuki wysokiej w Europie Zachodniej.
Koronne tenorowe partie w „Traviacie”, „Zemście nietoperza”, „Balu maskowym”, „Falstaffie”, szybko przyniosły Panu zasłużoną sławę.
Polska publiczność podziwiała kunszt Pana kreacji na deskach warszawskiego Teatru Wielkiego, w którym też dzięki Panu wystawiono spektakl dla dzieci osnuty na libretcie dzieła Mozarta „W krainie Czarodziejskiego fletu”.
Od tamtych sukcesów Pana nadzwyczajna wszechstronność, wytrawne umiejętności, elegancja i kultura śpiewu urzekała melomanów w repertuarze operowym, operetkowym, oratoryjnym oraz pieśniach.
Swoim udziałem, jak też wykonawczą maestrią, uświetnił pan liczne światowe muzykalia, nagrywając dla rozgłośni radiowych, telewizyjnych oraz renomowanych wytwórni, jak Decca, ORF, RAI, ZDF, z najlepszymi orkiestrami, pod batutą największych dyrygentów tej miary co Władimir Aszkenazi, Antoni Wit, Antal Doráti, Sir Colin Davis.
Z jednakim sukcesem dzielił się Pan tajnikami zawodu śpiewaczego z adeptami sztuki wokalnej jako profesor śpiewu w Akademii Muzycznej w Krakowie i Warszawie.
Z wielką eksperiencją przekazuje Pan niuanse profesji estradowej w ramach międzynarodowych, mistrzowskich kursów i dba o najwyższy poziom głosowego rzemiosła jako szanowany juror pierwszoplanowych konkursów wokalnych.
Ogrom zdobywanych latami scenicznych doświadczeń pozwalał Panu z powodzeniem godzić pracę solisty z funkcją dyrektora artystycznego Opery Krakowskiej, a następnie Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie.
Dowodami poważania na arenie międzynarodowej jest prestiżowy zawodowy tytuł Kammersängera, „doktora honoris causa” London Institute for Applied Research, odznaczenie Krzyżem Zasługi I Klasy Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.
Dobitnym wyrazem wdzięczności za szczególne zasługi w służbie państwu, społeczeństwu i kulturze polskiej jest odznaczanie Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Przywołując słowa: „Muzyka dostarcza przyjemności, bez której natura ludzka nie może się obejść” dziękuję za Pańskie ważkie dzieło i chylę czoła przed Pana nieprzeciętnymi dokonaniami.
Z okazji jubileuszu życzę jak najwięcej zdrowia, satysfakcji płynącej z twórczych pasji oraz podejmowanych wyzwań, a także realizacji zamierzeń i niegasnącej pogody ducha.
Z poważaniem
Piotr Gliński
Ryszard Karczykowski
Ryszard Karczykowski urodził się 6 kwietnia 1942 roku w Tczewie. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Gdańsku u Haliny Mickiewiczówny. W 1977 r. ukończył reżyserię muzyczną w Hochschule für Musik Hanns Eisler w Berlinie. W trakcie kariery śpiewaka pracował jako solista Teatru Muzycznego w Szczecinie (1965-69), Landestheater w Dessau (1969-74), opery w Lipsku (1974-76), opery w Dreźnie (1977), Covent Garden w Londynie (od 1977), opery we Frankfurcie nad Menem (od 1977), Staatsoper oraz Volksoper w Wiedniu (od 1979), a także Deutsche Oper w Berlinie (od 1980). W 1998 r. z rąk Prezydenta RP otrzymał tytuł naukowy profesora sztuk muzycznych.
W karierze Ryszarda Karczykowskiego przełomowe okazały się występy w partiach tenorowych – w operze Giuseppe Verdiego „Traviata” na Festiwalu Aix-en-Provence w 1976 r., a później w roli Alfreda w premierze „Zemsty nietoperza” Johanna Straussa (obok Kiri Te Kanawy i Hermanna Preya pod dyrekcją Zubina Mehty) w Covent Garden w 1977 r., które otworzyły mu drogę do najważniejszych teatrów i największych sal koncertowych świata.
W trakcie imponującej kariery występował wraz z najwybitniejszymi solistami, m.in. z Ileaną Cotrubas, Agnes Baltsa, Sylvią Sass, Placido Domingo. Wielkie uznanie polskiej i międzynarodowej publiczności zdobywał śpiewając koronne partie tenorowe w spektaklach: „Cosi fan tutte”, „Czarodziejski flet”, „Uprowadzenie z seraju Mozarta”, „Onieginie” Czajkowskiego, „Łucji z Lamermooru”, „Napoju Miłosnym”, „Cyganerii”, „Gianni Schicchi”, „Tosce”, „Zemście nietoperza”, „Arabelli” Straussa, „Balu maskowym”, „Falstaffie”, operach „Rigoletto” i „Traviata” oraz dziełach Haydna, Rossiniego, Moniuszki, Smetany, Offenbacha, jak i twórców współczesnych: Prokofiewa, Schoenberga, Berga i Szostakowicza.
Ryszard Karczykowski ma w swoim dossier wiele nagrań dla renomowanych wytwórni takich jak: Decca, Denona, Camerata, ZDF, a także dla Polskich Nagrań i dla telewizji. Występował pod batutą wybitnych dyrygentów, m.in. Antala Doratiego, Bernarda Haitinka, Władimira Aszkenaziego, Antoniego Wita, Sir Colina Davisa.
W latach 2003-2006 piastował funkcję dyrektora artystycznego Opery Krakowskiej, a od 2006 do 2008 roku - Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie. Był profesorem na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie oraz Akademii Muzycznej w Krakowie. Prowadzi kursy mistrzowskie w Europie i w Japonii oraz zasiada w Jury międzynarodowych konkursów wokalnych. Z powodzeniem zajmuje się również reżyserią muzyczną.
Jest honorowym obywatelem rodzinnego Tczewa, w którym od 27 lutego 2016 r. sala widowiskowa w Centrum Kultury i Sztuki jest nazwana jego imieniem.
W dowód uznania za granicą Ryszard Karczykowski w 1980 r. otrzymał prestiżowy, zawodowy tytuł „Kammersänger”, w 1992 r. - tytuł doktora honoris causa London Institute for Applied Research. W 2002 r. został odznaczony Krzyżem Zasługi I Klasy Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec, przyznanym przez prezydenta Johannesa Raua. W dowód uznania znaczących zasług i wkładu w rozwój kultury polskiej został odznaczony także Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2011) oraz Medalem Stulecia Odzyskania Niepodległości (2018).