Komisarzem Pawilonu Polskiego w Wenecji jest Agnieszka Pindera, dyrektorka Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki.

Wystawa „Lary i penaty. O budowaniu poczucia bezpieczeństwa w architekturze" to projekt, który w niezwykle czuły sposób łączy porządek techniczny z emocjonalnym. Pokazuje, że architektura to nie tylko beton, stal i normy, ale też gest, symbol, rytuał – coś, co daje ludziom poczucie zakorzenienia i sprawczości. Tegoroczna prezentacja w Pawilonie Polskim nie sprowadza się do pokazu architektury, ale proponuje refleksję o świecie, w którym żyjemy i który tworzymy razem jako wspólnota obywateli i twórców. Cieszę się, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wspiera projekty, które mają ambicję budowania międzynarodowego dialogu nie przez deklarację, lecz przez sztukę, wrażliwość i namysł nad wspólnym doświadczeniem - powiedział Maciej Wróbel, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego podczas spotkania z mediami przed Biennale Architektury w Wenecji.

„Lary i penaty. O budowaniu poczucia bezpieczeństwa w architekturze”

Osadzona w lokalnej, polskiej tradycji wystawa odnosi się do praktyk i rytuałów związanych z zapewnieniem poczucia bezpieczeństwa w architekturze. Widzi w nich praktyczną i powszechną odpowiedź na lęki, zarówno te, które towarzyszą ludziom od wieków, jak i współczesne. Pokazuje, że w wysoko stechnicyzowanym świecie prostota i dostępność rozwiązań daje potrzebne ludzkiej psychice poczucie sprawczości.

Wystawa zestawia ze sobą dwa porządki:

• bezpieczeństwa – reprezentowany przez obiekty zastane w budynku Pawilonu Polskiego, których obecność wynika z przepisów budowlanych, przeciwpożarowych czy BHP, tj. gaśnica, kłódka, czujka przeciwpożarowa (nieistniejąca, dodana przy okazji wystawy), główny wyłącznik prądu, kamera, znaki i wyjście ewakuacyjne. Są one zwykle postrzegane jako przezroczyste elementy infrastruktury budynku. Na wystawie zyskują zaś widoczność i artystyczną oprawę. Uzupełniają je dwa obiekty wypożyczone – drzwi do schronu oraz słupek graniczny, które odnoszą się do kwestii bezpieczeństwa w szerszym kontekście wojen i migracji.
• poczucia bezpieczeństwa – reprezentowany przez obiekty, które nawiązują do stosowanych od wieków w Polsce praktyk i rytuałów, związanych z budową oraz użytkowaniem budynku i jego najbliższego otoczenia. Należą do nich m.in. wiecha, różdżka radiestezyjna, podkowa nad wejściem, drzwi z niemalowanego drewna, kamień przydrożny, strach na wróble, skorupki jajek w fundamentach domów, gromnica i witki brzozowe do ochrony przed piorunami, butelka wmurowana w ścianę przez robotników, święty kąt, miseczki z jedzeniem dla domowników i ubożąt (słowiańskich duchów domowych) czy służące do wyganiania złej energii kije smugowe (słowiańskie palo santo).

Porządki te zostały ukazane jako równorzędne i współwystępujące. Wystawa pokazuje, że granice między tym, co racjonalne i usankcjonowane prawem, a tym, co ma wymiar emocjonalny i odpowiada na potrzeby ludzkiej psychiki, nie są tak wyraźne, jak mogłoby się wydawać. Porządki bezpieczeństwa i poczucia bezpieczeństwa łączą się i przenikają.

Aranżacja wystawy obejmie całą przestrzeń pawilonu i jego fasadę. Połączy różne skale i otoczy widzów z wielu stron, działając na różne zmysły i zachęcając do aktywnego zwiedzania.

» Konkurs na kuratorski projekt wystawy w Pawilonie Polskim na Biennale Architektury 2025

Pawilon Polski w Wenecji

Budowa Pawilonu Polskiego w Wenecji została sfinansowana przez polski rząd w latach 30. XX wieku i do dziś jest on jego własnością. Misją Pawilonu Polskiego jest promocja sztuki współczesnej, wymiana idei artystycznych i zwracanie uwagi na problemy współczesności.

Pawilonem Polskim od 70 lat opiekuje się Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki. Polska uczestniczy w Biennale Sztuki z wystawą we własnym pawilonie od 1932 roku, zaś w Biennale Architektury - od 1991 roku.

Chcesz dowiedzieć się więcej?

» Odwiedź stronę Pawilonu Polskiego w Wenecji: labiennale.art.pl