Każdego roku inny wybitny artysta reprezentujący międzynarodowe środowiska tańca przygotowuje orędzie adresowane do tych, którzy uprawiają i kochają taniec. Przesłaniem tego święta jest celebrowanie tańca, czerpanie radości z uniwersalnego charakteru tej formy sztuki, przekraczanie granic politycznych, kulturowych i etnicznych oraz łączenie ludzi przy pomocy uniwersalnego języka tańca. W roku 2022 autorką orędzia jest koreańska tancerka i dyrektor artystyczna Korean National Ballet - Kang Sue-jin.

Ogólnopolska akcja #tańczMy organizowana po raz kolejny przez Narodowy Instytut Muzyki i tańca trwa od 22 kwietnia do 8 maja. W jej ramach odbywa się w tym roku 140 wydarzeń w całej Polsce. Do #tańczMY włączają się szkoły, uczelnie wyższe, zespoły taneczne, domy kultury, fundacje, stowarzyszenia, twórcy indywidualni oraz tak uznane instytucje jak np. Kielecki Teatr Tańca, Opera Nova, Polski Teatr Tańca, Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”, Opera Śląska, Opera Krakowska czy Teatr Tańca i Ruchu Rozbark. Udział oznacza zorganizowanie dowolnego wydarzenia tanecznego: spektaklu, lekcji, warsztatów, pokazów czy performance’ów w trakcie trwania akcji. Przez dwa tygodnie polscy pasjonaci tańca celebrują tę formę sztuki, czerpiąc radość z łączenia środowisk tanecznych i pokonywania barier kulturowych czy poglądowych przy pomocy uniwersalnego języka tańca. W ten sposób cała Polska pokazuje, jak ważny w życiu każdego człowieka jest taniec, bez względu na wiek, stopień profesjonalizacji czy miejsce zamieszkania.

Kalendarium akcji jest dostępne na stronie Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca:

https://nimit.pl/aktualnosci/akcja-tanczmy-2022-kalendarium-wydarzen/

Instytut Teatralny zaprasza na wspólne świętowanie Międzynarodowego Dnia Tańca od 28 do 30 kwietnia. Trzydniowy program został stworzony we współpracy z artystami z Ukrainy i Polski. Odbędą się warsztaty dla dzieci, pokazy taneczne ukraińskich i polskich tancerzy, premiera filmu, pokazy prac choreograficznych studentów i absolwentów kierunków tanecznych oraz panel dyskusyjny z udziałem ludzi tańca obu narodów.

Historia Polski jest długa i zawiła, a towarzyszyły jej zarówno lata świetności jak również czas zaborów. Bez względu na okres, spuścizną historyczną stała się kultura narodowa, ściśle zintegrowana z tożsamością Polaków. Jednym z jej elementów mających ogromne znaczenie są polskie tańce narodowe, które przez wszystkie te lata były kultywowane i przekazywane z pokolenia na pokolenie, także “ku pokrzepieniu serc”.

Tańce polskie były również ściśle związane z określonym środowiskiem, w którym spełniały istotne funkcje. Duży wpływ na ich formę taneczną i muzyczną miało środowisko szlacheckie, mieszczańskie czy magnackie, a później również scena polska. W XIX wieku, stanowiły żywy symbol państwa, którego nie było na mapie. Kluczowym momentem była epoka romantyzmu, która charakteryzowała się większym zainteresowaniem folklorem, a także silnym kultywowaniem tradycji narodowych, do których bezapelacyjnie zalicza się tańce. Pojęcie “polskie tańce narodowe” zostało wprowadzone do języka w 1828 roku przez Kazimierza Brodzińskiego, który jako pierwszy użył tego określenia w rozprawie “O tańcach polskich”.

Polonez to jeden z najpopularniejszych, a zarazem najstarszych tańców narodowych, którego korzeni należy doszukiwać się już we wczesnych czasach starosłowiańskich. Pierwszymi tancerzami poloneza była ludność zamieszkująca tereny wiejskie, gdzie był tańczony podczas obrzędów weselnych. Podstawowym ruchem jest chód, składający się z trzech spokojnych kroków, przy których pierwszy z nich akcentuje się delikatnym “dygnięciem”. Powaga i dostojność Poloneza wyniosła go z wiejskich wesel, przez podwórza szlacheckie aż na królewskie dwory, dzięki czemu zdobył sławę również poza granicami kraju.

W XVIII i XIX wieku powstała znana obecnie forma ruchowa Poloneza. Wcześniej zależała ona w dużej mierze od regionu, w którym tańczono, a sam taniec różnił się nie tylko ruchem ale i nazwą, wśród których wyróżnić można: polski, wielki, pieszy, chodzony, do-przodka, przodek, starodawny, nieskoczny, starosta, marszałek, polonez, polezon’a  polizon’a, łażony, wolny czy obchodny. Warto również podkreślić, że wokalna forma poloneza zachowała się w tradycyjnych kolędach jak np. Dzisiaj w Betlejem, W żłobie leży czy Bóg się rodzi. Obecnie to właśnie Polonez jest najczęściej tańczonym i uczonym w szkołach tańcem narodowym, który podobnie jak dawniej otwiera liczne uroczystości jak np. szkolne studniówki - symbol wejścia w dorosłe życie.

Mazur wywodzi się z rodziny trójwymiarowych tańców ludowych. Był tańczony przez ludność zamieszkującą tereny wiejskie, zwłaszcza w Polsce centralnej, zachodniej i północnej. Choć o początkach Mazura mówi się w kontekście wsi, najbardziej wiąże się go ze środowiskiem szlacheckim i miejskim, gdzie chętnie tańczono go podczas balów, uroczystości czy jako formę zabawy. Z czasem wprowadzone do Mazura figury zaczęły coraz bardziej odzwierciedlać charakter i sposób szlacheckiego życia. Być może dlatego w m.in. w “Charakterystyce tańców” autorstwa K. Czerniawskiego określa się go jako najbardziej reprezentacyjny taniec polskiej szlachty.

Wśród najpopularniejszych polskich tańców narodowych nie mogło zabraknąć Kujawiaka, uznawanego za kolejny taniec trójwymiarowy. Wywodzi się z terenów Kujaw, gdzie zwłaszcza w okolicach Włocławka nazywany jest “tańcem okrągłym”.

Przyjmuje się, że początkowo Kujawiak był dodatkiem do ludowej przyśpiewki tańczonym w parach w formie chodu do przodu oraz obrotów dookoła izby. Na podstawie towarzyszących pląsom figur, rozpoczęto nazywać go również ich nazwami: ksebka, wolny, śpiący, niesiony, kolebany, odsibka, gładki.

Podobnie jak w przypadku poprzednich tańców, również Kujawiak narodził się pod strzechami wiejskich domów, skąd powędrował na dwory szlacheckie, do rezydencji magnackich i domów mieszczańskich. Obecnie uznaje się go za taniec spokojny i elegancki, pozbawiony pierwotnych przyśpiewek oraz niektórych ruchów, jak np. rozkołysania. Coraz częściej jego współczesna forma ruchowa polega na indywidualnym tańcu par, które to same wybierają sobie kierunek, zachowując przy tym zasady tańca towarzyskiego.

Oberek do dzisiaj zachował liczne elementy tańca ludowego. Przez lata był charakterystyczną formą zabaw w środowisku wiejskim. Za miejsce jego powstania uznaje się Mazowsze, choć wiele osób poddaje te korzenie w wątpliwość, zwłaszcza że ślady Oberka pojawiają się również na Kujawach, w regionie opoczyńskim, na ziemi łęczyckiej i lubelskiej, na Rzeszowszczyźnie, Warmii i Mazurach, a także w Wielkopolsce. Być może właśnie tak szerokie zakorzenienie Oberka sprawia, że jest on uznawany za syntezę różnych regionalnych odmian.

Według K. Czerniawskiego muzykę do Oberka uznaje się za żywą, skoczną i pełną skupionego życia. Podstawą ruchu w tańcu stanowi wirowy obrót, który wygląda jakby partnerzy w czasie tańca wzajemnie się obiegali. Również dzisiaj ten taniec narodowy niesie za sobą wesoły temperament obertasa, a także dużą dynamikę i zadzierżystość. Jednak w porównaniu do dawnej formy tańca, obecna została pozbawiona rubaszności. Współczesna forma ruchu w Oberku jest podobna do Kujawiaka i również tańczona w “rozsypce”. W przekazach na temat polskich tańców ludowych można znaleźć różne określenia Oberka, takie jak: obertas, ober, obertany, ksebka, przewracany, zawijacz, zawijany, wyrwas.

Jak wskazuje nazwa taniec ten wywodzi się z regionu krakowskiego. Jest to taniec szybki, tańczony w takcie 2/4, uzupełniony charakterystycznymi rytmami synkopowymi. Podobnie jak inne polskie tańce narodowe, również Krakowiak początkowo tańczony był pod strzechami chłopskich domów, by następnie opuścić ich progi i zagościć  w szlacheckich dworach.

Krakowiak pojawił się tej formie w XVIII wieku kiedy to był uznawany za dwuwymiarowy taniec krakowski. Z czasem przeniknął również do muzyki symfonicznej i scenicznej. Wciąż towarzyszą mu piękne i barwne stroje krakowskie, a rozpoczyna go przyśpiewka, co nadaje mu klasyczną formę tańca ludowego. W książce W. Paschałowa “Chopin, a polska muzyka ludowa” przeczytać można, że „w dawnych czasach Krakowiak, podobnie jak Polonez, miał charakter tańca uroczystego. Tańczyła go nie tylko ludność ziemi krakowskiej, ale cała szlachta polska, a zwłaszcza „brać szaraczkowa”.

Krakowiak charakteryzuje się wesołą, żywą i skoczną melodią. W wielu regionach Polski doczekał się również własnych nazw, takich jak: skalmierzak, wiśliczak, księżak, kopieniak, proszowiak, stopniczak, włączek albo flisak.