11 lipca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. W tym roku przypada 80. rocznica tzw. krwawej niedzieli, podczas której w ok. 100 miejscowościach na Wołyniu doszło do największej fali mordów na Polakach. Minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński oddał hołd ofiarom tych zbrodni składając wieniec, wraz z mjr. Jakubem Nowakowskim, żołnierzem Batalionu AK „Zośka”, przed Grobem Nieznanego Żołnierza oraz uczestnicząc w uroczystości pod Pomnikiem Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na obywatelach II RP na terenie województw południowo-wschodnich w latach 1942-47 na Skwerze Wołyńskim w Warszawie.

Minister kultury w wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej podkreślił, że wydarzenia z 1943 r. były niehumanitarne i wbrew wszelkim zasadom oraz wartościom ogólnoludzkim.

To nie była wojna – to była rzeź cywilów, w tym kobiet i dzieci. To jest wydarzenie, o którym musimy zawsze pamiętać – powiedział prof. Piotr Gliński.

Szef resortu kultury poinformował, że w dzisiejszych uroczystościach wziął udział przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy - Rusłan Stefanczuk. Powiedział, że także prezydent Ukrainy - Wołodymyr Zełenski wykazał ostatnio znaczące gesty w stronę Polski.

Wciąż oczekujemy na pełną decyzję dotyczącą poszukiwań i ekshumacji. Ważne jest to, że uzyskaliśmy pierwsze zezwolenie na poszukiwania i ekshumacje, które już się odbywają. Zdecydowanie występujemy o to, aby umożliwiono nam poszukiwanie ofiar rzezi wołyńskiej wszędzie na terenie Wołynia, ale nie tylko. Dobrze, że ten pierwszy krok został zrobiony i obecnie od kilku tygodni w jednej z ukraińskich wsi nasz zespół złożony z przedstawicieli fundacji „Wolność i Demokracja”, IPN-u i MKiDN razem ze stroną ukraińską poszukuje zmarłych i zabitych w czasie rzezi wołyńskiej ­– zakończył minister kultury.

---

Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej

Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej został ustanowiony świętem przez Sejm RP w 2016 roku. Uchwała oddaje hołd ofiarom mordów – obywatelom II Rzeczypospolitej: Polakom, Żydom, Ormianom, Czechom i przedstawicielom innych mniejszości narodowych - dokonywanych w latach 1943-1945 przez ukraińskich nacjonalistów z Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów – frakcji Stepana Bandery i podporządkowanej jej Ukraińskiej Powstańczej Armii, SS-Galizien oraz innych formacji, a także ludność ukraińską uczestniczącą w mordowaniu polskich sąsiadów.

Obchodzony 11 lipca dzień pamięci związany jest z rocznicą wydarzeń z 11 i 12 lipca 1943 r., kiedy UPA dokonała skoordynowanego ataku na polskich mieszkańców ok. 150 miejscowości w powiatach włodzimierskim, horochowskim, kowelskim i łuckim. Akcja UPA była kulminacją trwającej od początku 1943 r. fali mordowania i wypędzania Polaków z ich domów. Dzień ten jest również wyrazem wdzięczności wobec tzw. sprawiedliwych Ukraińców, którzy odmawiali udziału w mordach i ratowali Polaków.

Określenie Zbrodnia Wołyńska dotyczy nie tylko masowych mordów dokonanych na terenach Wołynia, czyli byłego województwa wołyńskiego, ale także w województwach lwowskim, tarnopolskim i stanisławowskim (Galicja Wschodnia), a także w województwach lubelskim i poleskim.

Według szacunków polskich historyków ukraińscy nacjonaliści zamordowali około 100 tys. Polaków. 40-60 tys. zginęło na Wołyniu, 20-40 tys. – w Galicji Wschodniej, a co najmniej 4 tys. – na ziemiach znajdujących się obecnie w granicach Polski. Terror UPA spowodował, że setki tysięcy Polaków opuściły swoje domy uciekając do centralnej Polski. Zbrodnia Wołyńska spowodowała polski odwet, w wyniku którego zginęło ok. 10-12 tys. Ukraińców, w tym 3-5 tys. na Wołyniu i w Galicji Wschodniej, przy czym część ukraińskich ofiar zginęła z rąk UPA za pomoc udzielaną Polakom lub odmowę przyłączenia się do sprawców rzezi.