Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie zorganizowane w Narodowym Instytucie Dziedzictwa jest operacyjnym trzonem zespołu ds. pomocy Ukrainie w dziedzinie kultury, powołanego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego dzień przed wybuchem wojny w Ukrainie.

Centrum współpracuje z narodowymi instytucjami kultury, muzeami, archiwami i bibliotekami, Narodowym Instytutem Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, Zakładem Narodowym im. Ossolińskich, Fundacją Dziedzictwa Kulturowego, Polską Fundacją Narodową, Rządową Agencją Rezerw Strategicznych, konserwatorami zabytków oraz innymi instytucjami i pomaga już ponad 50 ukraińskim instytucjom kultury.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński jest w stałym osobistym kontakcie z ministrem kultury i polityki informacyjnej Ukrainy Ołeksandrem Tkaczenką, ustalając m.in. zakres niezbędnego wsparcia dla ukraińskich instytucji kultury i służb konserwatorskich, które jest przekazywane za pośrednictwem podległych MKiDN instytucji.

Organizujemy transporty z materiałami, które zabezpieczają dziedzictwo kulturowe i dzieła sztuki na Ukrainie. Regularnie zbieramy informacje o tym, jakie instytucje potrzebują wsparcia w tym obszarze. Pierwszy transport, który wyruszył na początku marca, koordynowało Muzeum Narodowe w Poznaniu. Transporty organizują również Archiwa Państwowe, będące w stałym kontakcie ze swoimi odpowiednikami na Ukrainie oraz światowymi stowarzyszeniami archiwalnymi, a także Instytut Polonika - stworzony specjalnie do opieki nad dziedzictwem kulturowym za granicą – zaznaczył wicepremier prof. Piotr Gliński.

Dzięki tym działaniom i zaangażowaniu instytucji, na teren Ukrainy trafiło już kilkanaście transportów sprzętu niezbędnego do zabezpieczenia zbiorów oraz zabytków ulokowanych w przestrzeniach miejskich, m.in. sprzętu przeciwpożarowego, specjalistycznych materiałów do zabezpieczania zbiorów i zabytkowych budowli, a także środków finansowych dla pracowników stojących na straży bezpieczeństwa dóbr kultury.

Zadaniem Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie jest prowadzenie bazy potrzeb zgłaszanych przez instytucje z Ukrainy, ich weryfikacja oraz zarządzanie dostawami i dystrybucją wsparcia dostarczanego przez podmioty z Polski i z całego świata za pośrednictwem Polski.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego organizuje również, za pośrednictwem instytucji, m.in. Instytutu Adama Mickiewicza, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku oraz Instytutu Teatralnego, rezydencje artystyczne dla artystów z Ukrainy, które stanowią kontynuację i rozwinięcie wcześniejszego programu rezydencji dla artystów z Białorusi.

Pomoc dla Ukrainy i aktywność w tej kwestii jest cały czas naszym obowiązkiem. To partnerstwo i zjednoczenie całego świata jest czymś wspaniałym. Polska pomoc nie byłaby możliwa gdyby nie nasze instytucje, samorządy, ale też zwykli obywatele – podkreślił szef resortu kultury.

Podsumowanie dotychczasowych działań MKiDN dla Ukrainy dostępne jest tutaj https://www.gov.pl/web/kultura/kultura-dla-ukrainy--podsumowanie-dzialan-mkidn.

W działania na rzecz ochrony i ratowania ukraińskiego dziedzictwa kultury można się włączyć, przekazując wsparcie w formie materialnej (środki umożliwiające zabezpieczenie zbiorów i instytucji kultury) lub finansowej (na konto Fundacji Dziedzictwa Kulturowego, która współpracuje z Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie, nr konta PLN Fundacji:37 1050 1025 1000 0090 8054 3649, nr konta w EUR:42 1050 1025 1000 0090 8054 3656).

Polska wielokrotnie angażowała się w ochronę zagrożonego dziedzictwa kulturowego w różnych częściach świata. Dzięki jej staraniom, w 2018 r. UNESCO przyjęło tzw. Rekomendację Warszawską w sprawie odbudowy i rekonstrukcji dziedzictwa kulturowego (ang. Warsaw Recommendation on Recovery and Reconstruction of Cultural Heritage). Dokument stanowi kompleksowy zbiór zasad dotyczących procesu odbudowy miast i rekonstrukcji zabytkowych obiektów lub zespołów budynków zniszczonych na skutek konfliktów zbrojnych lub katastrof naturalnych.