Nowy rozdział relacji polsko-brytyjskich. Inauguracja UK/Poland Season 2025
07.03.2025
Kilkadziesiąt miast w Polsce i Wielkiej Brytanii, 9 miesięcy wymiany kulturalnej na najwyższym poziomie, wszystkie dziedziny sztuki – tak będzie wyglądał Sezon Kulturalny Polska-Wielka Brytania 2025. Inauguracja UK/Poland Season 2025 była podwójna: 5 marca w Muzeum Sztuki w Łodzi rozpoczęła się polska część sezonu, brytyjska – 6 marca w Londynie podczas KINOTEKA Polish Film Festival. W inauguracji polsko-brytyjskiego Sezonu Kulturalnego w Londynie wzięła udział Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. W wernisażu wystawy w Łodzi uczestniczyła wiceministra Marta Cienkowska.
Program realizowany w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej jest finansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pieczę nad nim sprawują Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Londynie oraz British Council przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Choć w Wielkiej Brytanii mieszka obecnie 750 tysięcy Polaków, a język polski jest tam drugim najczęściej używanym językiem, wymiana kulturalna między Polską a Wielką Brytanią znacznie osłabła po Brexicie i pandemii Covid-19. Celem sezonu jest nie tylko promocja kultury obu krajów, ale także stworzenie platformy dialogu i współpracy między artystami, instytucjami i społecznościami.
W tym roku mija 15 lat od zakończenia Sezonu polskiego w Wielkiej Brytanii Polska! Year. Program był odpowiedzią na masową emigrację Polaków na Wyspy Brytyjskie po przystąpieniu Polski do UE. Przybliżał brytyjskiemu społeczeństwu polską kulturę i sztukę, historię i współczesność. Promował polskich twórców i polskie twórczynie, podejmował dyskusję ze stereotypami na temat Polaków. Ostatnie dekady przyniosły wiele zmian, zarówno w Polsce, jak i w Wielkiej Brytanii. Zmian politycznych, społecznych, gospodarczych, ale także w dziedzinie kultury. Przed naszymi krajami – i nie tylko przed nimi – pojawiły się nowe wyzwania. W debacie publicznej pojawiły się nowe tematy, które zyskiwały bądź traciły na znaczeniu. Pojawiły się nowe instytucje, zjawiska artystyczne, ale przede wszystkim – nowe pokolenie twórców i odbiorców kultury. To od nich zależeć będzie przyszłość naszego dialogu, to od nich zależeć będzie kształt przyszłej wspólnoty europejskiej. Dlatego tak ważne jest wspieranie młodych artystów i artystek w rozwijaniu ich karier. Dlatego tak ważne jest promowanie codziennego, aktywnego uczestnictwa w kulturze; tej żywej, aktualnej, współczesnej. Kultura wybrzmiewa najmocniej w stałym kontakcie z odbiorcą. Kultura buduje tożsamość. Zapraszam do podejmowania tego dialogu i dziękuję wszystkim artystom i twórcom, którzy tworzą ofertę tegorocznego sezonu - mówiła Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, podczas inauguracji w Londynie.
Wielka Brytania i Polska od dziesięcioleci są w bliskiej relacji kulturowej, a inauguracja Sezonu UK/Polska 2025 oznacza początek ekscytującego rozdziału współpracy. Rozdziału, który pomoże naszej relacji kulturalnej rozkwitać i zapewni, że nadal będziemy światowymi liderami w sektorach kultury i kreatywności. Rozszerzając naszą współpracę w dziedzinie sztuki, kultury i edukacji, przyczyniamy się do budowy lepszego świata, w którym młodzi ludzie mają większe możliwości - mówił Chris Bryant, brytyjski minister stanu ds. przemysłów kreatywnych, sztuki i turystyki.
W dobie nieustających przemian politycznych, społecznych i kulturowych, UK/Poland Season 2025 eksploruje najistotniejsze zagadnienia współczesności, takie jak wykluczenie społeczne, kobieca perspektywa w sztuce, migracje, sztuka i niepełnosprawność, zmiany klimatyczne, tożsamość i cyfrowa rzeczywistość. Poprzez eksperymentalne formy ekspresji, nowatorskie rozwiązania technologiczne i różnorodność podejść artystycznych, Sezon staje się przestrzenią otwartą dla twórców i twórczyń, odbiorców i odbiorczyń szukających inspiracji w sztuce.
Budowanie wspólnot – codzienne, realne – jest dziś dla Europy zadaniem najważniejszym. Ważniejszym być może niż kiedykolwiek wcześniej, bo od naszej współpracy i poczucia jedności zależy dziś tak wiele. Kultura jest siłą, która ma wyjątkową moc kształtowania wspólnot ponad wszelkimi podziałami. UK/Poland Season 2025 jest tego znakomitym i niejedynym przykładem. Równolegle trwa program kulturalny polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, który do dialogu o wspólnej przyszłości zaprasza całą Europę. Kultura jest wspólna, a takie wydarzenia jak dzisiejsza inauguracja pozwalają nam o tym pamiętać. Dlatego zachęcam Państwa do aktywnego udziału w programie wydarzeń sezonu polsko-brytyjskiego i w programie polskiej prezydencji w Radzie UE. Zachęcam do aktywnego udziału w kulturze na co dzień – mówiła Marta Cienkowska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, podczas inauguracji w Łodzi.
Wystawa „St Ives i gdzie indziej” w Muzeum Sztuki w Łodzi
Fundamentem wystawy, która zainaugurowała polski program UK/Poland Season 2025, są prace artystów brytyjskich związanych ze środowiskiem St Ives. Ta niewielka miejscowość portowa położona jest w najdalej wysuniętej na zachód części Półwyspu Kornwalijskiego. Środowisko artystyczne St Ives skupiało takich twórców jak: Wilhelmina Barns-Graham, Sandra Blow, Terry Frost, Roger Hilton, Peter Lanyon, Margaret Mellis, William Scott czy Bryan Wynter. Nie stanowiło jednak formalnej grupy z jednolitym programem.
Ekspozycja kładzie nacisk na performatywny wymiar sztuki nowoczesnej. Prezentowane dzieła poruszają się na granicy pejzażu i abstrakcji. Fascynacja pejzażami St Ives przesądza o doborze środków artystycznych, które odsyłają do niepowtarzalnych jakości krajobrazu i komunikują doświadczenie przybywania w nim w często abstrakcyjnych formach.
Na wystawie prezentowanych jest 39 prac z British Council Arts Collection oraz 3 z kolekcji Tate. Ponadto zobaczyć można prace z kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Częstochowskiego, Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz kolekcji prywatnych.
Kinoteka Polish Film Festival 2025 w BFI Southbank w Londynie
Repertuar trwającego od 6 marca do 25 kwietnia br. 23. Kinoteka Polish Film Festival obejmuje współczesne i klasyczne polskie kino. Wydarzenie rozpoczął pokaz filmu „Pod wulkanem” w reż. Damiana Kocura. Opowiada on o emocjach ukraińskiej rodziny, z którymi mierzyła się w pierwszych dniach od rozpoczęcia wojny. Ministra Wróblewska podziękowała reżyserowi oraz artystkom i artystom, którzy przyczynili się do powstania tego filmu.
W ramach Festiwalu zostaną zaprezentowane najważniejsze polskie produkcje minionego roku, w tym „Minghun”, „Pod szarym niebem”, „Simona Kossak” i „To nie mój film”. Polskie dokumenty będą reprezentowane przez dwa filmy: „Drzewa milczą” i „Wanda Rutkiewicz: Ostatnia wyprawa”. Pokazy filmów odbędą się w londyńskich kinach, m.in. w BFI Southbank, BFI IMAX, Barbican Centre, The Garden Cinema, Cine Lumiere i Institute of Contemporary Arts (ICA).
Repertuar Kinoteki w szczególny sposób będzie honorował Wojciechowi Jerzemu Hasowi. Otwarcie pokazu jego filmów nastąpi 1 kwietnia, w rocznicę urodzin reżysera. Pierwszym wyświetlanym filmem będzie „Rękopis znaleziony w Saragossie”. Pokazom towarzyszą wykłady na temat twórczości Hasa oraz wystawa plakatów z jego filmów w foyer BFI Southbank i ICA.
Kinoteka obejmie również wydarzenia muzyczne, w tym m.in. koncert muzyki elektronicznej inspirowanej kompozycjami Krzysztofa Komedy w Southbank Centre. Zaplanowano także pokaz najsłynniejszych polskich, francuskich i brytyjskich kreskówek w Cine Lumiere z muzyką, graną na żywo przez wrocławskich muzyków jazzowych (współpraca z Festiwalem Jazztopad).
Festiwal zakończy się z pokazem filmu „Sanatorium pod Klepsydrą” w reż. Wojciecha Jerzego Hasa, który odbędzie się 25 kwietnia w ICA.
Poznaj Program Sezonu Kulturalnego Polska-Wielka Brytania 2025
Sezon Kulturalny Polska-Wielka Brytania 2025 adresuje najistotniejsze zagadnienia współczesności: wykluczenie społeczne, kobiecą perspektywę w sztuce, migracje, sztukę i niepełnosprawność, zmiany klimatyczne, tożsamość i cyfrową rzeczywistość. Poprzez eksperymentalne formy ekspresji, nowatorskie rozwiązania technologiczne i różnorodność podejść artystycznych, wydarzenie staje się przestrzenią otwartą dla osób szukających inspiracji w sztuce.
Program realizowany w Wielkiej Brytanii finansowany jest ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pieczę nad nim sprawują Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Londynie oraz British Council przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Wydarzenia odbędą się w ponad 10 miastach, m.in. w Edynburgu, Huddersfield, Glasgow, Londynie, Belfaście, Manchesterze, Birmingham, Bristolu, Newcastle, Nottingham i Oksfordzie. Program obejmie 27 projektów z obszaru muzyki klasycznej, jazzu, muzyki eksperymentalnej, sztuk wizualnych, fotografii, teatru i filmu.
Wydarzenia w Polsce są organizowane i finansowane przez British Council. Koncerty, wystawy, spotkania autorskie, warsztaty i inne inicjatywy gościć będą m.in. w Gdańsku, Sopocie, Bydgoszczy, Poznaniu, Bolesławcu, Wrocławiu, Katowicach, Łodzi, Lublinie, Krakowie i Warszawie.
W otwarciu Sezonu w Wielkiej Brytanii udział wzięli: Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, Chris Bryant, minister stanu ds. przemysłów kreatywnych, sztuki i turystyki, Małgorzata Kidawa-Błońska, marszałek Senatu RP i Anna Radwan-Röhrenschef, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.
W otwarciu Sezonu w Łodzi głos zabierali: Marta Cienkowska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Anna Godlewska, zastępczyni dyrektora Departamentu Dyplomacji Kulturalnej i Promocji Polski w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Anna Clunes, ambasador Wielkiej Brytanii w Polsce, Scott McDonald, dyrektor generalny British Council oraz Olga Brzezińska, wicedyrektora Instytutu Adama Mickiewicza. Udział wzięła też Olga Wysocka, dyrektorka Instytutu Adama Mickiewicza.