Otwarcie nowej odsłony wystawy Instytutu Pileckiego „Zawołani po imieniu”
24.03.2023
„Po wielu latach mamy obowiązek po raz kolejny zawołać po imieniu - zindywidualizować, powiedzieć o konkretnym człowieku, który w nieludzkich czasach potrafił zachować człowieczeństwo” - powiedział wicepremier prof. Piotr Gliński podczas otwarcia wystawy Instytutu Pileckiego „Zawołani po imieniu” w Domu bez Kantów, które odbyło się w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Podczas uroczystości rodzina Kazaków z Brzózy Królewskiej przekazała Instytutowi Pileckiego medal i dyplom „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, którym uhonorowani zostali ich przodkowie.
Wicepremier Gliński wskazał, że obchodzony 24 marca Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką jest ważnym, narodowym świętem - dniem pamięci, zadumy i refleksji o podstawach funkcjonowania współczesnych wspólnot i narodów.
Zawołani po imieniu – wspaniały cytat Zbigniewa Herberta - doskonale obrazuje to, o czym mamy obowiązek mówić. Naszym obowiązkiem jest przywracanie pamięci. Bardzo dziękuję za realizację projektu "Zawołani po imieniu”, który jest symbolicznym hołdem wobec tych, o których nie wiemy niczego, których nie ma w przestrzeni naszej pamięci – mówił prof. Piotr Gliński podczas otwarcia wystawy.
Minister kultury i dziedzictwa narodowego podkreślił, że niemiecki system holokaustu opierał się na bezwzględnym i masowym mordowaniu nie tylko całej grupy narodowościowej, ale także tych, którzy mogli w tym przeszkadzać.
Te wszystkie mechanizmy powodowały, że ludzie stawali wobec straszliwych i dramatycznych wyborów. Musimy opowiadać o tych najtrudniejszych wyborach kolejnym pokoleniom, ale także tym, którzy nie wiedzą o tamtej rzeczywistości - o korzeniach funkcjonowania wielu wspólnot, o straszliwej niemieckiej zbrodni, która odbywała się w okupowanej Polsce - powiedział szef resortu kultury.
Prof. Piotr Gliński zaznaczył, że wydarzenie jest także okazją do podziękowania rodzinom, reprezentującym pamięć o osobach, które narażając własne życie, wykazały się największym heroizmem.
Wystawa „Zawołani po imieniu” – nowa odsłona
Wystawa „Zawołani po imieniu” to projekt, który przedstawia historię Polaków zamordowanych przez Niemców za pomoc Żydom w czasie II wojny światowej. Przez wiele lat losy wielu z nich pozostawały nieznane, a ślady materialne po ich działalności uległy zniszczeniu. Dzięki programowi „Zawołani po imieniu” udało się upamiętnić 72 osoby w 30 miejscowościach.
Modernizacja prezentowanej przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie wystawy "Zawołani po imieniu" miała na celu uatrakcyjnienie przekazu dla zwiedzających. W przestrzeni wystawienniczej Instytutu Pileckiego zainstalowano dotykowy ekran multimedialny, który umożliwia przeglądanie historii "Zawołanych po imieniu" oraz dodawanie kolejnych upamiętnień. Ekspozycja została poszerzona o objaśnienia dotyczące terroru okupacyjnego i kar za pomoc Żydom, a także statystyki dotyczące realiów życia w okupowanej Polsce oraz polskich i żydowskich strat ludnościowych. Dodano również siedem lightboxów z historiami konkretnych polskich rodzin, których przedstawiciele zginęli za pomoc udzieloną Żydom.
Program „Zawołani po imieniu”
Realizowany od 2019 r. program „Zawołani po imieniu” jest poświęcony osobom narodowości polskiej zamordowanym za niesienie pomocy Żydom w czasie okupacji niemieckiej. Program powstał z potrzeby zaznaczenia w przestrzeni publicznej miejsc związanych z pomordowanymi. Instytut Pileckiego podejmuje starania, aby te lokalne doświadczenia stały się częścią powszechnej świadomości historycznej i nauki historii.
