Polska polityka kulturalna na konferencji MONDIACULT 2025 w Barcelonie
29.09.2025
W dniach 29 września - 1 października w Barcelonie odbywa się światowa konferencja UNESCO na temat polityk kulturalnych i zrównoważonego rozwoju MONDIACULT 2025. Wydarzenie stanowi najważniejsze globalne forum przedstawicieli państw członkowskich UNESCO, którzy wyznaczą program działań w dziedzinie kultury na najbliższe lata.
W pierwszym dniu obrad udział wzięła Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, która wystąpiła w bloku tematycznym „Cultural Rights & Economy of Culture”.
Prawa kulturalne powinny być podstawowymi prawami człowieka – tak samo, jak prawo do chleba i wody. Kultura nie jest ozdobą życia, lecz jego esencją, tym, co podtrzymuje naszą duszę i czyni nas ludźmi - mówiła Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. – Organizacje pozarządowe i środowiska kultury doskonale wiedzą, że edukacja kulturalna, walka z nierównościami, reagowanie na wyzwania cyfryzacji czy sztucznej inteligencji to kwestie kluczowe. Tej świadomości brakuje jednak u decydentów. Dlatego musimy zająć się edukacją polityków – zarówno na szczeblu krajowym, jak i lokalnym – aby zrozumieli, że powinni zawalczyć o jak największe budżety na kulturę – dodała.
W sesji dotyczącej praw kulturalnych i gospodarki kulturalnej wzięli udział również: Mostofa Sarwar Farooki, doradca do spraw kultury w Bangladeszu; Mari-Leena Talvitie, ministra nauki i kultury Finlandii; Owen Bonnici, minister dziedzictwa narodowego, sztuki i samorządu lokalnego Malty oraz Adriana Ortiz Semidei, ministra kultury Paragwaju. Dyskusję moderowała Eva Arderius, hiszpańska dziennikarka. Podczas swojego wystąpienia ministra Cienkowska zapowiedziała strategię rozwoju kultury do 2025 roku.
W Polsce rozpoczęliśmy właśnie prace nad strategią rozwoju kultury do 2050 roku. Ma to być plan długoterminowy, obejmujący edukację kulturalną, współpracę z mniejszościami, rozwój infrastruktury, wykorzystanie nowych technologii, a także wsparcie dla społeczności dotkniętych konfliktami czy wykluczeniem. Strategia musi być oparta na danych i badaniach, ponieważ Polska to 38 milionów obywateli i 16 regionów o różnej historii, tożsamości i potrzebach. Chcemy dokładnie sprawdzić, czego naprawdę potrzebują mieszkańcy – w dużych miastach i w małych miejscowościach. Tylko wtedy możemy stworzyć politykę, która będzie rzeczywiście odpowiadać na wyzwania i umożliwi rozwój w każdym zakątku kraju. To nasza odpowiedzialność, aby zmienić sposób myślenia o kulturze i zapewnić jej miejsce tam, gdzie powinno być od zawsze – w centrum polityki państwa – mówiła ministra Cienkowska.
MONDIACULT 2025
Konsultacje regionalne, przygotowujące do konferencji odbyły się na przełomie 2024 i 2025 roku. Polska uczestniczyła w konsultacjach grupy, obejmującej kraje Europy Środkowej i Wschodniej, które 12 grudnia 2024 roku przeprowadziło Ministerstwo Kultury Łotwy.
Organizatorem dwudniowej konferencji MONDIACULT 2025 w Barcelonie jest Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) we współpracy z rządem Hiszpanii. Tegoroczna konferencja ma szczególne znaczenie ze względu na zbliżający się koniec realizacji Agendy 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju. Jej zadaniem jest wzmocnienie działań na rzecz uznania kultury za osobny cel w nowej agendzie rozwoju ONZ.
Konferencja ma na celu m.in.:
- podzielenie się wiedzą, najlepszymi praktykami i wynikami badań, zwłaszcza raportem UNESCO na temat stanu kultury;
- przyspieszenie prac nad włączeniem zainicjowanego przez Deklarację MONDIACULT 2022 kształtu polityki kulturalnej do głównego nurtu działań państw członkowskich;
- promowanie idei uznania kultury za filar zrównoważonego rozwoju społeczeństw.
Dyskusje obejmują bloki tematyczne, odzwierciedlające kluczowe wyzwania i szanse na przyszłość dla kultury, takie jak:
- prawa kulturalne i gospodarka kulturalna (Cultural Rights & Economy of Culture),
- kultura i działania na rzecz klimatu oraz kultura, dziedzictwo i kryzysy (Culture and Climate Action & Culture, Heritage and Crises),
- kultura i transformacja cyfrowa oraz kultura i sztuczna inteligencja (Culture and Digital Transformation & Culture and Artificial Intelligence),
- kultura i edukacja oraz kultura i pokój (Culture and Education & Culture and Peace).
W konferencji MONDIACULT 2025 biorą udział przedstawiciele władz państwowych oraz reprezentanci społeczeństwa obywatelskiego i środowisk artystycznych. Równolegle z konferencją, w celu włączenia młodzieży do dialogu i zaangażowania w kształtowanie polityki kulturalnej, odbywają się obrady Forum Młodych. Polskę reprezentuje na nich Zofia Rokitka, delegowana przez Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie.
Dowiedz się więcej
» Konferencja MONDIACULT 2025: https://www.unesco.org/en/mondiacult
» Transmisja konferencji: https://www.unesco.org/en/mondiacult/livestream?hub=171169