W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Pomnik „Matek Oddanych Dzieciom – Matki Władysława Orkana”

28.05.2022

„To jest pomnik postawiony naszym podstawowym wartościom i fundamentom cywilizacyjnym. Macierzyństwo, miłość matczyna to jest podstawa naszej cywilizacji – jedna z podstawowych wartości, na której opiera się nasze życie” - powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński w Pcimiu podczas uroczystości odsłonięcia pomnika „Matek Oddanych Dzieciom” autorstwa Czesława Dźwigaja, przedstawiającej wizerunek Katarzyny Smreczyńskiej – matki pisarza Władysława Orkana.

Pomnik „Matek Oddanych Dzieciom – Matki Władysława Orkana”, fot. Danuta Matloch

Wicepremier podkreślił, że nie tylko pomnik i idea, którą przedstawia są piękne, ale pamięć należy się także Katarzynie Smreczyńskiej, którą przedstawia .

Zawsze, gdy mówimy o wartościach, bardzo cenna jest idea personifikacji – odnoszenia czegoś, co ogólne, co dla nas wszystkich ważne, do konkretnej osoby. Bo to właśnie wybory życiowe, często heroizm pojedynczego człowieka, realnie potwierdza, jak istotne są te wartości, za które poświęca się życie jednostki. Dziękuję bardzo za ten pomnik – powiedział prof. Piotr Gliński.

Wicepremier przekazał, że w zeszłym roku udało po raz pierwszy uruchomić specjalny program ze środków ministerialnych, dzięki któremu ważne rzeźby znajdują miejsce w przestrzeni publicznej.

Ten pomnik został zrealizowany w ramach pierwszej edycji programu „Rzeźba w przestrzeni publicznej”, dzięki któremu w minionym roku powstało 15 tego typu  realizacji. W tym roku mamy drugą edycję i powstanie kolejne 15 rzeźb, na które przekazujemy 2 miliony złotych ze środków publicznych. Można więc powiedzieć, że ten pomnik – powstały z inicjatywy Związku Podhalan w Polsce, zrealizowany przez gminę Pcim w ramach konkursu prowadzonego przez Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku – został ufundowany przez wszystkich Polaków – podkreślił szef resortu kultury. – Dobrze, że Polacy pamiętają o matkach, o macierzyństwie, bo to jest jedna z wartości najważniejszych - dodał.

Wicepremier Piotr Gliński odczytał również list premiera Mateusza Morawieckiego, który wskazał, że wśród pomników uwieczniających bohaterów, postument Matek Oddanych Dzieciom jest wyjątkowy, ponieważ upamiętnia kobiety, które wychowują przyszłych herosów. Dziękując za inicjatywę powstania rzeźby, premier podkreślił, że idea upamiętnienia i uhonorowania wszystkich bezimiennych matek jest godna szacunku.

O pomniku

Pomnik „Matek Oddanych Dzieciom – Matki Władysława Orkana” autorstwa wybitnego rzeźbiarza Czesława Dźwigaja wyraża hołd dla matek, które poświęcają swoje życie dzieciom, troszcząc się o ich codzienny byt, właściwe ukształtowanie i spójność rodziny.

Rzeźba przedstawia postać matki Władysława Orkana - Katarzyny Smreczyńskiej odpoczywającej na pniu i spoglądającej w kierunku drogi. Obok kobiety leżą tobołek i kosz z jedzeniem, które co miesiąc nosiła swoim synom z Poręby Wielkiej, gdzie mieszkała, do Krakowa, w którym uczyli się jej synowie: Władysław i Stanisław. Na cokole przypomniano słowa Władysława: „Jeżeli mogę coś dać z dzieła mojego życia to zawdzięczam to najpierw Bogu, a następnie Matce. Nie byłoby tego, gdyby nie jej piechotne drogi do Krakowa.”

Liczącą 70 km drogę matka Władysława Orkana pokonywała pieszo regularnie co miesiąc. Żyjąc w skrajnej biedzie, starała się jak mogła, aby synowie mieli co jeść i mogli skupić się na zdobywaniu wykształcenia, które bardzo ceniła, mimo iż sama go nie posiadała.

Pomnik „Matek Oddanych Dzieciom – Matki Władysława Orkana”, usytuowany przy drodze krajowej nr 7 w Pcimiu, którą co miesiąc przed laty przemierzała Katarzyna Smreczyńska, powstał z inicjatywy Związku Podhalan w Polsce. Rzeźba została zrealizowana w ramach I edycji Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Rzeźba w przestrzeni publicznej”.

Czesław Dźwigaj – autor rzeźby

Czesław Dźwigaj urodził się w 1950 roku w Nowym Wiśniczu. W 1977 ukończył Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie (dyplom w pracowni prof. A. Hajdeckiego). Profesor nadzwyczajny, kierownik Pracowni Rzeźby w Ceramice Akademii Sztuk Pięknych, kierownik Katedry Sztuki na Uniwersytecie w Rużomberok (Słowacja), w latach 1994- 2011 wykładowca Uniwersytetu Papieskiego im. Jana Pawła II w Krakowie. Doctor honoris causa Uniwersytetu w Alba Iulia w Rumunii. Artysta rzeźbiarz, medalier, malarz, grafik, witrażysta. W dorobku artystycznym ma kilkadziesiąt pomników , kompleksowych aranżacji obiektów sakralnych, ponad 40 monumentalnych drzwi ze spiżu, ponad stu witraży oraz licznych małych form rzeźbiarskich i ponad 600 medali i plakiet. Jest również twórcą realizacji rzeźbiarskich takich jak Epitafium Cypriana K. Norwida w Katedrze na Wawelu, płaskorzeźby Dawid w Betlejem, cyklu Via Santa, cyklu Nadzieje i Lęki oraz kilkudziesięciu tablic pamięci i popiersi. Stała ekspozycja jego dorobku znajduje się w Muzeum Ziemi Wiśnickiej. Wiele jego prac znajduje się w zbiorach muzealnych w Polsce i poza granicami kraju. Jest laureatem wielu prestiżowych nagród oraz wyróżnień.

Zdjęcia (5)

{"register":{"columns":[]}}