Minister kultury i dziedzictwa narodowego wskazał, że od momentu napaści Rosji na Ukrainę odnotowano już ponad 800 bezpośrednich ataków na dobra kultury i z każdym kolejnym dniem jest ich coraz więcej.

Możemy tylko z wielką nadzieją myśleć o tym, że po drugiej stronie stoi kultura, tożsamość i wspólnota. Nie tylko ta ukraińska, bo możemy mówić także o wspólnocie narodów, ludzi sprawiedliwych, którzy są zaangażowani we wsparcie Ukrainy. My w Polsce zaangażowani jesteśmy od samego początku i myślę, że zdaliśmy ten egzamin – podkreślił prof. Piotr Gliński.

Wicepremier zwrócił uwagę, że zespół odpowiedzialny za wsparcie dla Ukrainy został powołany w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego tuż przed wybuchem wojny. Przypomniał, że przekształcił się on w Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie, które aktualnie działa w Narodowym Instytucie Dziedzictwa.

Działanie Centrum polega na zbudowaniu całej sieci instytucji, ludzi dobrej woli, którzy są zaangażowani w to wsparcie. Podstawą jest kontakt z naszym ukraińskim partnerem – Ministerstwem Kultury i Polityki Informacyjnej, ale także z ukraińskimi instytucjami. Ja jestem w ciągłym kontakcie z ministrem Ołeksandrem Tkaczenką. Bardzo pomaga nam nasze dotychczasowe doświadczenie, gdyż od lat mieliśmy dobre kontakty w kwestii polskiego dziedzictwa na wschodzie. Współpracowały nasze archiwa, muzea czy galerie – mówił szef resortu kultury.

Prof. Piotr Gliński wskazał, że 24 lutego zeszłego roku w polskim narodzie narodził się duch niesienia pomocy zaatakowanemu sąsiadowi.

Pozytywną stroną tej wojny stało się to, że potrafiliśmy być razem. Ukraina jest obecnie przykładem dla całego świata i mam nadzieję, że przez to zmienia świat współczesny. Uprzedza całą cywilizację o straszliwym zagrożeniu, na które wielu chciało już zamykać oczy. Film pt. „Wymazać Naród” będzie pokazywał straszne rzeczy, które się wydarzały i cały czas wydarzają się na Ukrainie i których celem jest właśnie wymazanie narodu, jego tożsamości i przede wszystkim kultury – podkreślił minister kultury.

Zaznaczając, że jako społeczeństwo potrzebujemy jak najwięcej tego rodzaju komunikatów, szef resortu kultury podziękował realizatorom filmu – reżyserowi Tomaszowi Grzywaczewskiemu, Narodowemu Instytutowi Dziedzictwa oraz Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie.

„Erase the Nation” – dokument Tomasza Grzywaczewskiego

Na terytorium Ukrainy przed wojną istniało ponad 5 tys. muzeów, 65 rezerwatów historyczno-kulturalnych i ok. 170 tys. zarejestrowanych zabytków, w tym siedem obiektów światowego dziedzictwa UNESCO. W ciągu dziewięciu miesięcy wojny Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy udokumentowało ponad 800 przypadków zniszczeń dokonanych przez wojska Federacji Rosyjskiej na dziedzictwie kulturowym Ukrainy. Liczba ta z każdym dniem rośnie, a i tak nie obejmuje obszarów, do których nadal nie można bezpiecznie dotrzeć.

Polski dziennikarz Tomasz Grzywaczewski udokumentował zniszczenia ukraińskich zabytków od Lwowa, poprzez Czernichów, Iwanków, Kijów, Charków, aż po Izium i Bohorodyczne na wschodzie Ukrainy – zbrodnie dokonywane na dziedzictwie kultury świeckiej i sakralnej, od zabytków archeologicznych po współczesne biblioteki, muzea i szkoły. Spotykał się także z opiekunami tych miejsc i przeprowadził wzruszające rozmowy, z których wyłania się szokujący obraz walki barbarzyńskiego najeźdźcy z ukraińską tożsamością.

Film „Erase the Nation” („Wymazać Naród”) to obraz ludzi ratujących za wszelką cenę zabytki, archiwalia, dorobek kulturowy - dziedzictwo swojej ojczyzny. Jest to świadectwo ludzi, którzy pomimo trwającej wojny starają się funkcjonować i chcą jak najszybciej odbudować swój kraj dla siebie, swoich dzieci i przyszłych pokoleń.

Dokument został zrealizowany na zlecenie Narodowego Instytutu Dziedzictwa w ramach działań Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie i sfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od 18 stycznia film będzie dostępny na kanale TV NID na YouTube.

Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie

Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie to jednostka powołana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego jako główny koordynator rządowej pomocy dla sektora kultury na Ukrainie.

Doświadczenie oraz wieloletnia współpraca instytucjonalna polsko-ukraińska w obszarze kultury dały podstawy do zorganizowania skutecznego wsparcia dla dziedzictwa kulturowego Ukrainy od pierwszego dnia wojny. Centrum koordynuje krajowe i zagraniczne inicjatywy ratujące zasoby kulturalne Ukrainy, prowadzi działalność informacyjną i edukacyjną o ukraińskim dziedzictwie kulturowym, w szczególności o zagrożeniach i jego stratach wywołanych działaniami wojennymi. Współpracuje z polskimi instytucjami kultury, muzeami, archiwami państwowymi i bibliotekami, konserwatorami zabytków oraz innymi instytucjami.

Dodatkowo Polska wspiera Ukrainę na forum instytucji międzynarodowych, w szczególności w zakresie przekazywania informacji oraz dowodów celowego niszczenia ukraińskich dóbr kultury.