Przyszłość zawodu animatora i edukatora kultury. Realizujemy rekomendacje współKongresu Kultury
03.03.2025
Wzmocnienie sektora animacji oraz edukacji kulturowej to jeden z postulatów wypracowanych w czasie listopadowego współKongresu Kultury. Spotkaliśmy się z przedstawicielami Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Animatorów i Animatorek Kultury „Forum Kraków”, z którymi rozmawialiśmy o teraźniejszości oraz przyszłości zawodu animatora i edukatora kultury.
Wydarzenie odbyło się w Ośrodku Kultury im. C.K. Norwida w Nowej Hucie w Krakowie. Wzięła w nim udział Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego.
Podczas współKongresu Kultury wspólnie ustaliliśmy priorytety. Teraz wdrażamy rekomendacje, sformułowane także przez Was. Zawody animatora i edukatora kultury są szczególnie ważne – to zawody, których rolą jest uwrażliwianie na sztukę, poszerzanie wiedzy o kulturze, budowanie wspólnot. Ich rola i specyfika pracy powinna znajdować odzwierciedlenie w prawie, które reguluje ich funkcjonowanie: w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturowej, ustawie o zintegrowanym systemie kwalifikacji, w sposobie zdefiniowania społecznej instytucji kultury, w uwzględnieniu ich kompetencji w pracy nad podstawami programowymi w szkołach – mówiła Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego.
W ramach listopadowego współKongresu Kultury odbyła się debata pt. „Animator_ka/Edukator_ka pilnie potrzebny zawód (w) przyszłości”, zorganizowana przez Forum Kraków i Małopolski Instytut Kultury. Dyskusja koncentrowała się na wyzwaniach obydwu zawodów, takich jak m.in. niedocenianie ich roli w budowaniu wspólnot lokalnych, wykonywanie dużej liczby zadań dodatkowych oraz brak finansowania. Jej uczestnicy wskazywali na potrzebę systemowego wsparcia oraz wypracowania formalnych ram dla tego sektora.
Podjęcie rozmów ze środowiskiem na temat konkretnych rozwiązań zdiagnozowanej na współKongresie sytuacji zawodowej animatorów i edukatorów to kolejny krok. W 59. Spotkaniu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Animatorów i Animatorek Kultury „Forum Kraków”, które odbyło się 3 marca 2025 roku, uczestniczyli przedstawiciele instytucji kultury, a także Centrum Aktywności Lokalnej, Stowarzyszenia Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji Kultury oraz Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego.
Aktualną sytuację zawodu animatora omówiła Beata Cyboran, profesor w Katedrze Nauk o Sztuce w Instytucie Sztuki i Designu Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Z kolei ramy dla zawodu edukatora kulturowego nakreślił Tomasz Włodarski, dyrektor Małopolskiego Instytutu Kultury. Następnie odbyła się dyskusja poświęcona możliwościom wdrożenia konkretnych rozwiązań w polskim systemie prawnym. Jedną z propozycji było utworzenie Sektorowej Rady ds. kompetencji zawodowych w kulturze (PARP), współpracującej z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Rada mogłaby zająć się analizą potrzeb rynku i stworzeniem rekomendacji dotyczących kształcenia oraz doskonalenia zawodowego.
Jesteśmy dziś bardzo wzruszeni, bo Forum Kraków powstało po Kongresie Kultury w Krakowie w 2009 roku, podczas którego dowiedzieliśmy się, że nasze środowisko w optyce państwa nie istnieje. Długo staraliśmy się zmienić tę optykę m.in. organizując kolejne NieKongresy. I mamy teraz poczucie symbolicznej zmiany – w zeszłym roku obecna ministra po raz pierwszy przyznając doroczne nagrody, przyznała także nagrodę dla Animatorki Roku, a teraz ministra gości na Forum Kraków – mówiła Anna Michalak, prezeska Forum Kraków.
Nadchodzi czas myślenia o kulturze w kontekście spójności społecznej. Kultura jako pas transmisyjny wartości, kultura jest wspólna. Animacja to praktyka społeczna, która mieści w sobie działania nastawione na kształtowanie wspólnoty, na przeciwdziałanie izolacji i wykluczeniu, na wyzwolenie i emancypację, na uzyskanie poczucia sprawstwa i samostanowienia – wskazała Beata Cyboran, badaczka, członkini Forum Kraków, autorka raportu o stanie animacji kultury prezentowanego podczas spotkania.
Forum Kraków
Forum Kraków jest samorządnym, dobrowolnym i trwałym zrzeszeniem osób działających na rzecz animacji kultury. Powstało z inicjatywy Małopolskiego Instytutu Kultury oraz Stowarzyszenia Centrum Aktywności Lokalnej. To dobrowolne zrzeszenie osób działających na rzecz animacji kultury.
Celami działania Forum są:
- wymiana doświadczeń i informacji, a także integracja osób działających w sektorze animacji kultury;
- promowanie dobrych praktyk związanych z sektorem animacji kultury;
- reprezentowanie środowiska animatorów kultury wobec administracji rządowej i samorządowej
Dowiedz się więcej o Forum Kraków
Animator_ka oraz edukator_ka – pilnie potrzebny zawód (w) przyszłości – debata współKongresu Kultury