Rozmawiamy o potrzebach i wyzwaniach polskich miejsc pamięci
17.10.2025
W Muzeum Historii Polski rozpoczęła się II edycja konferencji „Miejsca Pamięci - potrzeby, wyzwania, perspektywy”. Celem wydarzenia jest wymiana wiedzy i dyskusja na temat dobrych praktyk w zakresie funkcjonowania i rozwijania miejsc pamięci narodowej.
Wydarzenie otworzył Marek Krawczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Spotykamy się dzisiaj, aby wspólnie pochylić się nad znaczeniem miejsc pamięci w Polsce - tych szczególnych przestrzeni, które od pokoleń stanowią milczące świadectwo naszej historii, tożsamości i wspólnej drogi jako narodu. To nie tylko pomniki, cmentarze czy tablice pamiątkowe, lecz przede wszystkim ślady ludzkiego życia, cierpienia, bohaterstwa i nadziei – mówił Marek Krawczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa. – W Polsce, kraju o burzliwych dziejach i doświadczeniach, pamięć historyczna odgrywa szczególną rolę w kształtowaniu wspólnoty narodowej. Dzisiejsza konferencja jest dowodem na to, że wymiana dobrych praktyk pozwala wypracować nowe strategie, aby jeszcze skuteczniej chronić miejsca pamięci w naszym kraju – dodał.
„Miejsca Pamięci – potrzeby, wyzwania, perspektywy”
Konferencja zgromadziła przedstawicieli instytucji, organizacji, badaczy, edukatorów oraz opiekunów miejsc pamięci, którzy podzielą się swoimi badaniami i spostrzeżeniami.
W ramach konferencji odbędzie się 6 sesji tematycznych:
- Sesja I: Badania i edukacja – znaczenie nauki w analizie miejsc zbrodni i odkrywaniu trudnych historii. Omówienie przykładów współpracy naukowców, muzealników i społeczności lokalnych przy badaniu oraz upamiętnianiu miejsc historycznych. Poruszony będzie także temat wolontariatu w muzeach, lokalnych inicjatyw historycznych oraz teoretycznych ujęć trudnego dziedzictwa wojennego.
- Sesja II: Oznaczanie miejsc pamięci - przedstawienie przykładów lokalnych działań upamiętniających, rewitalizacji cmentarzy wojennych oraz digitalizacji zasobów dokumentujących groby i cmentarze. Zwrócenie uwagi na znaczenie współpracy pomiędzy instytucjami państwowymi, samorządami i społecznościami lokalnymi w opiece nad miejscami pamięci.
- Sesja III: Wsparcie finansowe projektów - prezentacja mechanizmów finansowania i programów dotacyjnych wspierających inicjatywy konserwatorskie, badawcze i edukacyjne, zarówno na szczeblu ministerialnym, jak i samorządowym.
- Sesja IV: Rewaloryzacja i infrastruktura miejsc pamięci - przedstawienie projektów upamiętniających obozy, miejsca bitew i inne przestrzenie historyczne, w tym inicjatywy rewitalizacyjne, archeologiczne i architektoniczne. Prezentacja przykładów przekształcania przestrzeni miejskich w miejsca refleksji i pamięci.
- Sesja V: Miejsca pamięci a zabytkami – omówienie kwestii identyfikacji wartości zabytkowych, ochrony konserwatorskiej oraz znaczenia współpracy instytucji muzealnych z otoczeniem społecznym. Podkreślenie roli samorządów w opiece nad zabytkowymi cmentarzami i ich renowacji.
- Sesja VI: Technologia na rzecz upamiętnień - przedstawienie przykładów nowoczesnych rozwiązań cyfrowych i multimedialnych w prezentowaniu historii oraz sposobów wykorzystania technologii w edukacji i popularyzacji wiedzy o miejscach pamięci.
Konferencję zakończy dyskusja podsumowująca o potrzebach, wyzwaniach i perspektywach w zakresie ochrony i rozwoju miejsc pamięci.