Rozpoczynamy obchody Roku Wojciecha Jerzego Hasa
26.03.2025
Senat RP przyjął uchwałę ustanawiającą rok 2025 Rokiem Wojciecha Jerzego Hasa. Wydarzeniem inaugurującym obchody było otwarcie wystawy „Has - terytoria czasu i przestrzeni”. Ekspozycja przygotowana przez Narodowe Centrum Kultury we współpracy z Narodowym Centrum Kultury Filmowej w Łodzi obejmuje pamiątki po reżyserze, w tym m.in. dokumenty produkcyjne, materiały audiowizualne oraz kostiumy z jego filmów.
Inicjatywy upamiętniające reżysera będą trwały przez cały rok. Wśród nich są m.in. pokazy filmów Hasa w ramach festiwali filmowych, takich jak: Nowe Horyzonty we Wrocławiu, Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, Cammerimage w Toruniu czy Kinoteka Polish Film Festival w Londynie. We wrześniu w warszawskiej Galerii Kordegarda otwarta zostanie wystawa monograficzna poświęcona filmowi „Lalka”.
Wojciech Jerzy Has - wybitna postać polskiego kina
Obchody Patrona 2025 roku, organizowane i wspierane przez instytucje kultury, mają odzwierciedlać złożoność tej wybitnej postaci.
Otwarta w budynku Senatu RP wystawa „Has - terytoria czasu i przestrzeni” koncentruje się na wieloznacznym pojęciu „terytorium”, zarówno w kontekście biografii reżysera, którego życie i twórczość rozpięte były między Krakowem, Wrocławiem, a Łodzią, jak i motywu wędrówki obecnego w jego filmach.
1 kwietnia, dokładnie w 100. rocznicę urodzin reżysera, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna w Łodzi organizuje dwa wydarzenia:
- konferencję naukową „Ludzie Hasa” z udziałem badaczy z Polski i zagranicy,
- wydarzenie artystyczne „Labirynt Hasa”, obejmujące m.in. projekcje etiud studenckich, których reżyser był opiekunem, a także działania performatywne.
Ważnym elementem obchodów są pokazy i retrospektywy filmowe. W lutym rozpoczął się ogólnopolski cykl „Has. Kroniki wyobraźni”, realizowany przez Stowarzyszenie Kin Studyjnych we współpracy z Wytwórnią Filmów Dokumentalnych i Fabularnych oraz Filmoteką Narodową - Instytutem Audiowizualnym. Filmy Hasa będą prezentowane przez cały rok w 60 kinach należących do Sieci Kin Studyjnych. Retrospektywy dzieł mistrza odbędą się też we Włoszech, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Ameryce Południowej i Azji. Ekranizacje reżysera są również częścią repertuaru Kinoteka Polish Film Festival 2025 w Londynie. Otwarcie pokazu filmów Hasa nastąpi 1 kwietnia. Pierwszym wyświetlanym filmem będzie „Rękopis znaleziony w Saragossie”. Pokazom będą towarzyszyć wykłady na temat twórczości Hasa oraz wystawa plakatów z jego filmów w foyer BFI Southbank i Cine Lumiere i Institute of Contemporary Arts (ICA).
Wyjątkowym wydarzeniem będzie specjalny pokaz „Rękopisu znalezionego w Saragossie” z muzyką na żywo podczas Festiwalu Muzyki Filmowej i Krakowskiego Festiwalu Filmowego. 26 maja w Filharmonii Krakowskiej kompozycje Krzysztofa Pendereckiego zostaną wykonane przez Pawła Romańczuka i zespół „Małe Instrumenty” wraz z orkiestrą kameralną. Wydarzenie jest częścią programu kulturalnego Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
Poznaj kalendarium wydarzeń w ramach obchodów Roku Wojciecha Jerzego Hasa
„Has. Kroniki wyobraźni”
Retrospektywa i pokazy w 60 kinach należących do Sieci Kin Studyjnych (m.in: Kino Muranów w Warszawie, Kino pod Baranami w Krakowie, Kino Rialto w Poznaniu, Gdyńskie Centrum Filmowe) oraz w kinie Iluzjon.
- Organizacja: Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, Sieć Kin Studyjnych,
- Lokalizacja: cała Polska
- Termin: 12 luty – 31 grudnia (kina Sieci Kin Studyjnych)
Pełna retrospektywa w Kinie Iluzjon trwa do 14 maja.
Bergamo Film Meeting: Homage to Wojciech Jerzy Has
Retrospektywa, na którą składa się 7 filmów reżysera (Pętla, Pożegnania, Rozstanie, Jak być kochaną, Rękopis znaleziony w Saragossie, Szyfry, Sanatorium Pod Klepsydrą)
- Organizacja: Instytut Polski w Rzymie, WFDiF
- Lokalizacja: Bergamo, Włochy
- Termin: 8-16 marca
Kinoteka on Tour: pokazy filmów Wojciecha Jerzego Hasa w Wielkiej Brytanii
Pokazy filmów w ramach projektu Kinoteka on Tour, odbywającego się w ramach Sezonu Kulturalnego Polska - Wielka Brytania 2025
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Londynie,
- Lokalizacja: Oxford, Hull, Newcastle, Canterbury, Leeds, Nottingham
- Termin: 9 marca - 13 kwietnia
„Historie przyszłości”
Warsztaty, podczas których pod okiem profesjonalnych edukatorów i filmowców uczestnicy będą analizować i interpretować polskie filmy, a następnie inspirować się nimi, by stworzyć własne krótkie formy filmowe. W tym roku inspiracją dla programu warsztatów jest twórczość Wojciecha Hasa.
- Organizacja: Narodowe Centrum Kultury Filmowej
- Lokalizacja: Narodowe Centrum Kultury Filmowej
- Termin: 22 marzec - 4 maj
Wydanie specjalne culture.pl
Wydanie serwisu w całości sylwetce reżysera. W ramach wydania opublikowane również zostanie kalendarium wydarzeń międzynarodowych związanych z postacią patrona.
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza
- Termin: 23 marzec
„Has - terytoria czasu i przestrzeni”
Wystawa w budynku Senatu Rzeczypospolitej skupiająca się na filozoficznych i artystycznych implikacjach motywu drogi w twórczości reżysera
- Organizacja: Narodowe Centrum Kultury, Narodowe Centrum Kultury Filmowej
- Lokalizacja: Senat RP
- Termin: 26 marzec (wernisaż)
Reżyseria: Wojciech Jerzy Has (premiera płyty)
Premiera składanki zawierającej wybrane kompozycje z filmów reżysera zrealizowanych we współpracy z Wytwórnią Filmów Fabularnych we Wrocławiu. Z taśm, które przetrwały w archiwum Wytwórni udało się wybrać niepublikowane wcześniej nagrania oryginalnej muzyki ilustracyjnej Lucjana Kaszyckiego, Krzysztofa Pendereckiego, Stanisława Radwana oraz Wojciech Kilara. Podobnie jak sama filmografia Hasa, pokazują szeroki wachlarz zainteresowań, fascynacji i stylistyk.
- Organizacja: Wytwórnia Filmów Fabularnych we Wrocławiu, GAD Records
- Termin: 28 marca (premiera)
Konferencja naukowa „Ludzie Hasa”
Celem konferencji jest wymiana i upowszechnianie wiedzy z zakresu twórczości Wojciecha Jerzego Hasa oraz próby analitycznej rekonstrukcji warsztatu filmowców – reżysera i Jego współpracowników: pisarzy i scenarzystów, autorów zdjęć filmowych, scenografów i kostiumografów, aktorów. Konferencja ma na celu przybliżyć dzieła Wojciecha Jerzego Hasa w zróżnicowanych ujęciach: filmowcom z perspektywy badaczy, badaczom z perspektywy filmowców. W konferencji wezmą udział m.in. prof. Marcin Maron (UMCS w Lublinie), prof. Małgorzata Jakubowska (UŁ), prof. Monika Talarczyk (PWSFTviT Łódź), dr Piotr Śmiałowski (UJ Kraków), dr Michał Oleszczyk (UW), dr Piotr Pławuszewski (UAM), prof. Anette Insdorf (Columbia University).
- Organizacja: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa Telewizyjna i Teatralna w Łodzi
- Lokalizacja: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa Telewizyjna i Teatralna w Łodzi
- Termin: 1 kwietnia
Retrospektywa w Kinie Nowe Horyzonty
W ramach przeglądu odbędzie się 17 pokazów. Zaprezentowane zostaną filmy fabularne i krótkometrażowe w reżyserii W. J. Hasa. Pokazy połączone będą ze spotkaniami z gośćmi m.in. filmoznawcami, ekspertami, twórcami.
- Organizacja: Sieć Kin Studyjnych, Stowarzyszenie Nowe Horyzonty, Wytwórnia Filmów Fabularnych we Wrocławiu
- Lokalizacja: Kino Nowe Horyzonty we Wrocławiu
- Termin: 1 kwietnia – 31 grudzień
The Long Strange Trips of Wojciech Jerzy Has
Londyńska retrospektywa odrestaurowanych filmów reżysera. Pierwszy pokaz „Rękopisu znalezionego w Saragossie”, zaplanowany na 1 kwietnia, zostanie otwarty przez wystąpienie Tomasza Kolankiewicza, dyrektora FINA.
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Londynie
- Lokalizacja: BFI Southbank, Institute of Contemporary Arts
- Termin: 1-23 kwetia (BFI Southbank) 5-26 kwietnia (Institute of Contemporary Arts)
Pokaz „Rękopisu znalezionego w Saragossie” w Filmmuseum w Dusseldorfie
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza
- Lokalizacja: Filmmuseum, Dusseldorf
- Termin: 2 kwietnia
Retrospektywa w Filmoteca Espanola w Madrycie
Początek cyklu retrospektyw Wojciecha Jerzego Hasa w Hiszpanii. Inauguracja odbędzie się w Madrycie, a retrospektywę otworzy Tomasz Kolankiewicz, dyrektora FINA.
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Madrycie, Ava Arts Foundation
- Lokalizacja: Cine Dore (kino Filmoteca Espanola)
- Termin: 9 kwietnia
Pokaz „Rękopisu znalezionego w Saragossie” w Cinemateca de Cuba
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza, Ava Arts Foundation
- Termin: kwiecień
- Lokalizacja: Cinemateca de Cuba
Otwarta wystawa kostiumów oraz projektów scenograficznych filmów „Rękopis znaleziony w Saragossie” i „Lalka” w Wytwórni Filmów Fabularnych we Wrocławiu
- Organizacja: Wytwórnia Filmów Fabularnych we Wrocławiu
- Termin: kwiecień - grudzień
- Lokalizacja: Hol WFDiF we Wrocławiu
„Rękopis znaleziony w Saragossie” - seminarium na Universidad Complutense de Madrid
Seminarium naukowe poświęcone zarówno filmowi jak i pierwowzorowi literackiemu autorstwa Jana Potockiego.
- Organizacja: Universidad Compultense de Madrid
- Lokalizacja: Universidad Compultense de Madrid, Hiszpania
- Termin: maj
Koncert muzyki z „Rękopisu znalezionego w Saragossie” w ramach Festiwalu Muzyki Filmowej
Projekcja filmu połączona z wykonaniem muzyki na żywo do filmu. Wykonania kompozycji autorstwa Krzysztofa Pendereckiego podejmie się Paweł Romańczuk i zespół „Małe Instrumenty” wraz z muzykami orkiestry kameralnej.
- Organizacja: Narodowe Centrum Kultury, Krakowskie Biuro Festiwalowe, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych
- Lokalizacja: Filharmonia Krakowska
- Termin: 26 maja
Pokaz „Rękopisu znalezionego w Saragossie” na Teneryfie
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Madrycie, Ava Arts Foundation
- Lokalizacja: TEA Tenerife Espacio de las Artes, Santa Cruz de Tenerife (Teneryfa)
- Termin: czerwiec
Retrospektywa wybranych filmów Wojciecha Jerzego Hasa w Oviedo
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Madrycie, Ava Arts Foundation
- Lokalizacja: Teatro Filarmonica w Oviedo (Hiszpania)
- Termin: czerwiec
Wystawa plakatów Andrzeja Pągowskiego do filmów w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa
- Organizacja: Narodowe Centrum Kultury Filmowej, Narodowe Centrum Kultury, Muzeum Łazienki Królewskie
- Lokalizacja: Narodowe Centrum Kultury Filmowej (czerwiec) galeria plenerowa Muzeum Łazienek Królewskich (sierpień)
- Termin: czerwiec i sierpień
Pokaz „Rękopisu znalezionego w Saragossie” podczas Il Cinema Ritrovato wraz z prelekcją
- Organizacja: Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, Instytut Polski w Rzymie
- Lokalizacja: Bolonia, Włochy
- Termin: czerwiec
Pokaz filmowy w ramach Festiwalu Nowe Horyzonty
- Organizacja: Stowarzyszenie Nowe Horyzonty, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, Wytwórnia Filmów Fabularnych we Wrocławiu
- Lokalizacja: Wrocławski Rynek
- Termin: 17-27 lipca
Retrospektywa wybranych filmów W.J. Hasa w Filmoteca Cantabria de Santander
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Madrycie, Ava Arts Foundation
- Lokalizacja: Santander, Hiszpania
- Termin: lipiec
Pokaz w ramach 50. FPFF w Gdyni
- Organizacja: Pomorska Fundacja Filmowa, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych
- Lokalizacja: Gdynia
- Termin: 22-27 września
Wystawa monograficzna poświęcona filmowi „Lalka”
Wystawa monograficzna w galerii Kordegarda, usytuowanej wzdłuż Traktu Królewskiego - jednej z najważniejszych miejsc akcji literackiego pierwowzoru.
- Organizacja: Narodowe Centrum Kultury, Narodowe Centrum Kultury Filmowej, Wytwórnia Filmów Fabularnych we Wrocławiu
- Lokalizacja: Kordegarda, Galeria Narodowego Centrum Kultury
- Termin: wrzesień
Pokaz „Rękopisu znalezionego w Saragossie” w Filmoteca de Valencia
- Lokalizacja: Filmoteca de Valencia, Hiszpania
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Madrycie, Ava Arts Foundation
- Termin: wrzesień
Retrospektywa w ramach Polskiego Festiwalu Filmowego w Seulu
- Organizacja: Instytut Adama Mickeiwicza, Ambasada RP w Korei
- Lokalizacja: Seul
- Termin: październik
Pokazy filmów W.J. Hasa w wybranych lokalizacjach w Argentynie oraz Urugwaju
Cykl pokazów i retrospektyw w Ameryce Południowej. Gościem specjalnym na pokazie w Buenos Aires będzie Tomasz Kolankiewicz, dyrektor FINA, który poprowadzi masterclass tłumaczony konsekutywnie z języka polskiego na hiszpański.
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza, Ambasada RP w Buenos Aires, Ava Arts Foundation
- Lokalizacja: Sala Leopoldo Lugones, Buenos Aires; Filmoteca de Cordoba, Kordoba; Filmoteca Uruguayana, Montevideo
- Termin: październik
Pokaz „Rękopisu znalezionego w Saragossie” w Filmoteca de Zaragoza
Pierwszy pokaz „Rękopisu znalezionego w Saragossie” w tytułowej miejscowości. Pokazowi będzie towarzyszyć koncert flamenco w wykonaniu Kamila Urbańskiego.
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Madrycie, Ava Arts Foundation
- Lokalizacja: Filmoteca de Zaragoza, Saragossa
- Termin: październik
Pokaz „Rękopisu znalezionego w Saragossie” oraz „Sanatorium pod klepsydrą” w ramach Festival de Cine Europo de Sevilla
- Organizacja: Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Madrycie, Ava Arts Foundation
- Lokalizacja: Sewilla
- Termin: październik
Pokaz filmowy w ramach festiwalu Cammerimage
- Organizacja: Fundacja Tumult, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych
- Lokalizacja: Toruń
- Termin: 15-22 listopad