W obchodach uczestniczyli przedstawiciele rządu RP wraz z premierem Donaldem Tuskiem oraz przedstawiciele sejmu i senatu. Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, otworzyła wystawę „Fenomen architektoniczny Ziem Zachodnich i Północnych” przygotowaną przez Instytut Zachodni. Wzięła również udział w panelu dyskusyjnym pt. „Fenomen kulturowy Ziem Zachodnich i Północnych”.

„TU JEST POLSKA… 80 LAT!” – najważniejsze punkty programu

• Podpisanie tzw. Deklaracji Piastowskiej

Uczestnicy obchodów 80. rocznicy włączenia Ziem Zachodnich i Północnych do Polski podpisali tzw. Deklarację Piastowską – dokument będący zobowiązaniem do pielęgnowania pamięci historycznej, wzmacniania dialogu społecznego oraz wspierania współpracy międzyregionalnej i ponadlokalnej.

Deklaracja podkreśla konieczność poszanowania dla różnorodnych tradycji i doświadczeń, które ukształtowały tożsamość tych terenów po 1945 roku. Jednocześnie wyznacza kierunki dalszego rozwoju, opartego na integracji, otwartości i zrównoważonym wykorzystaniu dziedzictwa kulturowego, społecznego i gospodarczego.

• Panele dyskusyjne

W ramach wydarzenia odbyło się także 5 paneli dyskusyjnych: „Historia Ziem Zachodnich i Północnych”, „Geniusz gospodarczy Ziem Zachodnich i Północnych”, „Międzynarodowe uznanie Ziem Zachodnich a współczesna polityka pamięci”, „Fenomen kulturowy Ziem Zachodnich i Północnych” oraz „Samorządność Ziem Zachodnich i Północnych”.

Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, wzięła udział w panelu pt. „Fenomen kulturowy Ziem Zachodnich i Północnych”. Panel, moderowany przez prof. dr hab. Wojciecha Kucharskiego z Centrum Historii Zajezdnia, był poświęcony refleksji nad 80-leciem życia kulturalnego na obszarach, które po 1945 roku stały się przestrzenią dynamicznego tworzenia nowej rzeczywistości kulturalnej. W centrum dyskusji znalazły się procesy budowania tożsamości poprzez kulturę: od pierwszych domów kultury, bibliotek i teatrów tworzonych przez przesiedleńców, po dzisiejsze instytucje kultury kształtujące regionalną świadomość.

Ziemie Zachodnie i Północne to fenomen społeczny, kulturowy i historyczny. Region wyrastający z wielowarstwowego dziedzictwa: polskiego, śląskiego, niemieckiego, czeskiego i żydowskiego. Region trudnej historii, ale też wyjątkowej zdolności do tworzenia nowej wspólnoty. Jeśli mówimy dziś o Ziemiach Zachodnich i Północnych, to szczególnie wyraźnie widzimy, że nie jesteśmy wyłącznie autorami tego dziedzictwa – jesteśmy jego spadkobiercami. Ale przez osiem dekad zdążyliśmy je oswoić, zrozumieć, przetworzyć i wpisać w nasze codzienne życie – powiedziała podczas panelu Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. – Dziś, po 80 latach, jest to już dojrzała część Polski, nie tylko administracyjnie, ale emocjonalnie i kulturowo. Dzisiejsze obchody przypominają nam, że dziedzictwo to nie przeszłość zamknięta w muzealnej gablocie. Dziedzictwo żyje w krajobrazie, w architekturze, w języku, w opowieściach rodzinnych, w zwykłych ludziach, którzy przez dekady tworzyli lokalne społeczności. Polska jest silna tam, gdzie jej obywatele budują wspólnotę na dialogu, a nie na murach. Dziękuję wszystkim, którzy dbają o to dziedzictwo – instytucjom kultury, samorządom, organizacjom społecznym, ludziom sztuki i nauki. Dziękuję mieszkańcom Wałbrzycha i całego regionu. To dzięki Państwu ta historia jest opowiadana dalej – dodała.

W panelu uczestniczyli również: Barbara Zdrojewska, kulturoznawczyni, senator, przewodnicząca Komisji Kultury i Środków Przekazu; Wiesław Saniewski, reżyser; Łukasz Orbitowski, pisarz oraz Rafał Grupiński, historyk i animator kultury, krytyk literacki, publicysta, wydawca i senator.

Honorowy patronat nad wydarzeniem „TU JEST POLSKA… 80 LAT!” objęła Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, oraz Małgorzata Kidawa-Błońska, marszałkini Senatu RP.

Wystawa „Fenomen architektoniczny Ziem Zachodnich i Północnych”

Prezentacja wielkoformatowych zdjęć dokumentuje zarówno powojenne odbudowy i modernizacje, jak i współczesne realizacje, które stanowią świadectwo dynamicznych przemian Ziem Zachodnich i Północnych. Projekt podkreśla znaczenie dziedzictwa historycznego – zarówno poniemieckiego, jak i polskiego – oraz rolę architektury w kształtowaniu tożsamości lokalnych społeczności.

Wystawa ma na celu ukazanie bogactwa i różnorodności architektonicznej regionu, który po II wojnie światowej stał się miejscem intensywnego rozwoju urbanistycznego i kulturowego. Zachęca do refleksji nad dziedzictwem materialnym oraz znaczeniem świadomego kształtowania przestrzeni publicznej w kontekście regionalnym i ogólnopolskim. Kuratorem wystawy jest Marek Arcimowicz.

Dowiedz się więcej

» Zobacz pełny program wydarzenia: um.walbrzych.pl 

» Odwiedź stronę Centrum Nauki, Kultury i Sztuki Stara Kopalnia: starakopalnia.pl