W uroczystościach pogrzebowych wraz z Martą Cienkowską, ministrą kultury i dziedzictwa narodowego, uczestniczyli m.in.: Marek Krawczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Jan Józef Kasprzyk, doradca Prezydenta RP, Stanisław Wziątek, podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej RP i Karol Polejowski, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Oddajemy dziś hołd żołnierzom Wojska Polskiego, którzy we wrześniu 1939 roku polegli pod Zboiskami. W miejscu przesiąkniętym historią, bólem i chwałą wspominamy młodych ludzi, którzy stanęli do walki o Lwów – miasto-symbol, miasto kultury i wiary. Walki były zacięte, nierówne, naznaczone cierpieniem. A jednak z ich ofiary wyrosło coś więcej niż tylko historia bitwy – wyrosła pamięć o niezłomności, o gotowości, by w imię wolności oddać to, co najcenniejsze – mówiła Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego podczas uroczystości. – Dziś, po latach, pochylamy głowy przed tymi, którzy wtedy polegli – często bezimienni, lecz nigdy zapomniani. To dzięki pracy polskich i ukraińskich archeologów, historyków i wolontariuszy, dzięki współpracy ludzi dobrej woli, możemy dziś przywracać imiona bohaterom. Bo żaden żołnierz, który oddał życie za Polskę, nie może zostać zapomniany. Niech cmentarz w Mościskach stanie się przestrzenią refleksji i wdzięczności. Niech będzie lekcją dla nas i dla przyszłych pokoleń, że wolność nigdy nie jest dana raz na zawsze, że wymaga odwagi, determinacji i – czasem – najwyższej ceny – dodała.

Odkrycie mogił poległych żołnierzy Wojska Polskiego

W dniach 4-30 sierpnia 2025 r. we Lwowie-Zboiskach specjaliści Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej, przy wsparciu biegłego z zakresu medycyny sądowej z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, przeprowadzili prace ekshumacyjne. Uczestniczył w nich ukraiński partner Instytutu Pamięci Narodowej – towarzystwo „Ukraińska Pamięć” oraz przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prace odbywały się przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP we Lwowie, we współpracy z administracją lwowską oraz Ministerstwem Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy.

W trakcie prac ekshumacyjnych odkryto dwie zbiorowe mogiły ze szczątkami 31 osób oraz wiele szczątków luźnych, należących najprawdopodobniej do kolejnych dziesiątek ofiar. Przy szczątkach znaleziono liczne elementy oprzyrządowania i umundurowania wojskowego (m.in. guziki wojskowe, pasy, maski przeciwgazowe), a także przedmioty osobiste (medaliki, różańce, polskie monety). Szczególnie cennym znaleziskiem jest 11 nieśmiertelników z danymi pozwalającymi na ustalenie tożsamości żołnierzy, umożliwiających podjęcie badań genealogicznych i pobranie materiału porównawczego do badań genetycznych od krewnych poległych żołnierzy.

Cmentarz w Mościskach

Największa na terytorium Ukrainy nekropolia żołnierzy Wojska Polskiego poległych w walkach z Niemcami o Lwów we wrześniu 1939 roku. W znajdującej się na cmentarzu polskiej kwaterze wojennej, pochówki polskich żołnierzy odbywały się już dwukrotnie. 4 listopada 2015 roku pochowano 111 żołnierzy ze zgrupowania generała Kazimierza Sosnkowskiego, zaś 25 listopada 2016 roku – kolejnych 27 żołnierzy. Każdy z nich spoczął w osobnej trumnie pod brzozowym krzyżem. Docelowo ma się na nim znaleźć około 500 grobów.

Od 2017 r. kwatera znajduje się pod opieką Fundacji Wolność i Demokracja, sprawowaną ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznanych w ramach programu dotacyjnego.

Dowiedz się więcej

» Komunikat o rozpoczęciu prac ekshumacyjnych we Lwowie-Zboiskach 

» Komunikat o zakończeniu prac ekshumacyjnych we Lwowie-Zboiskach