Minister kultury i dziedzictwa narodowego zwrócił uwagę, że proces zakupu działki wraz z nieruchomością, która zostanie przeznaczona na Muzeum Taternictwa i Narciarstwa, przebiegł szybko i sprawnie.

To miejsce jest świetnie zlokalizowane – w centrum Zakopanego, gdzie stale przebywa wielu turystów. Budynek wymaga remontu, ale dzięki odpowiedniemu podejściu do realizowanej tutaj koncepcji będzie można stworzyć godne miejsce do zwiedzania dla turystów z całej Polski i nie tylko. Od dawna środowiska tatrzańskie i narciarskie oraz muzealnicy postulowali o to, żeby powstał tego typu oddział muzealny. Myślę, że Muzeum Tatrzańskie jest najlepszym adresatem tych zamierzeń – powiedział wicepremier.

Szef resortu kultury przekazał, że współpracę z Muzeum Tatrzańskim w zakresie organizacji nowego oddziału zadeklarowało już wiele środowisk.

Dziękuję byłej dyrektor Muzeum Tatrzańskiego Annie Wende-Surmiak, która przygotowała ten projekt, a także obecnemu dyrektorowi instytucji Michałowi Murzynowi za wzorcową współpracę. Przekazuję podziękowania również miastu i powiatowi oraz wszystkim innym osobom związanym z projektem. Gratuluję podjętych decyzji. Mam nadzieję, że realizacja muzeum przebiegnie sprawnie i już niedługo pierwsi turyści będą mogli przekroczyć jego progi – podsumował prof. Piotr Gliński.

Wicepremier Gliński przypomniał również, że dawny budynek Szkoły Muzycznej jest trzecią – po zakupie willi Palace i budynku po dawnym gimnazjum – nieruchomością w Zakopanem, którą resort kultury kupił wspólnie z Marszałkiem Województwa Małopolskiego.

Bardzo się cieszę z zakupu budynku po dawnym gimnazjum, dzięki któremu możliwy jest rozwój Zespołu Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem. Tworzymy tam dwa nowe kierunki, a dodatkowo dzieci wreszcie mogą korzystać z profesjonalnej hali sportowej. Niezwykle cennym zakupem na potrzeby Muzeum Tatrzańskiego było również nabycie willi Palace, gdzie w tej chwili trwa remont. Jest ona przystosowywana do oddziału poświęconego dawnej katowni Palace, czyli siedzibie gestapo w Zakopanem – powiedział prof. Piotr Gliński.

Wiceminister Sportu i Turystyki Andrzej Gut-Mostowy, który również wziął udział w konferencji, przypomniał, że fenomen Zakopanego zrodził się właśnie z taternictwa i narciarstwa, a plany powstania muzeum poświęconego tym tematom były już od dawna, jednak nie było do tej pory odpowiedniego miejsca i odpowiednich środków.

---

Muzeum Taternictwa i Narciarstwa – 13. filia Muzeum Tatrzańskiego

Tematyka nowego muzeum będzie uzupełnieniem ekspozycji istniejącej już w oddziałach Muzeum Tatrzańskiego. Posiada ono m.in. bogatą kolekcję około 100 par nart, w tym: narty Stanisława Barabasza z 1888 r., narty Józefa Schnaidera z 1897 r., narty Klimka Bachledy z 1902 r., narty z wytwórni Zdyba, Bujaka, Zubka, braci Schiele, Fadena i innych. Ponadto Muzeum w swoich zasobach posiada zbiory dotyczące historii turystyki, taternictwa, ratownictwa i eksploracji Tatr. Pomoc w powstaniu Muzeum Taternictwa i Narciarstwa, poprzez przekazanie cennych pamiątek sportowych, zadeklarowały również rodziny zakopiańskich sportowców.

Według planów władz Muzeum Tatrzańskiego, najpierw zostanie przygotowana dokumentacja zabytkowego budynku, a następnie powstanie koncepcja przyszłego muzeum. Dyrekcja przewiduje, że nowa placówka mogłaby powstać na przełomie 2026 i 2027 roku. Bryła zabytku ma być przywrócona do pierwotnej formy. Fasada, która została otynkowana, będzie najprawdopodobniej przywrócona do oryginalnej okładziny drewnianej.

Zakopiańskie muzeum ma 12 filii, z których obecnie czynnych jest 10. Są to: Gmach Główny Muzeum Tatrzańskiego, Willa Koliba, Muzeum Stylu Zakopiańskiego, Chałupa Gąsieniców Sobczaków, Dwór w Łopusznej, Galeria Kobierców Wschodnich. im Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich, Galeria Sztuki w willi Oksza, Galeria Władysława Hasiora, Zagroda Bafiów w Chochołowie, Zagroda Korkoszów w Czarnej Górze oraz Zagroda Sołtysów w Jurgowie.

---

Historia budynku dawnej Szkoły Muzycznej w Zakopanem

Budynek dawnej Szkoły Muzycznej w Zakopanem powstał w latach 1896–1898. Jest to przykład willi drewnianej, wybudowanej w stylu zakopiańskim. Do tej pory nie ustalono, kim był projektant i fundator budynku.

W latach 1911-1912 r. dr Jan Gawlik (chirurg i ginekolog) prowadził w budynku klinikę chirurgiczną, przejętą następnie przez kolejnego dyrektora zakopiańskiego szpitala dra Gustawa Nowotnego. W latach 30. XX wieku  budynek stał się własnością Zarządu Miejskiego. Mieszkał w nim ostatni przedwojenny burmistrz Zakopanego – inż. Eugeniusz Zaczyński - i urzędnicy Zarządu Miejskiego. W czasie okupacji dom zajmował hitlerowski komisarz Hans Mals. Po wojnie w budynku mieściła się poradnia przeciwgruźlicza i ambulatorium, a od 1949 r. miejska szkoła umuzykalniająca, upaństwowiona rok później.

Do 1989 r. budynek stanowił siedzibę Zakopiańskiej Szkoły Muzycznej. Potem mieściło się tam ognisko muzyczne, a następnie funkcjonowało biuro zakopiańskiej „Solidarności” oraz licznych organizacji kombatanckich: Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Związku Sybiraków, Towarzystwa Miłośników Lwowa, a także punkt konsultacyjny dla ofiar przemocy w rodzinie i osób uzależnionych. W kolejnych latach na parterze budynku mieściło się Muzeum „Pod Kuźniczym Młotem” Zakopiańskiej Fundacji Narodowej „Skansen”, a na poddaszu mieszkania lokatorskie.

Obecnie, ze względu na stan techniczny, budynek jest wyłączony z użytkowania. Jego zakup był możliwy dzięki dotacji celowej na wydatki inwestycyjne w wysokości 4 330 000 zł, udzielonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

---

Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem  – instytucja kultury współprowadzona przez MKiDN

Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem jest jednym z najstarszych muzeów w Polsce, a jego historia sięga 1889 roku, tj. daty otwarcia pierwszej ekspozycji. W bieżącym roku instytucja obchodzi jubileusz 133-lecia istnienia oraz 100-lecia gmachu głównego, zaprojektowanego przez Stanisława Witkiewicza przy współpracy z Franciszkiem Mączyńskim.

Od 1 stycznia 2021 r. Muzeum jest instytucją kultury współprowadzoną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Województwo Małopolskie. Umowa, podpisana przez wicepremiera Piotra Glińskiego i marszałka województwa małopolskiego Witolda Kozłowskiego, została zawarta na sześć lat z możliwością jej przedłużenia.

Muzeum Tatrzańskie kolekcjonuje obiekty z zakresu: skał i minerałów, florystyczne i faunistyczne, etnograficzne – typowe dla Podhala, Spisza i Orawy, a także dzieła sztuki, grafikę, malarstwo, malarstwo na szkle, rzeźby i zbiory fotograficzne. Ponadto gromadzi literaturę tatroznawczą – w jego zbiorach znajduje się ok. 30 tys. woluminów. Obecnie, po dwuletnim remoncie budynku głównego, otwarta została pierwsza wystawa czasowa. „Malarstwo na szkle/czysta forma”, na której prezentowanych jest 250 odrestaurowanych z wielkim pietyzmem obrazów malowanych na szkle oraz kilkanaście prac polskich formistów.

W 2022 roku Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem kończy realizację wieloletniego projektu inwestycyjnego współfinansowanego ze środków Województwa Małopolskiego i UE, w ramach którego zostały wyremontowane murowane filie Muzeum: gmach główny, Muzeum Kornela Makuszyńskiego, Galeria Kobierców wschodnich na Kozińcu. Bardzo ważną inwestycją muzealną jest także utworzenie w dawnej katowni Podhala – siedzibie gestapo w Zakopanem – Muzeum Palace, poświęconego czasom II wojny światowej opowiedzianej z perspektywy regionalnej.