Minister kultury przypomniał, że rok 2023 został ustanowiony przez Sejm RP Rokiem Jana Matejki.

Obchodzimy w tym roku 185. rocznicę urodzin i 130. rocznicę śmierci tego fenomenalnego polskiego malarza, który posługiwał się wspaniałą techniką malarską – od nieprawdopodobnie ekspresyjnych wyrazów twarzy po niesamowite kompozycje. U Matejki wszystko było na najwyższym poziomie. Jan Matejko był także przedstawicielem szkoły historyzmu w sztuce i wybitnym analitykiem polskiej historii. Wybierał tematy najważniejsze – przełomowe momenty w polskiej historii – wskazał prof. Piotr Gliński.

Szef resortu kultury podkreślił także rolę Jana Matejki w umacnianiu patriotyzmu.

W XIX w. w dużej mierze to sztuka i kultura niosła naszą niepodległość. Jan Matejko był świadomy, że trzeba pełnić misję patriotyczną i robił to, jako artysta, za pomocą swojej sztuki, która odwoływała się także do ówczesnych wydarzeń. Poruszał tematy m.in. zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem, hołdu pruskiego czy hołdu carów Szujskich. Jan Matejko był bardzo świadomy polskiej historii, przedstawiał ją tak ekspresyjnie, że nasza współczesna świadomość historyczna filtrowana jest przez jego obrazy. Wydarzenia i postacie historyczne wyobrażamy sobie często przez obrazy, które namalował Jan Matejko – zauważył minister kultury.

Prof. Piotr Gliński podkreślił, że Jan Matejko zdobył uznanie nie tylko w Polsce, ale był także wybitną postacią kultury europejskiej.

Uzyskał złoty medal w Paryżu w wieku 26 lat za obraz „Kazanie Skargi”, który dotyczył polskich problemów i dylematów. Był także nauczycielem pokoleń wielkich polskich malarzy oraz historykiem kostiumologii. Warto zaznaczyć, że często zbierał kostiumy, na których wzorował się przy malowaniu obrazów. Jan Matejko był bez wątpienia wielką postacią – powiedział szef resortu kultury.

Minister kultury podkreślił, że niektóre ze szkiców i rysunków prezentowanych w Kordegardzie wyprzedzają o nawet 30 lat obrazy, które powstały na ich podstawie.

Jan Matejko żył swoją twórczością i tym, co chciał pokazać. Zdecydowanie był artystą spełnionym. Bardzo wiele mu zawdzięczamy. Dobrze, że ten wybitny polski malarz jest obecny w naszej codzienności. Zapraszam wszystkich do Galerii Narodowego Centrum Kultury - Kordegardy, gdzie można obejrzeć 43 szkice Jana Matejki – zakończył prof. Piotr Gliński.

---

Wystawa „Jan Matejko. Przedobrazy”

Wystawa „Jan Matejko. Przedobrazy” została zorganizowana przez Narodowe Centrum Kultury w ramach uczczenia przypadającej w tym roku 185. rocznicy urodzin i 130. rocznicy śmierci wybitnego polskiego malarza.

Ekspozycja prezentuje 43 rysunki i szkice, do takich obrazów jak „Hołd Carów Szujskich”, „Rejtan”, „Hołd Pruski”, „Kazania Skargi”, „Unia Lubelska”, „Bitwa pod Grunwaldem”, „Batory pod Pskowem”, a także prace mniej znane, np. szkice do akwarel lub obrazów zaginionych.  Dzieła pochodzą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie.

W Galerii Kordegarda odwiedzający mogą odkryć mniej znane oblicze twórczości Matejki, gdzie artysta operował szybką, śmiałą i nowoczesną kreską. Niektóre szkice wydają się być bardziej ekspresyjne niż finalne obrazy.

Matejko był artystą historycznym, który dokonywał własnej analizy i interpretacji tematów, wprowadzając postacie z różnych epok i mieszając wątki. Jego prace często miały charakter manifestów politycznych i były wyrazem jego patriotycznych przekonań.

Niezwykle interesujące są także rysunki do obrazu „Rejtan. Upadek Polski”, gdzie można zauważyć ewolucję formy i kompozycji. Wystawa jest okazją do zapoznania się z niemal archeologicznym podejściem Matejki do malarskich rekonstrukcji oraz do zrozumienia jego znaczenia jako artysty i działacza patriotycznego w historii polskiej kultury.

Ekspozycja jest wyjątkową okazją do zanurzenia się w twórczość jednego z najwybitniejszych artystów w historii Polski, a także do zrozumienia jego wpływu na kulturę i historię kraju. To nie tylko przypomnienie o jego talencie artystycznym, ale także o jego roli jako obrońcy narodowej tożsamości.

Wystawę można zwiedzać do 15 października br.