Wernisaż wystawy „Przebudzeni. Ruiny antyku i narodziny renesansu włoskiego” w Zamku Królewskim w Warszawie
17.07.2023
„Otwierana dziś wystawa opowiada o sztuce włoskiego Quattrocento, prawdopodobnie najdonioślejszego przełomu kulturalnego w historii. Przełomu spowodowanego odkrywanymi z zapałem zabytkami i ideami starożytnych Rzymian i Greków, który skutkował przemianami we wszystkich dziedzinach życia w całej Europie” – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas wernisażu wystawy „Przebudzeni. Ruiny antyku i narodziny renesansu włoskiego” w Zamku Królewskim w Warszawie. Ekspozycję będzie można zwiedzać do 15 października.
Minister kultury wskazał, że w XV-wiecznej Italii wszystkie ideały i wartości wywiedzione z Antyku zostały z rzymskich gruzów podniesione i ustawione na piedestale. Dodał, że to z nich czerpali wiedzę i inspirację najwięksi luminarze polskiej kultury.
Polska kultura bez licznych przedstawicieli elit studiujących w Padwie czy Bolonii nie nabrałaby tej „rzymsko-łacińskiej” siły. Dlatego wystawa Quattrocento jest dla nas niezwykle cenna i bliska, bo mówi o naszych wspólnych – antycznych i renesansowych – korzeniach – wyjaśnił prof. Piotr Gliński.
Szef resortu kultury przypomniał, że Polacy od wieków podkreślają swoją przynależność do cywilizacji łacińskiej, która wyrosła na wielkim dziedzictwie rzymskim.
Podstawą trwania naszej tożsamości narodowej, naszej kultury od jej zarania jest rzymska forma chrześcijaństwa (rzymski katolicyzm), łacińskość kultury oraz republikanizm – zaznaczył minister kultury.
Prof. Piotr Gliński podkreślił, że wystawa nie opowiada jedynie o odkrywaniu i kultywowaniu rzymskich wartości estetycznych, ponieważ od samego początku, a zwłaszcza od momentu przyjęcia chrześcijaństwa, w parze z nimi szły wartości etyczne.
Rzymskie ideały męstwa, honoru, sprawiedliwości i poczucie obowiązku wobec wspólnoty są ponadczasowe. Szczególnie aktualne w dzisiejszych czasach, chociażby w kontekście wydarzeń za naszą wschodnią granicą – zauważył szef resortu kultury.
Minister kultury przekazał, że w przygotowanie wystawy zaangażowanych było ponad 50 podmiotów z Europy i Ameryki.
Ogromne podziękowania za doskonałą współpracę i szczodrość należą się zagranicznym partnerom Zamku, a w szczególności stronie włoskiej. Ponad 40% eksponatów pochodzi właśnie z Italii. Okazane Zamkowi zaufanie i serdeczność są kolejnym przykładem niezwykle owocnej polsko-włoskiej współpracy kulturalnej – powiedział prof. Piotr Gliński. – Gratuluję wszystkim osobom zaangażowanym w powstanie wystawy i życzę pełni wrażeń estetycznych podczas jej zwiedzania. Niech cnoty, których uczą nas Rzymianie, będą inspiracją dla nas wszystkich – zakończył szef resortu kultury.
O wystawie „Przebudzeni. Ruiny antyku i narodziny renesansu włoskiego”
W związku z przypadającą w 2023 r. 500. rocznicą śmierci Pietra di Cristoforo Vannucciego, zwanego Peruginem, Zamek Królewski w Warszawie we współpracy z ponad 50 muzeami i bibliotekami europejskimi i amerykańskimi przygotował wystawę poświęconą narodzinom renesansu. Włoskie Quattrocento (XV wiek) przyniosło światowej sztuce wyzwolenie energii twórczej o niespotykanej skali. Jej niewyczerpanym źródłem była pamięć antyku – prawdziwie włoski, bezcenny wkład w światowe dziedzictwo kulturalne.
Ekspozycja obejmująca ponad 160 eksponatów ukazuje, jaką rolę w sztuce wczesnego renesansu odegrała fascynacja okruchami świata antycznego przejawiająca się w studiowaniu materialnych pozostałości cywilizacji rzymskiej oraz zachowanych pism starożytnych. Zainteresowanie tradycją starożytnego Rzymu i Grecji, które przebudziło się w XV-wiecznej Italii, wywołało renesansowy przełom i początek „nowożytności”.
Jest to pierwsza w Polsce wystawa, która zagłębia temat w sposób tak gruntowny i wszechstronny. Warto zaznaczyć, że pozyskano niezwykle cenne i rzadko podróżujące zabytki ze zbiorów takich instytucji jak: Galleria degli Uffizi (Florencja), Galleria Borghese (Rzym), Galleria Colonna (Rzym), Galleria Nazionale dell’Umbria (Perugia), Accademia Carrara (Bergamo), Biblioteca e Pinacoteca Ambrosiana (Mediolan), Galleria Sabauda (Turyn), British Museum (Londyn), National Gallery (Londyn), National Gallery of Art (Washington).
W niektórych przypadkach po raz pierwszy w Polsce prezentowane będą dzieła wielkich mistrzów takich, jak Antico, Filarete, Bramante, Perugino, Mantegna, Bellini czy Botticelli. Wyjątkowym aspektem ekspozycji będzie prezentacja nawiązujących ze sobą dialog arcydzieł sztuki antycznego Rzymu (rzeźb i malowideł) oraz wczesnonowożytnej Italii przełomu XV i XVI wieku.
Wystawie towarzyszyć będzie katalog, program edukacyjny oraz seria okolicznościowych wydarzeń kulturalnych.