Wicepremier Piotr Gliński podkreślił, że dziś Polska wspiera Ukrainę w straszliwej wojnie, którą rozpętała Federacja Rosyjska.

Dla naszych narodów to świadectwo sprzed 102 lat jest bardzo ważne. Chcielibyśmy, aby wszyscy w Polsce i na Ukrainie byli świadomi, że wówczas byliśmy razem i teraz też jesteśmy razem, bo taka jest nasza wspólna tożsamość i interes narodowy” – powiedział szef resortu kultury i dziedzictwa narodowego.

Ambasador Ukrainy w Warszawie Wasyl Zwarycz podkreślił, że Ukraina jest wdzięczna za wsparcie udzielane jej przez Polskę. Wskazując, jak ważne jest przekazywanie kolejnym pokoleniom historii polsko-ukraińskiego sojuszu, przypomniał o wspólnej defiladzie w wyzwolonym spod władzy bolszewików Kijowie w maju 1920 r.

Dzisiejsza uroczystość ma przypominać, że tu leżą bohaterowie, którzy walczyli ramię w ramię z Polską. To przesłanie musi iść także do naszych żołnierzy, którzy teraz bronią Ukrainy od rosyjskiego neoimperializmu – podkreślił ambasador.

Ukraińscy żołnierze w wojnie polsko-bolszewickiej  – rys historyczny

21 kwietnia 1920 r. Rzeczpospolita Polska i Ukraińska Republika Ludowa zawarły umowę polityczną, określającą wspólną granicę obu państw oraz zasady przyszłej współpracy (znaną także jako pakt Piłsudski-Petlura). Z polskiego punktu widzenia była to szansa na budowę federacji państw tej części kontynentu, dla Ukraińców – szansa wywalczenia niepodległości. W maju 1920 r. wojska obu krajów wyzwoliły spod bolszewickiej okupacji Kijów.

Przywódca Ukraińskiej Republiki Ludowej Symon Petlura w odezwie do narodu napisał wówczas: „Wspólną walką zaprzyjaźnionych armii – ukraińskiej i polskiej – naprawimy błędy przeszłości, a krew, wspólnie przelana w bojach przeciw odwiecznemu historycznemu wrogowi, Moskwie, który ongiś zgubił Polskę i zaprzepaścił Ukrainę, uświęci nowy okres wzajemnej przyjaźni ukraińskiego i polskiego narodu”.

Zaledwie tydzień po zajęciu Kijowa przez polsko-ukraińskie wojska, Armia Czerwona rozpoczęła kontrnatarcie. Latem 1920 r. Ukraińcy walczyli m.in. w obronie Zamościa i brali udział w zwycięskiej bitwie z 1. Armią Konną Siemiona Budionnego pod Komarowem. W kwaterze oficerskiej cmentarza wolskiego spoczywa gen. Marko Bezruczko, dowódca 6. Siczowej Dywizji Strzelców Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej, dowódca obrony Zamościa. Po zawarciu rozejmu polsko-sowieckiego, armia URL liczyła ok. 35 tys. żołnierzy, którzy samodzielnie rozpoczęli ofensywę przeciw bolszewikom. Około 20 tys. żołnierzy ukraińskich powróciło do Polski. Część wstąpiła do Wojska Polskiego. Niektórzy z nich wzięli udział w wojnie z Niemcami i ZSRS w 1939 r.(PAP)

Wolski Cmentarz Prawosławny

Założony w 1834 roku na terenie dawnej reduty wolskiej przy ul. Wolskiej w Warszawie. Jedyna w Warszawie nekropolia przeznaczona dla osób wyznania prawosławnego. Na terenie cmentarza znajduje się wzniesiona w latach 1903-1905 cerkiew św. Jana Klimaka, w której znajdują się m.in. freski autorstwa Adama Stalonego-Dobrzańskiego i Jerzego Nowosielskiego. Na cmentarzu prawosławnym na Woli spoczywają m.in.: Sokrates Starynkiewicz, pełniący obowiązki prezydenta Warszawy w latach 1875–1892, Jerzy Skowronek, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych.

Kwatery ukraińskich żołnierzy

Na dwóch kwaterach cmentarza (36 i 93) pochowano łącznie niemal 100 weteranów wojska Ukraińskiej Republiki Ludowej, żołnierzy Simona Petlury, walczących u boku Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Większość z nich spoczywa pod stylizowanymi na wojskowe betonowymi krzyżami. W latach 2019-2020 r. Fundacja Dziedzictwa Kulturowego poddała konserwacji zespół 84 wojskowych krzyży kozackich wykonanych z betonu. Znaczna ich część była wykonana jeszcze przed wojną, cześć stawiana była nieoficjalnie już po wojnie. Zgodnie z decyzją konserwatora zabytków, wszystkie zostały poddane konserwacji, a w 2020 r. przeprowadzona została aranżacja otoczenia obu kwater. Projekt został sfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundację Banku PKO B.P., miasto stołeczne Warszawa oraz Fundację Dziedzictwa Kulturowego.