Wicepremier Gliński podkreślał znaczenie symboliki w pracach Jarosława Modzelewskiego. „[…] Urodzonego w roku 1955, prawie mojego rówieśnika, bardzo ważnego dla mojego pokolenia. To  ważny malarz, który w niepowtarzalnej formie prezentuje ważne treści, także treści tożsamościowe, z jego prac można wyczytać wiele znaczeń” – mówił minister kultury i dziedzictwa narodowego, dziękując CSW Zamek Ujazdowski za przygotowanie tej wystawy.

Symboli nie brakuje również na wystawie „Nie ocenzurowano. Polska sztuka niezależna lat 80.” „To wystawa poświęcona twórcom lat 80-tych, stanu wojennego, wybitnym polskim malarzom, ale nie tylko. Nie brakuje na niej prac takich artystów jak Jerzy Kalina, którzy zajmowali się sztuką happeningu czy instalacją; artystów, którzy w czasach, kiedy nie można było tworzyć, jednak tworzyli i nawiązywali do bardzo ważnych tematów, odwoływali się do strajków, protestów społecznych, prowadzili swego rodzaju dialog z cenzurą , z opresją ideologiczną” – podkreślał wicepremier. Zaznaczył, że przez 30 lat wolnej Polski mało było wystaw poświęconych tej ważnej tematyce i temu nieodległemu przecież okresowi w Polskiej sztuce. „Jestem wdzięczny Zamkowi Ujazdowskiemu, że zdecydował się na przedstawienie tych wspaniałych twórców, bo są tu i nazwiska bardzo  znane, jak Jerzy Tchórzewski,  ale i mniej znane, a warte poznania. Serdecznie wszystkich zapraszam do odwiedzenia tej wystawy” – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego.

Jarosław Modzelewski – „Kraj nad Wisłą”

Wystawa jest pierwszą przekrojową prezentacją kilku dekad twórczości Jarosława Modzelewskiego (ur. 1955). Jej porządek wyznaczają wybrane motywy i tematy powracające w malarstwie artysty od samych początków jego twórczości. Przestrzeń ekspozycyjna została podporządkowana kształtowi odnoszącemu się do symbolu Rodła, zaczerpniętego z jednego z pierwszych obrazów Modzelewskiego - Bez tytułu [Rodło] z 1980 r. Obraz ten jest punktem wyjścia do prezentacji kolejnych etapów twórczości malarza. Wątkiem przewodnim jest rzeka Wisła, spajająca różne pod względem formalnym okresy w twórczości Modzelewskiego.

Rzeka jest tematem wielu obrazów Modzelewskiego, powracającym w kolejnych dekadach. Jest także symbolem obecnej w jego malarstwie polskiej tożsamości, ujawniającej się nie poprzez przedstawienia doniosłych i patetycznych zdarzeń oraz postaci, ale w szczegółach tworzących kontekst codziennych, zwyczajnych czynności czy w specyfice pejzażu, charakterystycznego właśnie dla kraju nad Wisłą.

Jarosław Modzelewski ukończył warszawską Akademię Sztuk Pięknych, gdzie do 2020 roku prowadził pracownię malarstwa. Jest współtwórcą i uczestnikiem ponad trzydziestu wystaw oraz akcji Gruppy w latach 1982–1992, a także laureatem wielu nagród, w tym m.in. Nagrody im. Jana Cybisa w 2004 r. oraz XIII edycji Nagrody im. Kazimierza Ostrowskiego w 2014 r. Jego prace znajdują się w kolekcjach prywatnych w Polsce i za granicą, a także w zbiorach publicznych, między innymi w muzeach narodowych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Narodowej Galerii Sztuki Zachęta oraz Muzeum Sztuki w Łodzi.

Wystawa będzie prezentowana w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski jeszcze tylko do najbliższej niedzieli, 24 kwietnia.

„Nie ocenzurowano. Polska sztuka niezależna lat 80.”

Ekspozycja ukazuje szeroką panoramę zjawisk artystycznych, w których twórcy w różnorakich formach manifestowali swoją niezależność wobec komunistycznej władzy PRL, próbującej przy użyciu aparatu represji, milicji i wojska zabić wolnościowe aspiracje społeczeństwa.

Sytuacja w polskiej kulturze lat osiemdziesiątych była wyjątkowa. Wielu artystów, po wprowadzeniu stanu wojennego, bojkotowało politykę kulturalną władz, nie występując, nie publikując i nie prezentując swoich prac w państwowych instytucjach i mediach. Wielu poszukiwało niezależnych od polityki komunistycznych władz form dzielenia się ze społeczeństwem swoją twórczością. Pierwsze próby upubliczniania dzieł artystycznych miały charakter kameralny, odbywały się w mieszkaniach, na strychach lub bezpośrednio w pracowniach twórców. Jedną z pierwszych form tworzenia niezależnego obiegu kultury były „wystawy walizkowe”, na które, zgodnie z intencją pomysłodawcy malarza Marka Sapetty, zaproszeni artyści wykonywali małe obrazy lub zminiaturyzowane repliki dużych prac. Dzięki temu można je było przenosić w walizce z mieszkania do mieszkania.

Większość twórców szukała jednak miejsc wystawienniczych otwartych dla każdego. Stał się nim m.in. kościół. Wydarzenia artystyczne w murach świątyń, realizowane na dużą skalę, stanowiły realną konkurencję dla oficjalnych instytucji wystawienniczych. Zbliżenie artystów z Kościołem niewątpliwie odcisnęło piętno zarówno na twórczości poszczególnych osób, jak i na charakterze całego ruchu kultury niezależnej. Zaowocowało olbrzymią liczbą niezależnych wystaw, w których uczestniczyło ok. 1700 twórców, powstaniem kilkudziesięciu galerii przykościelnych, drukowaniem plakatów i towarzyszących wydarzeniom artystycznym publikacji (katalogów i pism krytycznych), jak również organizowaniem licznych sesji naukowych.

Niezależny ruchu wystawienniczy miał charakter masowy i wielopokoleniowy. Był zjawiskiem artystyczno-kulturowo-politycznym, które łączyło w jedno polityczny protest i religijno-społeczne odniesienie z twórczym poszukiwaniem formy plastycznej. Kultura niezależna lat 80. objęła wszystkie dziedziny sztuki. Poza cenzurą powstawały niezliczone dzieła plastyczne, literackie, teatralne, muzyczne, których twórcy manifestowali swoją niezależność ze świadomością, że tylko niezależna kultura jest w stanie wyrazić fundamentalne doświadczenie człowieka, jakim jest pragnienie wolności.

Artystki i artyści, których prace znalazły się na wystawie:

Maria Anto, Zbigniew Bajek, Grzegorz Bednarski, Krzysztof Bednarski, Maciej Bieniasz, Tadeusz Boruta, Tadeusz Brzozowski, Ewa Ciepielewska, Erazm Ciołek, Zbigniew Maciej Dowgiałło, Jan Dziędziora, Halina Eysymont, Janusz Eysymont, Stefan Gierowski, Ryszard Grzyb, Zbylut Grzywacz, Barbara Jonscher, Janusz Kaczmarski, Jerzy Kalina, Marian Kępiński, Marek Kijewski, Grzegorz Klaman, Paweł Kowalewski, Bogdan Kraśniewski, Grzegorz Królikiewicz, Maja Kwiatowska, Jerzy Medyński, Aldona Mickiewicz, Piotr Młodożeniec, Jarosław Modzelewski, Antoni Możejko, Eugeniusz Mucha, Teresa Murak, Grzegorz Pabel, Włodzimierz Pawlak, Janusz Petrykowski, Jerzy Piotrowicz, Pomarańczowa Alternatywa, Jerzy Puciata, Józef Robakowski, Stanisław Rodziński, Teresa Rudowicz, Jan Rylke, Teresa Stankiewicz, Marek Sapetto, Jacek Sempoliński, Bożena Sienicka, Jacek Sienicki, Stanisław Sobolewski, Leszek Sobocki, Jacek Sroka, Wiesław Szamborski, Tomasz Tatarczyk, Jerzy Tchórzewski, Krzysztof Tchórzewski, Andrzej Wajda, Ireneusz Walczak, Jacek Waltoś, Ryszard Woźniak, Andrzej Zwierzchowski.

Wystawa „Nie ocenzurowano. Polska sztuka niezależna lat 80.” będzie prezentowana w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski do 5 czerwca 2022 r.