W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Zabytkowy inkunabuł powrócił do Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu

23.04.2025

Zbytkowy starodruk powrócił dziś do zbiorów Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu dzięki działaniom restytucyjnym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Późnośredniowieczny inkunabuł, zawierający zbiór traktatów religijnych oraz kazań, został przekazany Marcinowi Magdzińskiemu, dyrektorowi Muzeum.

Zabytkowy inkunabuł powrócił do Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu, fot. Danuta Matloch/MKiDN

Inkunabuły to książki wydane od momentu wynalezienia druku, czyli od 1445 roku, do końca 1500 roku. Cenny starodruk należał pierwotnie do zbiorów księdza Jana Sobczyńskiego (1861-1942), który jeszcze przed II wojną światową przekazał kaliskiemu muzeum część swojego księgozbioru, w tym inkunabuł wraz z traktatem Mikołaja z Błonia „Tractatus sacerdotalis de sacramentis deque divinis officiis et eorum administrationibus”. O tym, że wspomniany traktat przed wojną znajdował się w zbiorach publicznych, świadczy artykuł Jana Fedeckiego opublikowany w 1930 r. w lokalnej gazecie „ABC – wiadomości kaliskie”. Fedecki, opisując zawartość działu historycznego biblioteki Muzeum Ziemi Kaliskiej, wskazał datę – 1490 r., początek tytułu „Tractatus sacerdotalis” i drukarza Martina Flacha.

W 2024 r. na aukcji internetowej warszawskiego antykwariatu został wystawiony na sprzedaż inkunabuł zawierający traktaty religijne oraz kazania, w tym m.in. „Tractatus sacerdotalis de sacramentis deque divinis officiis et eorum administrationibus” Mikołaja z Błonia, Argentine (Strasburg) 1490, wydrukowany przez Martina Flacha. Zabytek odnalazł na aukcji dr Przemysław Pawlak z Biblioteki Teatru Narodowego w Warszawie, który powiadomił o swoim odkryciu Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pracownicy Ministerstwa przeprowadzili oględziny obiektu i zrekonstruowali jego proweniencję. Nawiązali także kontakt z posiadaczem inkunabułu – artystą plastykiem Krzysztofem Burnatowiczem, który – po zapoznaniu się z historią zabytku – podjął decyzję o jego zwrocie do macierzystych zbiorów muzealnych.

Powrót odzyskanego obiektu do Kalisza ma ogromne znaczenie, ponieważ w czasie I i II wojny światowej miasto zostało doszczętnie obrabowane, także z księgozbiorów. Ziemia kaliska w czasie II wojny światowej została przyłączona bezpośrednio do Rzeszy i weszła w skład Kraju Warty (niem. Wartheland). W pierwszym roku okupacji zniszczeniu uległo ponad 80 proc. zbiorów muzealnych, a książkami z kaliskich księgozbiorów w 1942 r. zasypano kanał Babinka. W 1978 r. na pamiątkę tych tragicznych wydarzeń na kaliskich Plantach postawiono pomnik książki.

Zdjęcia (5)

{"register":{"columns":[]}}