Październik - Miesiąc Świadomości Raka Piersi - Główny Inspektorat Sanitarny

Październik - Miesiąc Świadomości Raka Piersi

07.10.2025

Październik na całym świecie obchodzony jest jako Miesiąc Świadomości Raka Piersi. To szczególny czas, w którym zwracamy uwagę na znaczenie profilaktyki, wczesnego wykrywania zmian nowotworowych oraz regularnych badań, które mogą uratować życie.

Zachęcamy wszystkie kobiety – niezależnie od wieku – do świadomego dbania o swoje zdrowie. Regularne samobadanie piersi, korzystanie z badań przesiewowych oraz czujność wobec niepokojących objawów to podstawowe elementy profilaktyki.

Rak piersi – co warto wiedzieć?

Rak piersi to nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka przewodów lub zrazików gruczołu sutkowego. Choć najczęściej występuje u kobiet, może również dotyczyć mężczyzn. Nieleczony prowadzi do zgonu, a jego tempo rozwoju zależy od cech biologicznych.

W Polsce rak piersi pozostaje najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym u kobiet – każdego roku rozpoznaje się go u ponad 20 tysięcy pacjentek. Mimo niepokojących statystyk, wcześnie wykryty rak piersi jest wyleczalny w ponad 90% przypadków.

Objawy, których nie wolno lekceważyć

wyczuwalny guzek lub zgrubienie w piersi
zmiana kształtu lub rozmiaru piersi
wciągnięcie brodawki sutkowej
wyciek z brodawki (zwłaszcza krwisty)
zmiany skórne (zaczerwienienie, „skórka pomarańczowa”, owrzodzenie)
powiększone węzły chłonne pod pachą

Każdą niepokojącą zmianę powinien ocenić lekarz – nie warto zwlekać z konsultacją.

Czynniki ryzyka raka piersi m.in.

wiek (ryzyko wzrasta po 35. roku życia, najwyższe jest między 50. a 70. rokiem życia)
historia rodzinna nowotworów piersi lub jajnika
czynniki hormonalne (np. wczesna pierwsza miesiączka, późna menopauza, brak potomstwa)
styl życia (brak aktywności fizycznej, otyłość, spożywanie alkoholu)

Warto pamiętać, że u około 75% chorych nie występują żadne znane czynniki ryzyka – dlatego profilaktyka jest ważna dla każdej osoby.

Profilaktyka – pierwszy krok do zdrowia

Profilaktyka raka piersi to działania, które zmniejszają ryzyko zachorowania lub umożliwiają wczesne wykrycie choroby. Kluczowe znaczenie ma obserwacja własnego ciała i regularne kontrole lekarskie.

Podstawowe elementy profilaktyki:

samobadanie piersi – raz w miesiącu, najlepiej kilka dni po miesiączce
badanie palpacyjne u lekarza – raz w roku
USG piersi – szczególnie u kobiet w wieku 20–40 lat, co 1–2 lata
mammografia – dla kobiet w wieku 45–74 lat, co 2 lata (bezpłatnie, bez skierowania, w ramach programu NFZ)
zdrowy styl życia – aktywność fizyczna, zbilansowana dieta, unikanie używek.

Rak piersi to nie tylko babska sprawa

Mimo iż rak piersi najczęściej dotyka kobiety, jego skutki odczuwa cała rodzina. Dlatego mężczyźni – jako partnerzy, ojcowie, synowie, bracia czy przyjaciele – mogą odegrać kluczową rolę w profilaktyce i wczesnym wykrywaniu choroby.

Wiele kobiet odkłada badania „na później” – z braku czasu, z obawy przed diagnozą, z niepewności. W takich momentach słowa wsparcia i zachęty ze strony bliskich mogą przełamać lęk i zmobilizować do działania.

Choć stanowi mniej niż 1% przypadków, rak piersi może wystąpić także u mężczyzn. Objawy są podobne jak u kobiet– guzki, zgrubienia, zmiany w wyglądzie brodawki lub skóry. Niestety, mężczyźni często zgłaszają się do lekarza zbyt późno, nie podejrzewając u siebie tej choroby.