Zespół Państwowych Szkół Muzycznych
im. F. Nowowiejskiego w Szczecinie

Starania o szkoły muzyczne w Szczecinie rozpoczęły się już w 1945 roku. Prowadzili je równocześnie, choć osobno, Halina Nowacka-Durnasiowa i dr Wacław Piotrowski. Halina Nowacka-Durnaś otworzyła swą prywatną Niższą i Średnią Szkołę Muzyczną im. Karola Szymanowskiego w lutym 1946, zaś Wacław Piotrowski Szkołę Muzyczną im. Chopina w Spółdzielni Pracy Nauczycieli Muzyki i Śpiewu otworzył w marcu 1946. Szkoły te upaństwowiono w 1950 roku, powołując odpowiednio: Państwową Szkołę Muzyczną, która obecnie nosi imię Tadeusza Szeligowskiego oraz Państwową Średnią Szkołę Muzyczną, która obecnie wchodzi w skład Zespołu Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego w Szczecinie.

 

Urodziła się 31 października 1909 roku w Poznaniu znajdującym się wówczas pod zaborem pruskim, jednak lata dzieciństwa spędziła w Zakrzewie pod Gnieznem. Ojcem Haliny był Ludwik Nowacki, a matką Bronisława, z domu Czyżewska. Do Poznania rodzina przeprowadziła się w ,1918 roku. Tam kilkuletnia wtedy Halina pobierała prywatne lekcje gry na fortepianie. Chęć poprawy warunków życiowych stała się powodem kolejnych przeprowadzek państwa Nowackich: do Gdańska, Janowca Wielkopolskiego, a następnie w 1922 r. do Bydgoszczy. W tym czasie, ucząc się prywatnie w Nakle, Halina pobierała lekcje fortepianu. W 1927 r. wstąpiła do Bydgoskiego Konserwatorium Muzycznego. Kilka lat później, w 1936 roku rodzina Nowackich przeniosła się do Poznania. Był to okres obfitujący w liczne nagrania dla bydgoskiego, toruńskiego i poznańskiego radia. W marcu 1940 r. rodzinę Haliny wysiedlono do Janowca nad Wisłą. W czerwcu 1942 r. Halina Nowacka wyszła za mąż za swojego pierwszego ucznia Stanisława Durnasia - lekarza weterynarii. Rozstrzelano go w czerwcu 1944 r w Zwoleniu. Był w grupie czterdziestu więźniów skazanych za udział w Ruchu Oporu Armii Krajowej. Halina wraz z synem Markiem i rodzicami przenieśli się do Karczmisk. Jeszcze przed wrześniem 1944 r. wyjechała do Lublina i podjęła pracę nauczycielki fortepianu w Państwowym Instytucie Muzycznym im. St. Moniuszki. Po niespełna roku zdecydowała o wyjeździe do Szczecina.

Halina Nowacka-Durnaś przybyła do Szczecina 19 sierpnia 1945 r. z myślą zorganizowania tutaj szkoły muzycznej oraz Oddziału Biura Koncertowego. Początkowo rozpoczęła pracę nauczyciela śpiewu i muzyki w Państwowym Gimnazjum i Liceum Janiny Szczerskiej znajdującym się przy al. Piastów 72.

Inspirowana przez lubelskie środowisko muzyczne otworzyła 1 lutego 1946 roku, po otrzymaniu zgody Ministerstwa Kultury i Sztuki prywatną Niższą i Średnią Szkołę Muzyczną, której została dyrektorem. Wszelkie działania Haliny Nowackiej-Durnaś w kierowanej przez siebie placówce zmierzały do pobudzenia i rozwoju kultury muzycznej w powojennym Szczecinie. Heroiczna praca w poszukiwaniu lokali, instrumentów, literatury muzycznej wymagała od niej wielkiej energii oraz zmysłu organizacyjnego. Pełniąc funkcję Kierownika Okręgowego Biura Koncertowego czyniła starania, dzięki którym odbyło się szereg koncertów. Ich celem była popularyzacja muzyki wśród mieszkańców miasta. W uznaniu zasług dla rozwoju kultury muzycznej i za osiągnięcia pedagogiczne przyznano jej Krzyż Kawalerski, wyróżniono ją także honorowym tytułem Zasłużonego Nauczyciela Rzeczpospolitej Polskiej (1991 r).

Uczniowie Haliny Nowackiej-Durnaś widzieli w niej nie tylko doskonałego pedagoga, ale również przyjaciela, któremu można było zaufać. Świadczą o tym dobitnie słowa jednej z jej uczennic:

Pani Profesor oddziaływała na nas poprzez swoją osobowość, niezaprzeczalne umiejętności w zakresie gry na fortepianie i wewnętrzny spokój, który nam potrafiła przekazać. Myślę, że czuwała nad nami, czyniąc to jednak w bardzo dyskretny sposób, pełen taktu i wyczucia charakteru każdego ucznia, traktując nas zawsze bardzo indywidualnie uzyskiwała wspaniałe efekty nie tylko w nauczaniu, ale także na polu wychowawczym.

Piotr Woźniak podsumowując swą pracę magisterską na temat działalności pedagogicznej Haliny Nowackiej-Durnaś napisał:

Ofiarna pionierska praca Haliny Nowackiej-Durnasiowej stworzyła zrąb, podstawy szkolnictwa muzycznego dając podwaliny pod dalszy rozwój szkolnictwa muzycznego.

 

Urodził się 19 sierpnia 1876 roku w Gołańczy (powiat Wągrowiec, województwo poznańskie), w rodzinie lekarza Romualda Piotrowskiego i Kazimiery z Graffów. Miał dwóch braci. Bogdan przed 1939 był prokurentem w fabryce sody w Montwach (Inowrocław), w której pracował także po wojnie. Adam z kolei był inżynierem. Po 1945 podjął pracę w Szkole Inżynierskiej w Bydgoszczy. Wacław Piotrowski zdobywał wykształcenie w czasie, gdy nie istniało Państwo Polskie. Gimnazjum ukończył w Gnieźnie, studia muzyczne oraz uniwersyteckie w Lipsku i Berlinie. Pracę zawodową rozpoczął w Szczecinie, gdzie w latach 1905-1907 w Konserwatorium im. Hugo Riemanna uczył gry na skrzypcach i teorii muzyki. Tyduł doktora uzyskał w 1921 roku w Berlinie. Następnie pracował w Królewcu i Poznaniu. Tam przez niemal dwadzieścia lat, do wybuchu drugiej wojny światowej wykładal w konserwatorium i na uniwersytecie. W czasie okupacji nauczał w konspiracji.

W 1945 roku wyruszył na Pomorze Zachodnie, towarzysząc ekipie wojewody Leonarda Borkowicza. Tu od 1945 do 1951 był m.in. przewodniczącym Wojewódzkiej Komisji dla Przydziału Poniemieckich Instrumentów Muzycznych, od 1947 roku dyrektorem artystycznym w Związku Kół Śpiewaczych i Zespołów Instrumentalnych Pomorza Zachodniego. Brał także udział w pracach Robotniczego Towarzystwa Muzycznego, organizującego i prowadzącego orkiestrę symfoniczną, przekształconą następnie w Państwową Filharmonię. W 1948 roku, obok m.in. Stefana Gościniaka i Tadeusza Szlęzaka, Wacław Piotrowski pomagał publiczności Szczecina wejść w zaczarowany świat muzyki w krótkich prelekcjach i komentarzach poprzedzających koncerty szkolne oraz popularne i symfoniczne orkiestry RTM. Przez dwie kadencje był także radnym Miejskiej Rady Narodowej. Przede wszystkim, w latach 1946 - 1953 był dyrektorem, i następnie aż do śmierci, nauczycielem gry na skrzypcach i nauczycielem teorii w Średniej Szkole Muzycznej. Gdy umierał 6 października 1958 roku miał skończone osiemdziesiąt dwa lata.

Trzy miesiące wcześniej, Antoni Huebner, ówczesny dyrektor Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej, następca i przełożony Wacława Piotrowskiego, przygotowując nowy rok szkolny, w piśmie do Centralnego Zarządu Szkół Artystycznych pisał o Piotrowskim:

...wykluczam na razie przeniesienie go w stan spoczynku ze względu na jego zasługi, jako wieloletniego, pełnokwalifikowanego nauczyciela, doktora muzykologii, o wybitnie prawej postawie pedagogicznej, bardzo obowiązkowego i punktualnego. Pod tym względem stanowi wzór dla wszystkich nauczycieli i uczniów...

W budynku Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych, obecnie przy klatce schodowej na piętrze II, widnieje tablica z różowego granitu: „Halinie Nowackiej – Durnaś, Wacławowi Piotrowskiemu - założycielom w 1946 roku pierwszej polskiej szkoły muzycznej w Szczecinie - Szczecin 2006 - Uczniowie”. Tablicę tę odsłonięto w 2006 r. podczas obchodów 60. lecia istniena Zespołu Szkół Muzycznych w Szczecinie