Uczniowie-cudzoziemcy uczą się w zdecydowanej większości w klasach wraz z polskimi rówieśnikami, a uczniowie, którzy nie znają albo słabo znają język polski, mają prawo do dodatkowej nauki języka polskiego w wymiarze minimum 2 godzin tygodniowo i do dodatkowych zajęć wyrównawczych, jeśli tego potrzebują. Łączny tygodniowy wymiar tych dodatkowych zajęć wynosi 5 godzin w tygodniu.

W polskich przedszkolach i szkołach, łącznie z policealnymi, według danych SIO jest w roku szkolnym 2018/19 ok. 44 000 cudzoziemców, z czego:

-  status uchodźcy posiada 206 osób

-  o ochronę międzynarodową ubiega się 778 osób

- inne formy ochrony międzynarodowej (np. pobyt tolerowany czy pobyt ze względów humanitarnych) posiada 1747 osób.

Aby umożliwić szybkie i efektywne włączenie uczniów przybywających z zagranicy do polskiego systemu oświaty  od 1 września 2017 r.  umożliwiono tworzenie w szkołach oddziałów przygotowawczych. Do takiego  oddziału może zostać zakwalifikowany uczeń, jeśli nie zna lub słabo zna język polski, ma trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego spowodowane na przykład wcześniejszym kształceniem za granicą lub trudności spowodowane przez sytuacje kryzysowe lub traumatyczne, wynikające z konfliktów zbrojnych, klęsk żywiołowych lub innych kryzysów humanitarnych.

Istotne jest również to, że w przypadku napływu do szkoły większej liczby uczniów przybywających z zagranicy oddział przygotowawczy może być utworzony również w trakcie roku szkolnego.

Zakładamy, że uczeń będzie uczęszczał do oddziału w ciągu tego roku szkolnego, w którym został przyjęty do szkoły. Ale biorąc pod uwagę jego postępy rada pedagogiczna może zdecydować o skróceniu lub wydłużeniu okresu nauki, w tym przypadku - nie więcej jednak niż o jeden rok szkolny.  W oddziale przygotowawczym prowadzi się naukę języka polskiego jako obcego w wymiarze nie mniejszym niż 3 godz. tygodniowo, a jednocześnie uczeń realizuje podstawę programową w sposób dostosowany do jego możliwości oraz znajomości języka polskiego.  Oddziały mogą liczyć nie więcej niż 15 uczniów.

W roku szkolnym 2018/19 w oddziałach przygotowawczych uczy się ok. 300 uczniów.

W SIO nie zbierane są oddzielne dane dotyczące liczby zatrudnionych w szkołach w charakterze pomocy nauczyciela osób. Zatrudnienie takich osób leży w gestii jst, czyli organu prowadzącego szkołę.

Kwestie doskonalenia zawodowego nauczycieli leżą także w kompetencji organów prowadzących szkoły. Przykładem doskonalenia zawodowego mogą być działania  Warszawskiego Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (WCIES), samorządowej placówki doskonalenia nauczycieli, gdzie  został uruchomiony Punkt kontaktowy oraz Zespół ds. nauczania dzieci cudzoziemskich i doradca w zakresie pracy z uczniem cudzoziemskim, a także prowadzone są regularne szkolenia dla nauczycieli pracujących z dziećmi z doświadczeniem migracyjnym.

Ze swej strony Minister Edukacji Narodowej corocznie organizuje konkurs na realizację zadania publicznego „Wspieranie inicjatyw edukacyjnych w szkolnym środowisku wielokulturowym”. W roku 2018 przeznaczono na ten cel kwotę  400 000 zł. Jednym z celów tego konkursu jest przygotowanie szkoły na przyjęcie uczniów z doświadczeniem migracyjnym, w tym uchodźców. W ramach konkursu są realizowane projekty obejmujące organizację zajęć językowych i kulturalnych dla uczniów uchodźczych, zajęcia integracyjne dla dzieci polskich i  uchodźczych, szkolenia dla nauczycieli pracujących z dziećmi z doświadczeniem migracyjnym.

Ośrodek Rozwoju Edukacji, jednostka podległa MEN, organizuje szkolenia i warsztaty  poświęcone pracy z uczniem z doświadczeniem migracyjnym, m.in. dla nauczycieli uczących języka polskiego jako drugiego czy pracy w środowisku wielokulturowym.

Ponadto MEN współpracuje regularnie z warszawskim Biurem Wysokiego Komisarza NZ do Spraw Uchodźców przy organizacji corocznych konferencji dotyczących edukacji dzieci uchodźczych w Polsce. Uczestniczymy także w konferencjach i seminariach poświęconych kształceniu cudzoziemców organizowanych przez kuratoria oświaty i wychowania.

Na stronie ORE są dostępne bezpłatne materiały  do pracy z uczniami z doświadczeniem migracji oraz przedstawiające dotychczasowe doświadczenia i trudności występujące w pracy m.in. z uczniami uchodźczymi https://www.ore.edu.pl/2015/03/wielokulturowosc-w-szkole-uczen-cudzoziemski/