Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Do niezwykłego odkrycia doszło na budowie odcinka drogi ekspresowej S19 pomiędzy Duklą a granicą państwa w Barwinku (woj. podkarpackie). W trakcie rozpoznania saperskiego odkryto prawie 20 tys. sztuk różnego rodzaju amunicji. Wśród znalezisk było m.in. 10 bomb lotniczych, 285 pocisków artyleryjskich i 88 granatów moździerzowych. Znaleziono także granaty ręczne, miny, pocisk rakietowy, zapalniki oraz amunicję karabinową czy lotki granatów moździerzowych.

Teren, na którym powstaje nowa droga, był w 1944 r. areną walk pomiędzy wojskami radzieckimi i niemieckimi. Doszło tam do jednej z najkrwawszych górskich potyczek II wojny światowej – bitwy o Przełęcz Dukielską. Do dzisiaj teren Dukli nazywany jest często „doliną śmierci”.

Odkrycie śladów z tamtego okresu było możliwe dzięki pracy wyspecjalizowanych zespołów saperów. Wyjaśniamy, jak przebiega ten proces.

Po wydaniu przez właściwego wojewodę decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) i przekazaniu placu budowy, wykonawca może rozpocząć roboty w terenie. Najpierw prowadzone są prace przygotowawcze obejmujące m.in. niezbędne inwentaryzacje, prace geodezyjne oraz saperskie rozpoznanie terenu. To ostatnie pozwala sprawdzić teren przeznaczony pod przyszłą drogę pod kątem ewentualnych niewybuchów, jeszcze zanim na placu budowy pojawi się ciężki sprzęt.

Zdarza się, że pozostałości działań wojennych odkrywane są jeszcze w trakcie prowadzonych prac budowlanych. Wtedy także do akcji wkraczają saperzy, którzy zajmują się wydobyciem niewybuchów lub niewypałów oraz ich unieszkodliwieniem.

Oprócz wspomnianego odcinka S19, na pozostałości bitew natrafiliśmy również m.in. na budowie Obwodnicy Metropolii Trójmiejskiej. Na odcinku pomiędzy węzłami Chwaszczyno i Żukowo na głębokości prawie 2 m znaleźliśmy cztery pociski i dwie łuski. Wezwani na miejsce saperzy, po dokładnym przebadaniu terenu, odkryli w sumie 18 sztuk amunicji artyleryjskiej oraz osiem pocisków i osiem łusek.

Ślady działań wojennych saperzy odkryli również podczas budowy zachodniej obwodnicy Brzeska w ciągu DK75 (woj. małopolskie), na budowie odcinka drogi

ekspresowej S8 w okolicach Kobierzyc i Jordanowa Śląskiego (woj. dolnośląskie) czy podczas rozbudowy DK61 Legionowo – Zegrze (woj. mazowieckie).

Warto podkreślić, że odkrycia na budowach dróg to nie tylko niewybuchy. Inwestycje drogowe i związane z nimi badania archeologiczne, często prowadzą do odkrycia śladów przeszłości sięgających setek, a nawet tysięcy lat wstecz. Przy okazji budowy dróg odnajdywane są m.in. pozostałości dawnych siedlisk ludzkich, mogiły, a także przedmioty codziennego użytku, takie jak naczynia, monety czy biżuteria.

Badania archeologiczne, związane z budową odcinka S5 Nowe Marzy - granica województw kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego o długości 128 km, doczekały się nawet własnej publikacji. Podczas prac wykopaliskowych odkryto tam m.in. relikty domostw z epoki neolitu (5 tys. p.n.e.), ornamentowaną szpilę z brązu (2 tys. p.n.e.) czy srebrną bransoletę z III w n.e. (więcej na ten temat w komunikacie na naszej stronie).