Inauguracja obchodów Roku Ignacego Łukasiewicza - twórcy światowego przemysłu naftowego
07.03.2022
„Musimy o naszym dziedzictwie pamiętać, także od strony wyjątkowych postaci, liderów polskiej kultury czy też polskiego przemysłu. (…) Ignacy Łukasiewicz uosabiał zarówno pracę organiczną, czyli myślenie o polskiej wspólnocie w sposób pozytywistyczny, ale również biło w nim serce polskiego romantyka” – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas briefingu prasowego w Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza. W poniedziałek, w przededniu 200. rocznicy urodzin twórcy światowego przemysłu naftowego, wicepremier zainaugurował obchody Roku Ignacego Łukasiewicza, uczestnicząc w wydarzeniach w Krośnie, Zręcinie i Bóbrce.
Szef resortu kultury zwrócił uwagę, że Ignacy Łukasiewicz był innowatorem, wizjonerem i działaczem. Stworzył przemysł naftowy, ale także był twórcą pierwszej lampy naftowej, która w tamtym czasie, w połowie XIX wieku, była wynalazkiem epokowym.
Warto jednak pamiętać także o tym, że był to człowiek bardzo silnie związany z polskością, walczył w powstaniu w 1846 r., był więziony, a następnie pomagał powstańcom styczniowym, którego wielu uczestników pracowało w przedsiębiorstwach naftowych Łukasiewicza – mówił prof. Piotr Gliński podczas wizyty w Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce.
Wicepremier dodał także, że Łukasiewicz był wielkim społecznikiem, postacią niezwykle ważną dla polskiego dziedzictwa i polskiej kultury. „O tym wszystkim musimy pamiętać, bo była to wyjątkowa postać, która uosabiała najlepsze cechy polskości” – podsumował.
Minister kultury i dziedzictwa narodowego zapewnił, że rok Łukasiewicza będzie pełnym ważnych wydarzeń organizowanych przez instytucje kultury, muzea i archiwa. Podziękował wszystkim instytucjom, a także stowarzyszeniom działającym m.in. na Podkarpaciu, za podtrzymywanie pamięci o tym wielkim polskim wynalazcy.
Podczas wizyty na Podkarpaciu wicepremier złożył też wieniec przy pomniku Ignacego Łukasiewicza w Krośnie oraz kwiaty na jego grobie na cmentarzu parafialnym w Zręcinie.
Historia Kopalni Ropy Naftowej w Bóbrce
Symboliczną datą narodzin przemysłu naftowego jest 31 lipca 1853 r., kiedy to po raz pierwszy publicznie zapalono lampy naftowe w szpitalu lwowskim na Łyczakowie. W Bóbrce naturalne wycieki ropy naftowej, nazywanej w XIX wieku olejem skalnym, odkryto w 1854 r. W tym czasie powstała tam kopalnia i rozpoczęła się eksploatacja przemysłowa. Pionierami przemysłu naftowego i jednocześnie założycielami kopalni byli: Ignacy Łukasiewicz – farmaceuta, Tytus Trzecieski – ziemianin oraz Karol Klobassa-Zrencki – właściciel wsi Bóbrka. Dzięki ich współpracy i zaangażowaniu powstało pierwsze na świecie wielowymiarowe przedsiębiorstwo naftowe.
Łukasiewicz zajął się całkowicie przeróbką ropy, uzyskując wyjątkowo dobre gatunki nafty, którymi zainteresowali się nimi światowi potentaci przemysłu naftowego. Produkty rafineryjne rozprowadzał w sklepach w Tarnowie, Krakowie i Warszawie. Osobiście zajmował się reklamowaniem produktów naftowych, biorąc udział w wystawach krajowych i międzynarodowych. Działalność przemysłową łączył z działalnością publiczną i społeczną.
Kopalnia w Bóbrce przetrwała zawieruchy wojenne i w latach 50. XX wieku przeżyła ponowne odrodzenie, kiedy to na południowym fałdzie antykliny odkryto nowe złoże ropy. Na terenie muzeum znajdują się nadal czynne szyby naftowe. 10 grudnia 2018 r. na uroczystej gali, zorganizowanej przez Kancelarię Prezydenta RP, Bóbrka - najstarsza kopalnia ropy naftowej, otrzymała tytuł Pomnika Historii.
Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce
Muzeum znajduje się na terenie najstarszej na świecie nadal działającej kopalni ropy naftowej i zajmuje obszar 20 hektarów. Pośrodku kopalni oraz muzeum stoi kamienny obelisk ustawiony przez Ignacego Łukasiewicza w 1872 r. na pamiątkę założenia kopalni.
Do najcenniejszych zabytków muzealnych należą obiekty pochodzące z czasów Ignacego Łukasiewicza: dwa oryginalne szyby naftowe z XIX wieku o imionach „Franek” i „Janina” czy warsztat mechaniczny z 1864 r., o konstrukcji drewnianej, który służył do obsługi wierceń metodą udarową. Na terenie kopalni znajduje się też budynek administracyjny, tzw. Dom Łukasiewicza z 1865 r., w którym zorganizowano ekspozycję apteczną. Prezentowane są tam również słuchowiska poświęcone historii odkrycia nafty i założenia kopalni ropy naftowej w Bóbrce. W budynku zgromadzono kolekcję lamp naftowych, fotografii oraz ekspozycję geologiczną.
Ignacy Łukasiewicz
Jan Boży Józef Ignacy Łukasiewicz urodził się 8 marca 1822 r. we wsi Zaduszniki (obecnie powiat mielecki, województwo podkarpackie) w zubożałej rodzinie szlacheckiej. W 1836 r. z powodu ciężkich warunków materialnych, w jakich znalazła się jego rodzina, rozpoczął pracę w aptece w Łańcucie, a później w Rzeszowie. Wstąpił tam do tajnej organizacji patriotycznej i pod zarzutem nielegalnej działalności skierowanej przeciwko zaborcy austriackiemu został aresztowany w 1846 r. Po wyjściu z więzienia w 1848 r. rozpoczął pracę w aptece „Pod Gwiazdą” Piotra Mikolascha we Lwowie. W latach 1850-1852 studiował farmację na Uniwersytetach w Krakowie i Wiedniu. Uzyskał tytuł magistra farmacji i wrócił do pracy w aptece Piotra Mikolascha, gdzie objął stanowisko prowizora.
W latach 1852-1853 Ignacy Łukasiewicz, wspólnie z Janem Zehem, prowadził na zapleczu apteki badania nad ropą naftową.Po oczyszczeniu tego płynu uzyskał naftę świetlną. 31 lipca 1853 r. w szpitalu na lwowskim Łyczakowie zapłonęły po raz pierwszy lampy naftowe, które wykonał blacharz lwowski Adam Bratkowski, według projektu Łukasiewicza.
Na przełomie lat 1853/54 Łukasiewicz opuścił Lwów i przeniósł się w pobliże terenów roponośnych – do Gorlic, gdzie dzierżawił aptekę. W 1854 r. wspólnie z Tytusem Trzecieskim założył pierwszą na świecie spółkę naftową, która zaczęła wydobywać i eksploatować ropę w Bóbrce k. Krosna. W 1856 r. na skutek uzyskania znaczących ilości ropy Łukasiewicz założył w Ulaszowicach pierwszą na ziemiach polskich destylarnię ropy naftowej.
Łukasiewicz wspierał finansowo ruchy narodowo-wyzwoleńcze, budował szkoły, kościoły, drogi i mosty. Stał na czele Krajowego Towarzystwa Naftowego. Na kopalni Bóbrka założył tzw. Kasę Bracką czyli system ubezpieczeń pracowników na kopalni.Za działalność charytatywną papież Pius IX w 1873 r. nadał mu tytuł Szambelana Papieskiego i odznaczył Orderem Św. Grzegorza.
Ignacy Łukasiewicz zmarł w Chorkówce 7 stycznia 1882 r. na zapalenie płuc i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Zręcinie.
Materiały
Pełny harmonogram obchodów Roku Ignacego ŁukasiewiczaŁukasiewicz_2022_MT.docx 0.02MB