Dno antycznego naczynia szklanego z IV w. n.e. jest kolejnym cennym zabytkiem powracającym do zbiorów gołuchowskich. W wyniku działań restytucyjnych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ostatnich latach udało się odzyskać m.in. dyptyk „Ecce Homo” i „Mater Dolorosa” Dirka Boutsa, XIII-wieczny krzyż procesyjny z Limoges czy XVII-wieczny flamandzki gobelin – mówiła Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. – Antyczne „szkiełko”, pozyskane przez Izabellę z Czartoryskich Działyńską do zbiorów gołuchowskich, zaginęło podczas okupacji. Po wielu latach udało się je odnaleźć w prywatnej kolekcji w Stanach Zjednoczonych. Dzięki współpracy badaczki Dorothy King, amerykańskich służb oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zabytek wraca do macierzystych zbiorów – dodała.

Poznaj historię odzyskanego zabytku z Gołuchowa

Dno antycznego naczynia szklanego z IV w. zostało pozyskane przez Izabellę z Czartoryskich Działyńską do zbiorów gołuchowskich w drugiej połowie XIX wieku. Następnie, wraz z bogatą kolekcją dzieł sztuki, antyków i rzemiosła artystycznego, zostało włączone do ustanowionej w 1893 roku ordynacji Rodziny Książąt Czartoryskich w Gołuchowie.

Jesienią 1939 roku część zbiorów gołuchowskich, w tym odzyskany zabytek, zapakowano do kilkunastu skrzyń i przewieziono do Warszawy. Tam ukryto je w piwnicy domu Marii Ludwiki Czartoryskiej przy ul. Kredytowej 12. W wyniku przesłuchania księżnej Czartoryskiej Niemcy odnaleźli skrytkę, a skrzynie przewieźli do okupowanej siedziby Muzeum Narodowego w Warszawie. Tam wykonano dokumentację obiektu, który po wybuchu Powstania Warszawskiego prawdopodobnie padł ofiarą grabieży.

W maju 2025 roku amerykańska archeolog dr Dorothy King poinformowała Muzeum Narodowe w Poznaniu, które opiekuje się zachowaną częścią kolekcji gołuchowskiej, o odnalezieniu zaginionego zabytku w prywatnej kolekcji na terenie Stanów Zjednoczonych.

15 października br., po zakończeniu procesu restytucyjnego, w siedzibie Konsulatu Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej w Nowym Jorku nastąpiło jego przekazanie pracownikom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

» Dowiedz się więcej o odzyskanym obiekcie 

Działania restytucyjne resortu kultury

W 2025 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zakończyło 20 postępowań restytucyjnych, w wyniku których odzyskane zostały 23 dobra kultury. Obecnie prowadzimy prawie 200 spraw restytucyjnych w 18 krajach.

Od 2008 r. odzyskanych zostało łącznie 805 pojedynczych dóbr kultury.