Podczas obrad polska ministra kultury przedstawiła informacje na temat projektu „Polskie Stolice Kultury 2026-2028”. Rozmawiano również o opublikowanym 12 listopada br. „Kompasie Kultury dla Europy” - wieloletniej strategii, która nakreśla kierunki rozwoju kultury w Europie.

Podczas pobytu w Brukseli ministra Marta Cienkowska spotkała się m.in. z Liną Mendoni, ministrą kultury Grecji; Vaidą Aleknavičienė, ministrą kultury Litwy; Rachidą Dati, ministrą kultury Francji; Ernestem Urtasun Domènech, ministrem kultury Hiszpanii oraz Wolframem Weimerem, ministrem ds. kultury i mediów Niemiec. Odbyła też rozmowy z Glennem Micallefem, komisarzem UE ds. sprawiedliwości międzypokoleniowej, młodzieży, kultury i sportu oraz Piotrem Serafinem, komisarzem UE ds. budżetu, zwalczania nadużyć finansowych i administracji publicznej.

Państwa członkowskie są zgodne, że inwestowanie w kulturę przyczynia się do dobrobytu Unii Europejskiej. Potwierdza to Kompas Kultury dla Europy – strategiczne podejście do kultury, podkreślające zarówno jej wewnętrzną wartość, jak i rolę kultury jako strategicznego narzędzia demokratycznej spójności i odporności. Polska prezydencja aktywnie współtworzyła tę strategię, wnosząc priorytety, takie jak: wzmocnienie pozycji młodych artystów, ochrona dziedzictwa i budowanie odporności społecznej – powiedziała Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego w wystąpieniu dla mediów. - Kontynuujemy pracę nad tymi tematami. 4 grudnia w Krakowie odbędzie się międzynarodowe forum, podczas którego eksperci, specjaliści i praktycy wypracują rekomendacje w kluczowych obszarach – od sytuacji artystów, przez zarządzanie kryzysowe i media cyfrowe, po wsparcie sektorów kreatywnych i spójność społeczną – które posłużą do programowania wsparcia UE na kolejne lata – dodała.

Konkluzje Rady UE

• „Konkluzja Rady w sprawie dostępu do wiarygodnych informacji w ramach Europejskiej Tarczy Demokracji”

12 listopada br. opublikowany został wspólny komunikat Komisji Europejskiej i wysokiej przedstawiciel UE ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa pt. „Europejska Tarcza Demokracji”, skierowany do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów.

Przyjęta konkluzja porusza temat znaczenia dostępu do rzetelnych informacji w kontekście walki z dezinformacją i budowania odpornych społeczeństw oraz demokracji. Zawarto w niej zagadnienia, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie systemu rzetelnych mediów w Unii Europejskiej, m.in.:

• mechanizmy finansowania mediów, w tym mediów lokalnych;
• rolę mediów publicznych oraz zasady pomocy publicznej dla mediów;
• mechanizmy zapewnienia odpowiedniej widoczności mediów informacyjnych na platformach internetowych;
• zapewnienie równych szans na rynku medialnym, przy uwzględnieniu nowych silnych graczy, konkurujących z mediami tradycyjnymi, tj. platformy internetowe, influencerzy czy podmioty dostarczające treści generowane przez AI;
• znaczenie edukacji medialnej.

 

• „Konkluzja Rady w sprawie strategicznej roli kultury, dziedzictwa kulturowego i utworów audiowizualnych w obronie europejskich wartości i odporności demokratycznej”

Konkluzja opiera się na przekonaniu, że kultura, dziedzictwo kulturowe i dzieła audiowizualne są podstawowym źródłem spójności społecznej i dialogu, m.in. poprzez wzmacnianie doświadczenia wspólnych wartości, poczucia przynależności i wzajemnego zrozumienia.

Dokument podkreśla, że w obecnej sytuacji geopolitycznej członkowie wspólnoty europejskiej są zobowiązani do ochrony i promocji europejskich wartości oraz demokracji. W promowaniu społeczeństw demokratycznych znaczącą rolę pełnią przede wszystkim kultura i dziedzictwo kulturowe, przyczyniając się do budowania międzynarodowych relacji i partnerstw UE oraz tworząc przestrzeń dialogu międzykulturowego, który wzmacnia spójność społeczną. W konkluzji uwzględniono takie zagadnienia, jak m.in.:

• rola społeczności lokalnych i inicjatyw oddolnych dla utrwalania wartości demokratycznych;
• rola instytucji kultury, w tym bibliotek, w procesach włączenia społecznego, przekazywania rzetelnych informacji, narzędzi krytycznego myślenia, a także wyznaczania przestrzeni dialogu;
• potrzeba ujęcia sektora kultury w strategiach obronności i gotowości;
• problematyka ochrony dziedzictwa przed zniszczeniem oraz nielegalnym handlem, a także zagadnienia odbudowy oraz digitalizacji i strategii ochrony dziedzictwa, w tym w odniesieniu do zagrożonego dziedzictwa Ukrainy;
• rola artystów oraz profesjonalistów sektora kultury i przemysłów kreatywnych w kształtowaniu debaty publicznej, upowszechnianiu wartości demokratycznych oraz wzmacnianiu spójności społecznej.

Polskie Stolice Kultury

Podczas posiedzenia Rady UE ministra Marta Cienkowska przedstawiła informacje o projekcie „Polskie Stolice Kultury 2026-2028”. Inicjatywa Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego powstała w 2024 roku, aby wspierać i promować życie kulturalne w polskich miastach. Idea narodziła się w trakcie konkursu o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029. Dzięki niej swój potencjał artystyczny i kulturalny będą mogły zaprezentować miasta-finaliści konkursu: Bielsko-Biała w 2026 roku, Katowice w 2027 roku i Kołobrzeg w 2028 roku. Każde miasto będzie realizowało roczny program artystyczny we współpracy z lokalnymi twórcami, instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi i mieszkańcami. Realizacja programu rozpocznie się 17 stycznia 2026 r. w Bielsku-Białej.

Projekt „Polskie Stolice Kultury 2026-2028” jest jednym z 58 priorytetów polityki polskiego rządu. Inicjatywa finansowana jest ze środków samorządowych, budżetu państwa oraz funduszy norweskich i EOG.

» Inauguracja projektu „Polskie Stolice Kultury 2026-2028”

» Odwiedź stronę projektu Polska Stolica Kultury: www.polskastolicakultury.pl   

Kompas Kultury dla Europy

Kompas Kultury dla Europy został opublikowany 12 listopada br. Dokument jest pierwszą od lat wieloletnią strategią, która nakreśla kierunki rozwoju kultury w Europie. Kompas proponuje 4 kierunki interwencji:

1. Unia, która podtrzymuje i wzmacnia europejskie wartości i prawa kulturalne.
2. Unia, która wzmacnia artystów i pracowników kultury oraz wspiera ludzi.
3. Unia, która czerpie z kultury i dziedzictwa kulturowego, aby stać się bardziej konkurencyjną, odporną i spójną.
4. Unia, która wspiera międzynarodowe stosunki kulturalne i partnerstwa.

Prace nad ostatecznym kształtem dokumentu trwały podczas polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, która trwała od 1 stycznia do 30 czerwca 2025 roku. Dlatego w dokumencie uwzględniono również priorytety polskiej prezydencji, tak jak m.in. ochrona dziedzictwa kulturowego i wsparcie dla młodych artystów.

» Konferencja „Culture: the Compass for Europe’s Future”

» Nowy Kompas Kultury dla Europy – rozpoczęliśmy negocjacje