Polonia

Cel ustanowienia Odznaki

Ustanowienie odznaki jest zadośćuczynieniem wobec ponad 20-milionowej rzeszy Polaków oraz osób polskiego pochodzenia żyjących poza granicami Polski. Osoby te, często zmuszone do emigracji wbrew swojej woli lub do zamieszkania w innym państwie ze względu na niezależne od nich zmiany granic, od wieków są niezmiennie zaangażowane w utrzymywanie polskości na całym świecie. Czynią to przez: umacnianie polskiej tożsamości narodowej oraz wiedzy o Polsce wśród Polonii i Polaków za granicą, nauczanie języka polskiego i w języku polskim dzieci i młodzieży polonijnej, wspieranie środowisk polonijnych w szerzeniu wiedzy oraz dbaniu o dobre imię Rzeczypospolitej Polskiej, aktywizację środowisk polonijnych na rzecz budowania propolskiego lobby za granicą, ochronę oraz popularyzację polskiego dziedzictwa kulturowego (zarówno materialnego, jak i niematerialnego), a także wzmacnianie więzi społeczności polonijnej i polskiej zamieszkałej za granicą, z Ojczyzną. Wspieranie tych działań nigdy dotąd nie było uhonorowane jako wartość sama w sobie. Ustanowienie Odznaki uzupełnia tę lukę.

 

Za jakie działania przyznawana jest Odznaka?

Odznaka przyznawana jest w przypadku spełniania przynajmniej jednej z wymienionych przesłanek:

1. umacnianie polskiej tożsamości narodowej oraz wiedzy o Polsce wśród Polonii i Polaków za granicą;
2. rozwijanie nauczania języka polskiego i w języku polskim dzieci i młodzieży polonijnej;
3. wspieranie środowisk polonijnych w działaniach na rzecz szerzenia wiedzy oraz dobrego imienia Polski w kraju zamieszkania;
4. aktywizacja środowisk polonijnych na rzecz budowania propolskiego lobby za granicą;
5. aktywizacja środowisk polonijnych na rzecz ochrony oraz popularyzacja polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą;
6. umacnianie więzi społeczności polonijnej i polskiej z Ojczyzną

 

Kto może otrzymać Odznakę?

Odznaka może być nadawana obywatelom polskim, cudzoziemcom oraz krajowym i zagranicznym organizacjom.

 

Kto może zawnioskować o przyznanie Odznaki?

Prezes Rady Ministrów nadaje Odznakę:

- z własnej inicjatywy,

- na wniosek Pełnomocnika Rządu ds. Polonii i Polaków za Granicą,

- posłów,

- senatorów,

- ministrów,

- kierowników urzędów centralnych,

- kierowników placówek zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.

O zasadności nadania Odznaki rozstrzyga Prezes Rady Ministrów.

 

Projekt Odznaki

Odznakę stanowi medal o kształcie sugerującym kontury Polski w postaci kwiatów dwóch róż – białej i czerwonej z nałożonym pośrodku srebrzonym wizerunkiem orła. Róże wyrażają wdzięczność, szacunek i pamięć. Na odwrotnej stronie umieszczono napis „ZASŁUŻONY DLA POLONII I POLAKÓW ZA GRANICĄ”.

Konkurs na opracowanie projektu Odznaki został ogłoszony przez Ministra Jana Dziedziczaka 27 czerwca 2022 r., a decyzja o wyłonieniu laureatów oraz zwycięskiego projektu zapadła 23 listopada w oparciu o rekomendacje powołanej w tym celu kapituły konkursu.  Wybrany został projekt Pani Dobrochny Surajewskiej, absolwentki Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, artystki niezwykle cenionej za projekty medali, numizmatów, monet obiegowych, kolekcjonerskich oraz inwestycyjnych.

Link do rozmowy Pana Ministra Jana Dziedziczaka z Panią Dobrochną Surajewską

 

Podstawa prawna

Odznaka Honorowa za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą została ustanowiona z inicjatywy Pełnomocnika Rządu ds. Polonii i Polaków za Granicą Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 2023 r. w sprawie ustanowienia Odznaki Honorowej za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą (Dz.U. 2023 poz. 814). https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2023/814