Polska pomoc

Woda ma fundamentalne znaczenie dla wielu aspektów zrównoważonego rozwoju. Dziesięciolecia złego użytkowania i zarządzania oraz nadmierny pobór i zanieczyszczenie wody słodkiej oraz wód podziemnych pogłębiły niedobór wody i doprowadziły do zdegradowania związanych z nią ekosystemów. Jednocześnie wciąż rośnie zapotrzebowanie na wodę m.in. ze względu na szybki wzrost liczby ludności, urbanizację i rosnącą presję ze strony rolnictwa, przemysłu i energetyki. Te aspekty z kolei wpływają na zdrowie ludzi, działalność gospodarczą oraz zaopatrzenie w żywność i energię.

Na problemy te odpowiada ustanowiony przez ONZ cel szósty zrównoważonego rozwoju - „zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i odpowiednie warunki sanitarne poprzez zrównoważone gospodarowanie zasobami wody”. Stanowi on również jeden z priorytetów tematycznych polskiej współpracy rozwojowej, który został określony w Wieloletnim programie współpracy rozwojowej na lata 2021–2023. Solidarność dla rozwoju.

Wspólne działania Polskiej pomocy i partnerów społecznych

Polska pomoc wraz z partnerami od wielu lat, w różnych miejscach świata narażonych na niedobory wody, realizuje projekty mające na celu poprawienie dostępu do czystej wody i odpowiednich warunków sanitarnych. Szczególne wsparcie otrzymują placówki edukacyjne i zdrowia publicznego, w których budowane są studnie, zbiorniki na wodę, a także systemy zbierania wody deszczowej. Również w ostatnich latach tego typu wsparcie otrzymały placówki w Senegalu (w projekcie Fundacji Dobra Fabryka), Tanzanii (w projekcie Fundacji Centrum Dobroczynności Lekarskiej im. prof. Teresy Adamek-Guzik i Jana Guzika) oraz w Sierra Leone (w projekcie Caritas Diecezji Warszawsko-Praskiej).

W Kenii, aby przezwyciężyć niedobory wody i trwającą degradację gruntów rolnych, Polska pomoc wraz z organizacją pozarządową - Polską Akcją Humanitarną, od 2021 realizuje projekty polegające na wyposażeniu placówek oświatowych na obszarach wiejskich w efektywne systemy zbierania wód opadowych i zbiorników wodnych, budowę sanitariatów oraz szkolenia uczniów z zakresu utrzymania higieny. Budowane są również tamy wodne i systemy dystrybucji wody zasilane energią słoneczną, które pomagają lokalnym kooperatywom rolnym w regulacji ich zasobów wodnych. Dzięki temu woda dostępna będzie przez cały rok, nawet w porze suchej, przez co rolnicy będą oszczędzali czas i zasoby potrzebne wcześniej do zdobywania wody oraz będą mogli skupić się na rozwijaniu zaawansowanych i zróżnicowanych technik rolniczych, umożliwiających produkcję żywności przez cały rok, dzięki czemu zwiększy się bezpieczeństwo żywnościowe całej społeczności.

Innym przykładem jest projekt realizowany przez Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej w Libanie. W 2022 r. zainstalowano i poprowadzono główną sieć kanalizacyjną w mieście Qatlabe i podłączono ją do oczyszczalni ścieków w sąsiadującej miejscowości Qubayat. Sieć będzie docelowo służyć nawet 3000 mieszkańcom. Działanie to uchroni wodę w rzekach przed zanieczyszczeniami, która jest wykorzystywana do nawadniania pól rolnych. Dodatkowo w obrębie oczyszczalni ścieków zainstalowano panele fotowoltaiczne, co zapewni jej niezależność od dostaw prądu z sieci publicznej lub z prywatnych generatorów. Działania z zakresu poprawy gospodarki wodno-sanitarnej w Libanie są niezmiernie ważne nie tylko kontekście ochrony środowiska, ale również ochrony zdrowia, w dobie wybuchu pierwszej od wielu lat epidemii cholery.

Kolejnym ciekawym przedsięwzięciem jest projekt Fundacji Fenicja imienia Świętego Charbela realizowany we współpracy z libańską pozarządową organizacją młodzieżową Recycler Donation. Według autorskiego pomysłu młodych libańskich wynalazców zostaną skonstruowane, a następnie zainstalowane na wybranych rzekach, trzy łodzie zbierające plastikowe odpady, które następnie będą odbierane i przetwarzane w stacji recyclingowej w Halat. Ponadto w nadmorskich miejscowościach zostaną wyznaczone punkty zbierania odpadów. Całości towarzyszyć ma kampania społeczna o charakterze edukacyjnym, podnosząca świadomość w zakresie ochrony środowiska i korzyści płynących z recyklingu. Projekt obejmuje swym zasięgiem ok. 50% długości morskiej linii brzegowej - gminy z okręgów Batroun, Jbeil-Keserwen i Matn (zamieszkałych przez ponad 1 082 tys. mieszkańców) i stanowi odpowiedź na ogromny problem związany z zanieczyszczeniem libańskich rzek i Morza Śródziemnego.

Projekty realizowane przez polskie placówki dyplomatyczne

W realizację projektów wspierających lokalne społeczności w dostępie do czystej wody i możliwości zapewnienia właściwej higieny zaangażowane są również polskie placówki dyplomatyczne. W samym 2022 r. zrealizowały one szereg tego typów projektów.

Ambasada RP w Dar es Salaam w Tanzanii zakupiła i zamontowała zbiornik na wodę, pompę i rury doprowadzające wodę do urządzeń sanitarnych, co umożliwi powstanie przedszkola dla dzieci pochodzących z ubogich rodzin w miejscowości Kinyerezi.

 Ambasada RP w Nairobi wybudowała studnię, wieżę ciśnień oraz sanitariaty, z których korzystają uczniowie szkoły misyjnej oraz lokalni rolnicy w Ankililoaka na Madagaskarze, a w Ugandzie we wsiach Rwega i Kiriika wykonała trzy odwierty, dzięki którym 550 gospodarstw domowych zyskało dostęp do czystej wody.

Ambasada RP w Bejrucie przeprowadziła remont łazienek w szkole prowadzonej przez libańskie stowarzyszenie non-profit, a Ambasada RP w Pretorii zakupiła mobilne cysterny, które będą dostarczać wodę ubogiej społeczności z obszaru Winburga w prowincji Wolne Państwo w RPA. 

Ambasada RP w Damaszku, w zdewastowanym przez działania wojenne mieście Homs, utworzyła samoobsługową pralnię, z której mogą korzystać mieszkańcy miasta. Pralnia została wyposażona w pralki o różnej pojemności, dwa zbiorniki na wodę oraz generator prądu, co zapewnia jej niezależność w przypadku wystąpienia częstych przerw w dostawie prądu oraz bieżącej wody.

Swój udział w realizacji szóstego celu zrównoważonego rozwoju miała również Ambasada RP w Kiszyniowie. We wsi Popenki zainstalowała nową wieżę ciśnieniową, dzięki czemu zapewnione zostało stabilne zaopatrzenie w wodę sieci wodociągowej o długości 5,5 km, co w istotny sposób przyczyni się do poprawy jakości życia 1. 182 mieszkańcom wsi. Natomiast na terenie Państwowego Uniwersytetu w Komracie wybudowała studnię, co pozwoli instytucji zaoszczędzić pieniądze wydawane dotąd na opłatę wody pobieranej z sieci miejskiej.

Przytoczone działania wskazują na znaczenie, które Polska pomoc oraz jej partnerzy przykładają do obecnych problemów związanych z wodą i warunkami sanitarnymi. Zapewnienie ludziom tych podstawowych potrzeb rozwiązuje szereg kolejnych kwestii związanych z ich zdrowiem, edukacją, możliwościami zarobkowymi i ma ogromny wpływ na możliwości rozwoju ich społeczeństw i państw.

A jak każdy z nas w Polsce może przyczynić się do dbałości o ten cenny skarb, którym jest woda? O tym mówi materiał przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Zapraszamy do przeczytania.