Opolski Urząd Wojewódzki

Podstawą prawną dokonanych przez  Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej jest:

• art. 62 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, 
• punkt 12.3. Programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 Aktywny Maluch 2022–2029, zwany dalej „Programem”.

Wprowadzone zapisy mają na celu dostosowanie Programu do zaktualizowanego 3 czerwca 2025 r. Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego. Dodatkowo nowe modyfikacje mają usprawnić jego realizację,  poprawić dotychczasowy proces zawierania umów oraz wesprzeć osiągnięcie wskaźników.

Program otrzymuje tekst jednolity obowiązujący od dnia ogłoszenia. 

Równocześnie wraz ze zmianą Programu został ogłoszony uzupełniający nabór wniosków o dofinansowanie tworzenia miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 i funkcjonowania nowoutworzonych miejsc opieki.

1. Zmiany do Programu zatwierdzone decyzją wykonawczą Komisji Europejskiej nr C(2025) 3635 z dnia 2 czerwca 2025 r.

• wyodrębniono dodatkowy wskaźnik rezultatu, tj. 55 077 miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 utworzonych w ramach programów resortowych lub rządowych (z wyłączeniem miejsc w ramach KPO),
• obniżony został minimalny wymagany poziom wskaźnika obsadzenia miejsc opieki z 80% na 75%,
• uniezależniono od siebie wskaźniki rezultatu, czyli:
• w przypadku braku osiągnięcia wskaźnika obsadzenia miejsc opieki w ramach 12 miesięcy nie będzie dokonywana korekta liczby miejsc utworzonych w ramach wskaźników dotyczących tworzenia, a dodatkowo nie wpływa to na obniżenie liczby miejsc opieki mogących otrzymać dofinansowanie przez kolejne 24 miesiące, jeżeli wskaźnik obsadzenia miejsc w okresie 12 miesięcy nie został osiągnięty,      
• w ramach okresu 24 miesięcy funkcjonowania w przypadku braku osiągnięcia wskaźnika obsadzenia miejsc opieki nie będzie dokonywana korekta liczby utworzonych miejsc opieki oraz liczba miejsc, które ukończyły funkcjonowanie przez 12 miesięcy,
• w przypadku miejsc opieki utworzonych na terenie gmin będących tzw. „białymi plamami” w przypadku środków na funkcjonowanie wyłączony zostaje obowiązek obsadzenia miejsc opieki na minimalnym wymaganym poziomie 75%, bez względu na to jaki podmiot i kiedy w okresie trwania Programu utworzył miejsca opieki na terenie danej gminy. Wykaz tych gmin znajduje się w załączniku nr 1, tj. algorytmie podziału środków, gdzie w danych dotyczących liczby miejsc opieki według stanu na dzień 31.12.2021 r. wskazano „0”.

Zmiany te stosuje się z mocą wsteczną, tj. od dnia ogłoszenia Programu 19 stycznia 2023 r. do wszystkich podmiotów otrzymujących wsparcie w ramach programu Aktywny Maluch 2022-2029.

O powyższych zmianach wojewodowie poinformują OOW w formie jednostronnego pisemnego poinformowania o zmianach warunków umowy za pośrednictwem określonego przez wojewodę środka komunikacji bezpośredniej z OOW. W następstwie czego obowiązkiem OOW jest realizacja zadań zgodnie z zmienionym brzmieniem Programu.

Mając na uwadze zmianę poziomu wskaźnika obsadzenia miejsc opieki oraz kwestii zwrotów oraz ze względu na zakończone już w niektórych przypadkach okresy funkcjonowania 12 miesięcy, wojewodowie będą dokonywać ponownie rozliczenie tego okresu, co będzie mogło skutkować wypłaceniem  nienależnego zwrotu wobec nowych zasad zadania funkcjonowania.

2. Lista szczególnych zmian i dodanych punktów do Programu:

• w rozdziale 2: 2.1. i 2.2.
• w rozdziale 4: 4.3.1., 4.3.2., 4.3.3.1. i 4.3.7.
• w rozdziale 5: 5.2.6., 5.2.7a., 5.2.7b., 5.2.9.
• w rozdziale 7: 7.1.1., 7.7.
• w rozdziale 8: 8.1.1., 8.1.2., 8.1.3., 8.1.5., 8.1.6., 8.1.8., 8.1.10., 8.1.11., 8.1.16., 8.2.1.
•  rozdział 10
• w rozdziale 12: 12.1., 12.1.1.

Ważne!

Zgodnie z punktem 2.2 Programu wprowadzone modyfikacje nie wymagają  dokonywania  zmian w postaci aneksowania dotychczasowej  umowy zawartej  z wojewodą, a Ostatecznymi Odbiorcami Wsparcia, w następstwie czego Ostateczny Odbiorca Wsparcia jest zobowiązany do wykonywania zadań przewidzianych w umowie i zobowiązań z niej wynikających zgodnie z treścią Programu, uwzgledniającą opublikowane zmiany

Na Program przeznaczono ok. 6,5 mld zł ze środków europejskich (KPO) oraz środków krajowych na współfinansowanie w ramach FERS.

Program finansowy jest ze środków:

• KPO - w kwocie  2,7 mld zł
• FERS - w kwocie 3, 8 mld zł (z uwzględnieniem współfinansowania krajowego)

Dofinansowane są zadania dotyczące tworzenia nowych miejsc opieki ze wsparciem KPO i/lub FERS oraz funkcjonowania utworzonych miejsc opieki przez okres 36 miesięcy.

Na tworzenie nowych miejsc opieki w dwóch typach instytucji żłobek i klub dziecięcy.

Kwota dofinansowania na 1 tworzone miejsce opieki: 

• 57 528 zł (bez VAT) – jednostki samorządu terytorialnego,
• 12 410 zł (z VAT) – podmioty inne niż jst.

Na tworzenie nowych miejsc opieki w trzech typach instytucji żłobek, klub dziecięcy, dzienny opiekun.

• 12 410 zł - kwota dofinansowania na 1 miejsce opieki (dla jst i podmiotów innych niż jst)
• ok. 837 zł – miesięczna kwota dofinansowania funkcjonowania 1 miejsca opieki utworzonego ze środków KPO i/lub FERS. Dofinansowanie do funkcjonowania obejmować będzie łącznie okres 36 miesięcy.

W ramach Programu nie jest wymagany wkład własny.

• Podmioty inne niż jst, które otrzymają dofinansowanie do tworzenia miejsc opieki dla dziećmi do lat 3 ze środków KPO i/lub FERS, są zobowiązane do utrzymania tych miejsca przez okres 24 miesięcy  od zakończenia zadań objętych dofinansowaniem oraz zapewnienia obsadzenia tych miejsc  na poziomie co najmniej 60%

• Warunki otrzymania dofinansowania przez podmioty inne niż jst jest obniżenie opłat rodziców o kwotę przyznanego dofinansowania, a także nie przekraczanie limitu opłat od rodziców w wysokości 120% średniej miesięcznej opłaty za pobyt. Limit miesięcznej opłaty będzie jest ustalany dla całego kraju w oparciu o dane z Rejestru Żłobków. 

   

  W przypadku podmiotów innych niż jst (z wyłączeniem instytucji publicznej) wymagane jest zabezpieczenia należytego wykonania umowy w sprawie przekazania dofinansowania na tworzenie miejsc opieki. Zabezpieczenie powinno być ustanowione na kwotę nie mniejszą niż wysokość przyznanego dofinansowania

Formę i kwotę prawnego zabezpieczenia wskazuje Wojewoda.

W województwie opolskim przyjęto dla podmiotów innych niż jst i instytucji publicznych) dwie formy prawnego zabezpieczenia:

• hipotekę (w tym hipotekę łączną) na nieruchomości, ustanowioną na pierwszym, miejscu, na kwotę wynoszącą 130% kwoty dofinansowania na tworzenie miejsc opieki,
• gwarancję bankową na kwotę wynoszącą 130% kwoty dofinansowania na tworzenie miejsc opieki (w przypadku podmiotów działających dłużej niż 1 rok)

W przypadku zabezpieczenia hipotecznego wymagane będzie dodatkowo:

• przedłożenie aktualnego operatu szacunkowego nieruchomości - sporządzonego dla potrzeb zabezpieczenia wierzytelności bankowych przez rzeczoznawcę majątkowego z listy rzeczoznawców, którzy zdali egzamin z zakresu wyceny nieruchomości

     Lista jest dostępna na stronie Związku Banków Polskich pod adresem: (https://zbp.pl/dla-bankow/finansowanie-nieruchomosci/lista-r-m )

• dokonanie cesji praw z polisy ubezpieczeniowej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa – Wojewody Opolskiego na kwotę dofinansowania.

Uruchomienie środków nastąpi po skutecznym ustanowieniu prawnego zabezpieczenia.

Dofinansowanie tworzenia miejsc opieki dotyczy zadań realizowanych maksymalnie przez 2 lata, a w przypadku gminy – przez 3 lata od ostatniego dnia na złożenie oświadczenia o przyjęciu środków, ale nie później niż do:

• 30 czerwca 2026 r. - w przypadku tworzenia z KPO
• 31 grudnia 2026 r. - w przypadku tworzenia z FERS

Szczegółowe informacje zawiera punkt 5.4 Programu.

Wnioski należy składać wyłącznie w formie elektronicznej wskazując urząd wojewódzki właściwy ze względu na położenie gminy, na trenie której prowadzona jest instytucja opieki lub planowane jest utworzenie instytucji:

• w przypadku gminy – za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Rejestr Żłobków,
• w przypadku powiatów, województw, podmiotów innych niż jst – za pośrednictwem Portalu Informacyjno-Usługowym Emp@tia (PIU Emp@tia).

Terminy składnia wniosku zawiera załącznik nr 5 do Programu – harmonogram przebiegiu naboru uzupełniającego

Wojewoda oraz wnioskodawca zawierają umowę w sprawie przekazania dofinansowania na zadanie polegające na tworzeniu miejsc opieki niezwłocznie, przy czym wnioskodawca jest obowiązany do przedłożenia wojewodzie kompletu dokumentów (wskazanych w 8.1.10  i pkt 8.1.11 Programu) w terminie 1  miesiąca i w uzasadnionych przypadkach nie później niż w terminie do 2 miesięcy:

• od dnia ogłoszenia zmiany do Programu z dnia 4 sierpnia 2025 r. – dotyczy naborów zakończonych;
• od dnia następującego po ostatnim dniu terminu składania oświadczeń w ramach ogłoszenia aktualizacji rozstrzygnięcia VI tury naboru ciągłego o podmioty z listy rezerwowej – dotyczy podmiotów z listy rezerwowej;

W ramach uzupełniającego naboru wniosków o dofinansowanie termin przekazania dokumentacji oraz zawarcie umowy wskazany jest w załączniku nr 5 do Programu.

W przypadku nieprzedstawienia przez wnioskodawcę kompletu dokumentów, o którym mowa w pkt 8.1.10. i pkt 8.1.11 Programu, w terminie 1 miesiąca od ogłoszenia zmiany do Programu albo w przypadku niedochowania terminu określonego w załączniku nr 5 do Programu, wojewoda odstępuje od zawarcia umowy.

Szczegółowe informacje dotyczące warunków otrzymania i wykorzystania dofinansowania zawiera pkt 8  Programu.

Wojewoda oraz wnioskodawca zawierają umowę w sprawie przekazania dofinansowania na zadanie polegające na tworzeniu miejsc opieki niezwłocznie, przy czym wnioskodawca jest obowiązany do przedłożenia wojewodzie kompletu dokumentów (wskazanych w 8.1.10  i pkt 8.1.11 Programu) w terminie 1  miesiąca i w uzasadnionych przypadkach nie później niż w terminie do 2 miesięcy:

od dnia ogłoszenia zmiany do Programu z dnia 4 sierpnia 2025 r. – dotyczy naborów zakończonych;

od dnia następującego po ostatnim dniu terminu składania oświadczeń w ramach ogłoszenia aktualizacji rozstrzygnięcia VI tury naboru ciągłego o podmioty z listy rezerwowej – dotyczy podmiotów z listy rezerwowej;

W ramach uzupełniającego naboru wniosków o dofinansowanie termin przekazania dokumentacji oraz zawarcie umowy wskazany jest w załączniku nr 5 do Programu.

W przypadku nieprzedstawienia przez wnioskodawcę kompletu dokumentów, o

którym mowa w pkt 8.1.10. i pkt 8.1.11 Programu ., w terminie 1 miesiąca od ogłoszenia

zmiany do Programu albo w przypadku niedochowania terminu określonego w

załączniku nr 5 do Programu, wojewoda odstępuje od podpisania umowy.

Szczegółowe informacje dotyczące warunków otrzymania i wykorzystania dofinansowania zawiera pkt 8  Programu.