Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej informuje, że działając na podstawie art. 62 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, a także zgodnie z punktem 12.3. Programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 Aktywny Maluch 2022–2029, zwanego dalej „Programem” ogłasza zmianę przedmiotowego Programu oraz uzupełniający nabór wniosków o dofinansowanie tworzenia miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 i funkcjonowania nowoutworzonych miejsc opieki. Program otrzymuje tekst jednolity obowiązujący od dnia ogłoszenia.

Wprowadzone zapisy mają na celu dostosowanie Programu do zaktualizowanego 3 czerwca 2025 r. Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego. Dodatkowo nowe modyfikacje mają usprawnić jego realizację,  poprawić dotychczasowy proces zawierania umów oraz wesprzeć osiągnięcie wskaźników.

1. Wszczęcie naboru uzupełniającego wniosków o dofinansowanie.

1. Nabór jest skierowany do adresatów wskazanych w rozdziale 3 Programu, przy czym z wnioskowania wyłączony jest:

• podmiot, wobec którego wojewoda ustali wystąpienie przesłanki z pkt 8.1.15.2.-8.1.15.8 Programu,
• podmiot, który na dzień złożenia wniosku nie prowadzi działalności gospodarczej oraz samorządy powiatów i województw,
• podmiot, znajdujący się na liście rezerwowej, o której mowa w pkt 5.2.7b. w zakresie instytucji opieki figurującej na liście rezerwowej, na którą nie złożył formalnej rezygnacji z udziału w Programie.

2. W naborze uzupełniającym, w przypadku braku środków FERS, Minister może przyznać jedynie środki na tworzenie nowych miejsc opieki bez środków na funkcjonowanie, w tzw. trybie nadkontraktacji KPO.
3. Okres trwania naboru wniosków 04.08.2025 – 05.09.2025.
4. Wnioski można składać wyłącznie w formie elektronicznej wskazując urząd wojewódzki właściwy ze względu na położenie gminy, na terenie której prowadzona jest instytucja opieki lub planowane jest utworzenie instytucji:

• w przypadku gmin – za pośrednictwem formularza w systemie teleinformatycznym Rejestr Żłobków,
• w przypadku podmiotów innych niż jst – za pośrednictwem  formularza RKZ-6 na Portalu Informacyjno-Usługowym Emp@tia (PIU Emp@tia).

5. Dokładny harmonogram przebiegu naboru uzupełniającego określony został w załączniku nr 5 do Programu.
6. Środki finansowe z KPO mogą być przeznaczone na tworzenie miejsc opieki wyłącznie w żłobkach i klubach dziecięcych, w tym miejsc dla dzieci z niepełnosprawnością lub wymagających szczególnej opieki. W przypadku gmin środki mogą być przeznaczone na budowę lub renowację żłobków i klubów dziecięcych (zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego oraz zakup nieruchomości i infrastruktury (zakup gruntów i lokalów). Podmioty inne niż gminy mogą przeznaczyć środki wyłącznie na adaptację, tj. dostosowanie budynków lub pomieszczeń do potrzeb dzieci (w tym z niepełnosprawnością), w tym do wymogów budowlanych, sanitarno-higienicznych, bezpieczeństwa przeciwpożarowego, organizacja kuchni, stołówek, szatni itp., w celu utworzenia żłobka lub klubu dziecięcego.
7. Ze środków FERS może być dofinansowane tworzenie miejsc opieki w żłobkach, klubach dziecięcych i u dziennych opiekunów, w tym miejsc dla dzieci z niepełnosprawnością lub wymagających szczególnej opieki. Zarówno w przypadku gminy i podmiotów innych niż gminy  środki można przeznaczyć  na:

1. utworzenie miejsca opieki w ramach istniejącej instytucji opieki lub
2. w nowoutworzonej instytucji opieki, na które podmiot nie otrzymał wsparcia ze środków KPO;

8. Dofinansowanie kosztów funkcjonowania przez 36 miesięcy (najpierw przez 12 miesięcy, a następnie przez kolejne 24 miesiące) wszystkich miejsc opieki nowoutworzonych zarówno ze środków FERS i ze środków KPO.
9. Forma wsparcia: dofinansowanie do 100% wysokości inwestycji, jednak nie więcej niż:

• z KPO dla jst wynosi  57 528 zł bez VAT na 1 nowo tworzone miejsce w żłobku lub klubie dziecięcym. Wysokość dofinansowania może zostać zwiększona o wartość podatku VAT, z wyjątkiem przypadków, gdy podmiot posiada prawną możliwość odzyskania tego podatku,
• z KPO na tworzenie miejsc dla podmiotów innych niż jst wynosi 12 410 zł z VAT na 1 nowotworzone miejsce w żłobku lub klubie dziecięcym. Dofinansowanie nie będzie uwzględniać wartości podatku VAT, jeśli podmiot posiada prawną możliwość odzyskania tego podatku,
• z FERS na tworzenie miejsc dla jst i podmiotów innych niż jst wynosi 12 410 zł z VAT na 1 nowotworzone miejsce w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna,
• kwota dofinansowania funkcjonowania nowoutworzonego miejsca opieki w żłobku, klubie dziecięcym i u dziennego opiekuna wynosi miesięcznie do ok. 837 zł.

10. Wniosek składa się na utworzenie nowych miejsc opieki, tj. takich, które nie są jeszcze wpisane do rejestru/wykazu, z wyjątkiem gmin, które mogą także wnioskować o dofinansowanie ze środków KPO na miejsca utworzone w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 18 stycznia 2023 r.
11. Wnioskodawca składa wniosek według zasad rozdziału 6 wraz z dokumentem potwierdzającym tytuł prawny do lokalu wskazanym w pkt 8.1.10.1 w przypadku gminy albo w pkt 8.1.11.1 w przypadku podmiotów innych niż jst.
12. W przypadku gmin, które aplikują o dofinansowanie miejsc opieki utworzonych w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 18 stycznia 2023 r. do wniosku dołącza się wypełniony załącznik nr 6 do Programu, w którym wskazuje się instytucje, dla których gmina ubiega się o refundację kosztów tworzenia miejsc.
13. Wnioski ocenia i kwalifikuje wojewoda według zasad rozdziału 7 z wyłączeniem pkt 7.1.8.1.-7.1.8.4.
14. Minister, po dokonaniu czynności przez wojewodę, dokonuje podziału środków według następujących kryteriów:

• w pierwszym etapie, podział dotyczy gmin i podmiotów innych niż jst tworzących nowe miejsca opieki nad dziećmi do lat 3, w gminach, na terenie których na dzień składania wniosku w danej turze nie funkcjonują żadne instytucje opieki, przy czym pierwszeństwo ma gmina, a podmiot inny niż jst otrzyma środki w tym kroku, jeśli gmina nie złoży wniosku dotyczącego planowanej instytucji,
• w ramach drugiego etapu, o ile będą dostępne środki, podział środków zostanie dokonany wśród gmin i podmiotów innych niż jst chcących uzyskać dofinansowanie na tworzenie miejsc opieki, przy czym pierwszeństwo ma gmina,

W obu etapach, w sytuacji, gdy zgłoszone zapotrzebowanie będzie przekraczało posiadane środki, Minister uwzględnia przy podziale następujące kryteria:

• liczba miejsc opieki w gminie w stosunku do liczby dzieci w wieku 1-2 lata;
• dochód gminy per capita wg danych z Banku Danych Lokalnych GUS;
• instytucja opieki została zarejestrowana w rejestrze/wykazie;
• instytucja opieki zakończyła okres funkcjonowania przez 12 miesięcy od dnia rejestracji.

15. Wskutek rozstrzygnięcia naboru uzupełniającego, gdzie wnioskowane kwoty przekroczą dostępną pulę środków, powstanie lista rezerwowa. Lista rezerwowa powstała wskutek naboru uzupełniającego będzie przedmiotem kontraktowania po zakończeniu obsługi listy rezerwowej z VI tury naboru ciągłego w danym województwie.
16. Wyniki naboru zostaną podane do publicznej wiadomości na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej: www.gov.pl/rodzina, w zakładce Aktywny Maluch 2022-2029, w terminie do 3 października 2025 r.
17. Podmioty inne niż gminy, które otrzymają dofinansowanie do tworzenia miejsc opieki dla dzieci do lat 3, są zobowiązane do utrzymania miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 przez okres 3 lat od zakończenia zadań objętych dofinansowaniem.
18. Szczegółowe zasady naboru zawarte są w rozdziale 10 Programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 Aktywny Maluch 2022–2029 – po zmianach z dnia 04.08.2025 r.

2. Zmiany w treści Programu.

1. Zmiany do Programu zatwierdzone decyzją wykonawczą Komisji Europejskiej nr C(2025) 3635 z dnia 2 czerwca 2025 r.

• wyodrębniono dodatkowy wskaźnik rezultatu, tj. 55 077 miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 utworzonych w ramach programów resortowych lub rządowych (z wyłączeniem miejsc w ramach KPO),
• obniżony został minimalny wymagany poziom wskaźnika obsadzenia miejsc opieki z 80% na 75%,
• uniezależniono od siebie wskaźniki rezultatu, czyli:

- w przypadku braku osiągnięcia wskaźnika obsadzenia miejsc opieki w ramach 12 miesięcy nie będzie dokonywana korekta liczby miejsc utworzonych w ramach wskaźników dotyczących tworzenia, a dodatkowo nie wpływa to na obniżenie liczby miejsc opieki mogących otrzymać dofinansowanie przez kolejne 24 miesiące, jeżeli wskaźnik obsadzenia miejsc w okresie 12 miesięcy nie został osiągnięty,      

- w ramach okresu 24 miesięcy funkcjonowania w przypadku braku osiągnięcia wskaźnika obsadzenia miejsc opieki nie będzie dokonywana korekta liczby utworzonych miejsc opieki oraz liczba miejsc, które ukończyły funkcjonowanie przez 12 miesięcy,

• w przypadku miejsc opieki utworzonych na terenie gmin będących tzw. „białymi plamami” w przypadku środków na funkcjonowanie wyłączony zostaje obowiązek obsadzenia miejsc opieki na minimalnym wymaganym poziomie 75%, bez względu na to jaki podmiot i kiedy w okresie trwania Programu utworzył miejsca opieki na terenie danej gminy. Wykaz tych gmin znajduje się w załączniku nr 1, tj. algorytmie podziału środków, gdzie w danych dotyczących liczby miejsc opieki według stanu na dzień 31.12.2021 r. wskazano „0”.
• Zmiany te stosuje się z mocą wsteczną, tj. od dnia ogłoszenia Programu 19 stycznia 2023 r. do wszystkich podmiotów otrzymujących wsparcie w ramach programu Aktywny Maluch 2022-2029.
• O powyższych zmianach wojewodowie poinformują OOW w formie jednostronnego pisemnego poinformowania o zmianach warunków umowy za pośrednictwem określonego przez wojewodę środka komunikacji bezpośredniej z OOW. W następstwie czego obowiązkiem OOW jest realizacja zadań zgodnie z zmienionym brzmieniem Programu.
• Mając na uwadze zmianę poziomu wskaźnika obsadzenia miejsc opieki oraz kwestii zwrotów oraz ze względu na zakończone już w niektórych przypadkach okresy funkcjonowania 12 miesięcy, wojewodowie będą dokonywać ponownie rozliczenie tego okresu, co będzie mogło skutkować wypłaceniem  nienależnego zwrotu wobec nowych zasad zadania funkcjonowania.

2. Lista szczególnych zmian i dodanych punktów do Programu:

- w rozdziale 2: 2.1. i 2.2.

- w rozdziale 4: 4.3.1., 4.3.2., 4.3.3.1. i 4.3.7.

- w rozdziale 5: 5.2.6., 5.2.7a., 5.2.7b., 5.2.9.

- w rozdziale 7: 7.1.1., 7.7.

- w rozdziale 8: 8.1.1., 8.1.2., 8.1.3., 8.1.5., 8.1.6., 8.1.8., 8.1.10., 8.1.11., 8.1.16., 8.2.1.

- rozdział 10

- w rozdziale 12: 12.1., 12.1.1.

#FunduszeUE