Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

W przypadku zawarcia umowy przyznania pomocy, beneficjent działania 121 "Modernizacja Gospodarstw rolnych" generalnie ma obowiązek nieprzenoszenia prawa własności lub posiadania dóbr nabytych, wybudowanych, w ramach realizacji operacji oraz prowadzenia działalności związanej z przyznaną pomocą, której służyła realizacja operacji, lub której prowadzenie stanowiło warunek przyznania pomocy, przez 5-letni okres związania celem.

Okres ten liczony jest od dnia zawarcia umowy przyznania pomocy, w tym również dla Beneficjentów, którzy zawarli taką umowę przed dniem wejścia w życie przepisów znowelizowanego rozporządzenia MRiRW z dnia 29 października 2010 r., pod warunkiem że  zawarli oni stosowny aneks do umowy. W pozostałych przypadkach 5-letni okres związania celem liczony jest od dnia wypłaty płatności ostatecznej. Odrębne przepisy w tym zakresie stosuje się do operacji obejmujących nabycie rzeczy będących przedmiotem leasingu.

Nie ulega jednak wątpliwości, iż przepisy prawa dopuszczają możliwość przyznania i wypłaty pomocy następcy prawnemu beneficjenta albo nabywcy gospodarstwa rolnego lub jego części  - na warunkach określonych w ustawie PROW (m.in. art. 25 ust. 2) i rozporządzeniu MRiRW z dnia 17.10.2007 r.  w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania 121 "Modernizacja gospodarstw rolnych" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz.U. Nr 193 poz. 1397, z późn. zm.), (m.in. §28 - w przypadku następcy prawnego beneficjenta oraz §29 - w przypadku nabywcy gospodarstwa lub jego części) - w okresie po przyznaniu pomocy, jeżeli m.in. środki finansowe z tytułu pomocy nie zostały beneficjentowi w całości wypłacone. W takiej sytuacji zatem beneficjent może być zwolniony z wypełnienia wskazanego powyżej obowiązku, który to obowiązek przejmie następca prawny beneficjenta /nabywca gospodarstwa.

Przepis §29 ust. 1-3 ww. rozporządzenia MRiRW określa, że w razie nabycia gospodarstwa albo jego części, objętych realizacją inwestycji w ramach operacji, pomoc może być przyznana nabywcy po uprzednim zgłoszeniu Agencji przez beneficjenta zamiaru zbycia gospodarstwa albo jego części, jeżeli są spełnione warunki określone w art. 25 ust. 2 ustawy. Agencja, w związku ze zgłoszeniem, o którym mowa w ust. 1, ustala, czy względy ekonomiczne oraz osiągnięcie i zachowanie celów działania, o którym mowa w §1, uzasadniają zbycie gospodarstwa albo jego części w celu kontynuacji operacji oraz informuje beneficjenta o warunkach ubiegania się o przyznanie pomocy przez nabywcę, w tym o okolicznościach faktycznych lub prawnych, wykluczających przyznanie pomocy. Dokonując ustaleń, o których mowa w ust. 2, Agencja może żądać od beneficjenta przedłożenia stosownych dokumentów lub złożenia wyjaśnień.

Przywołany powyżej §29 dotyczy sytuacji po przyznaniu pomocy w ramach działania 121, a zatem po zawarciu stosownej umowy z ARiMR w sprawie przyznania pomocy. Wniosek nabywcy gospodarstwa o przyznanie pomocy reguluje §30 rozporządzenia MRiRW.

Jednocześnie, zgodnie z przepisami § 34 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia wykonawczego dla działania 121 (Dz. U. Nr 193, poz. 1397, z późn. zm.), innymi, niż wymienione w przepisach rozporządzenia nr 1974/2006 kategoriami siły wyższej lub wyjątkowymi okolicznościami, w przypadku wystąpienia których nie jest wymagany zwrot całości albo części pomocy, jest przeniesienie przez beneficjenta, za zgodą Agencji, w 5-cio letnim okresie związania celem, własności lub posiadania gospodarstwa lub jego części objętych realizacją inwestycji w ramach operacji lub przeniesienie własności lub posiadania nabytych dóbr objętych operacją, jeżeli przeniesienie to nastąpi na rzecz podmiotu, który spełnia warunki przyznania i wypłaty pomocy i przejmie zobowiązania dotychczasowego beneficjenta. Sposób postępowania beneficjenta i Agencji w razie wystąpienia okoliczności siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w przypadku wystąpienia których nie jest wymagany zwrot pomocy, określa umowa. Analiza przepisów prawa wykazuje, iż przywołana regulacja §34 ust. 1 pkt 6 ww. rozporządzenia MRiRW, określa rodzaje i zakres przesunięć majątkowych, których beneficjent może dokonać w tzw. 5-letnim okresie związania celem dot. zrealizowanej operacji. Literalne brzmienie ww. przepisu nie pozostawia wątpliwości, że beneficjent ma prawo przenieść, za zgodą Agencji, własność lub posiadanie zarówno całego gospodarstwa rolnego wskazanego we wniosku o przyznanie pomocy, jak i tych części gospodarstwa, których dotyczy inwestycja objęta dofinansowaniem, a także nabytych dóbr objętych operacją. Beneficjent chcąc dokonać ww. czynności, musi uzyskać więc zgodę Agencji (OR właściwego ze względu na miejsce zawarcia umowy), przy czym bardzo istotne jest czy spełnione są warunki o których mowa w §34 ww. rozporządzenia, w tym, czy dokonywanie w tym zakresie czynności, nie spowoduje naruszenia przepisu art. 72 rozporządzenia Rady (WE) 1698/2005 (dot. zobowiązań w okresie związania celem). W przypadkach wyrażania przez Agencję zgody na dokonywanie ww. czynności, istotna, w każdym przypadku, jest ocena tego, jak dana zmiana wpłynie na dalszą realizację operacji, mając na względzie konieczność zapewnienia prawidłowej realizacji Programu w zakresie tego działania uwzględniając jego specyfikę.

Należy podkreślić, że przy założeniu spełniania wszystkich obowiązujących kryteriów i wymogów formalnych z tym związanych w ramach działania w tym również przy zachowaniu kolejności działań (to znaczy najpierw musi Pan posiadać zgodę Oddziału Regionalnego, potem przekazać gospodarstwo co do zasady) "Modernizacja gospodarstw rolnych", możliwe jest przyznanie pomocy nabywcy gospodarstwa rolnego bądź wyrażenie zgody przez ARiMR na przeniesienie przez beneficjenta własności gospodarstwa po wypłacie środków finansowych w  związku z przejściem beneficjenta na rentę strukturalną.

DKS