Ogólne zasady

W roku 2023 na jednym formularzu wniosku można ubiegać się o przyznanie płatności w ramach interwencji:

w formie płatności bezpośrednich;
przejściowego wsparcia krajowego;
płatności i premii na rzecz rozwoju obszarów wiejskich:
- przyznanie płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW);
- przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej – zobowiązania kontynuacyjne w ramach PROW 2014-2020 (PRSK1420)
  - w tym zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;
  - w tym retencjonowanie wody na obszarach przyrodniczych;
- przyznanie płatności ekologicznej – zobowiązania kontynuacyjne w ramach PROW 2014-2020 (RE1420)
  - w tym premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą;
- przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych – nowe zobowiązania w ramach WPR 2023-2027 (ZRSK2327)
  - w tym zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;
  - w tym retencjonowanie wody na obszarach przyrodniczych;
- przyznanie płatności ekologicznych – nowe zobowiązania w ramach WPR 2023-2027 (RE2327)
  - w tym małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi;
  - w tym premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą;
- wypłatę pomocy na zalesianie (PROW 2007-2013) (ZAL713I);
- przyznanie premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej (PROW 2014-2020) (ZAL1420);
- przyznanie premii z tytułu zadrzewień (PROW 2014-2020) (ZS1420K);
- przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej i zalesieniowej do gruntów z sukcesją naturalną (WPR 2023-2027) (ZGR2327SN).

Dodatkowo, w przypadku płatności ekologicznych (WPR 2023-2027) po spełnieniu warunków przyznania w/w płatności, można ubiegać się o przyznanie kosztów transakcyjnych.

W przypadku płatności ekologicznych (WPR 2023-2027) rekompensata kosztów transakcyjnych przysługuje niezależnie od realizowanego pakietu/wariantu oraz niezależnie od liczby realizowanych pakietów/wariantów.

W przypadku ubiegania się o rekompensatę kosztów transakcyjnych, należy zaznaczyć odpowiednie pole „przyznanie kosztów transakcyjnych” w części dotyczącej płatności ekologicznej – nowe zobowiązania w ramach WPR 2023-2027 (RE2327) w eWniosekPlus.

Płatności ekologiczne przyznaje się rolnikowi jeżeli:

realizuje 5-letnie zobowiązanie ekologiczne, na użytkach rolnych, na których prowadzi produkcję ekologiczną w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej (Dz. U. poz. 1370);
spełnia warunki przyznania płatności ekologicznych w ramach określonych pakietów wymienionych w rozporządzeniu ekologicznym.

W 2023 r. w ramach płatności ekologicznych można ubiegać się o płatność w ramach następujących pakietów:

Pakiet 1. Uprawy rolnicze;
Pakiet 2. Uprawy warzywne;
Pakiet 3. Uprawy zielarskie;
Pakiet 4. Podstawowe uprawy sadownicze;
Pakiet 5. Uprawy jagodowe;
Pakiet 6. Ekstensywne uprawy sadownicze;
Pakiet 7. Uprawy paszowe na gruntach ornych;
Pakiet 8. Trwałe użytki zielone;
Pakiet 9. Małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi;
Pakiet 10. Premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą.

Zobowiązanie ekologiczne realizowane jest jako:

zobowiązanie na gruntach ornych - w przypadku Pakietów 1–3, 5, 7;
zobowiązanie w ramach upraw sadowniczych - w przypadku Pakietów 4 lub 6;
zobowiązanie na trwałych użytkach zielonych - w przypadku Pakietu 8;
zobowiązanie obejmujące małe gospodarstwa – w przypadku Pakietu 9.

Rolnik realizujący zobowiązanie obejmujące małe gospodarstwa nie może posiadać więcej niż 10 ha użytków rolnych, w roku, w którym rozpoczął realizację tego zobowiązania ekologicznego.

Rolnik może realizować jednocześnie więcej niż jedno zobowiązanie ekologiczne,
z tym, że takie same zobowiązania ekologiczne może realizować jednocześnie, jeżeli zostały podjęte w różnych latach, a gdy kontynuuje realizację takiego samego zobowiązania ekologicznego podjętego przez innego rolnika - może je realizować, mimo że zostały podjęte w tym samym roku.

Rolnik może realizować zobowiązanie ekologiczne w ramach WPR 2023-2027, także w przypadku gdy realizuje jednocześnie zobowiązanie ekologiczne w ramach PROW 2014-2020.

Rolnik realizujący zobowiązanie ekologiczne przestrzega następujących wymogów:

posiada plan działalności ekologicznej, który sporządza się w pierwszym roku realizacji zobowiązania ekologicznego i przed upływem 25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie pomocy finansowej, o której mowa w art. 20 pkt 1-4 ustawy o Planie Strategicznym, przy udziale doradcy rolniczego ze specjalizacją rolnośrodowiskową, na formularzu udostępnionym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwaną dalej „Agencją”;
prowadzi rejestr działalności ekologicznej w odniesieniu do gruntów objętych zobowiązaniem ekologicznym, zawierający wykaz:

zabiegów agrotechnicznych wykonywanych w ramach realizowanego pakietu, w szczególności: zastosowania nawozów i wykonania zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin – ze wskazaniem nazwy i dawki zastosowanego nawozu i środka ochrony roślin oraz przyczyny zastosowania środka ochrony roślin, oraz wykonania koszenia,
wypasu zwierząt – w przypadku prowadzenia wypasu

wraz z terminem ich przeprowadzenia;

określonych dla poszczególnych pakietów w załączniku nr 2 do rozporządzenia;
odpowiednich minimalnych wymogów dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz innych odpowiednich obowiązkowych wymogów, o których mowa w art. 70 ust. 3 lit. b rozporządzenia 2021/2115, wskazanych w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

W przypadku, gdy rolnik jednocześnie realizuje zobowiązanie ekologiczne w ramach WPR 2023-2027 i zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach WPR 2023-2027 lub zobowiązanie ekologiczne w ramach PROW 2014-2020 lub zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach PROW 2014-2020:

rejestr działalności ekologicznej może być prowadzony na jednym formularzu
z rejestrem działalności ekologicznej prowadzonym w ramach realizowanego przez tego rolnika zobowiązania ekologicznego w ramach PROW 2014-2020 lub z rejestrem działalności rolnośrodowiskowej prowadzonym w ramach realizowanego przez tego rolnika zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego w ramach WPR 2023-2027 lub zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego w ramach PROW 2014-2020;

W przypadku gdy rolnik jednocześnie realizuje zobowiązanie ekologiczne w ramach WPR 2023-2027 i zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach WPR 2023-2027 lub zobowiązanie ekologiczne w ramach PROW 2014-2020 lub zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach PROW 2014-2020 plan działalności ekologicznej nie może być sporządzony na jednym formularzu z:

planem działalności rolnośrodowiskowej sporządzonym w ramach realizowanego przez tego rolnika zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego w ramach WPR 2023-2027 lub
planem działalności ekologicznej prowadzonym w ramach realizowanego przez tego rolnika zobowiązania ekologicznego w ramach PROW 2014-2020 lub
planem działalności rolnośrodowiskowej sporządzonym w ramach realizowanego przez tego rolnika zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego w ramach PROW 2014-2020.

Rolnik realizuje zobowiązanie ekologiczne od dnia 15 marca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pierwszych płatności ekologicznych.

Wielkość obszaru objętego zobowiązaniem ekologicznym oraz miejsce realizacji tego zobowiązania nie podlegają zmianie w trakcie jego realizacji.

Rolnik realizujący zobowiązanie ekologiczne:

w ramach upraw sadowniczych lub na trwałych użytkach zielonych, nie może dokonywać zmiany uprawianych roślin lub miejsca ich uprawy, objętych tym zobowiązaniem;
w ramach małego gospodarstwa, nie może dokonywać zmiany uprawianych roślin lub miejsca ich uprawy, objętych tym zobowiązaniem, w przypadku:

a) roślin wymienionych w części IV i VI tabeli załącznika nr 4 do rozporządzenia,

b) trwałych użytków zielonych objętych tym zobowiązaniem.

Płatności ekologiczne do tego samego obszaru mogą być przyznane z tytułu realizacji tylko jednego zobowiązania ekologicznego.

Płatności ekologiczne do danego obszaru mogą być przyznane, jeżeli do tego obszaru rolnik nie ubiega się jednocześnie o przyznanie:

płatności w ramach ekoschematów do obszarów z roślinami miododajnymi, do integrowanej produkcji roślin lub do biologicznej ochrony upraw lub płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach WPR 2023-2027;
płatności w ramach ekoschematów do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi z tytułu realizacji:
- praktyki 1. Ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt lub
- praktyki 7. Uproszczone systemy uprawy;
ekologicznych w ramach PROW 2014-2020;
rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach PROW 2014-2020.

Płatności ekologiczne podlegają degresywności w zależności od powierzchni deklarowanej do płatności. W 2023 roku w ramach pakietu 1-9 stosowana będzie następująca degresywność:

100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.

Dodatkowo, jeżeli rolnik ubiega się również o przyznanie płatności ekologicznej w ramach pakietu 10 Premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą płatność za ten pakiet podlega degresywności w zależności od powierzchni deklarowanej do płatności w ramach wszystkich realizowanych pakietów 1-9. W 2023 roku w ramach pakietu 13 stosowana będzie następująca degresywność:

100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.

Wysokość płatności ekologicznych w danym roku ustala się jako iloczyn stawek płatności za hektar gruntu i powierzchni gruntów, do których przysługuje płatność ekologiczna, po uwzględnieniu zmniejszeń lub wykluczeń wynikających ze stwierdzonych nieprawidłowości lub niezgodności.

Wysokość stawek płatności ekologicznych dla poszczególnych pakietów określona jest w załączniku nr 8 do rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu
przyznawania i wypłaty pomocy finansowej w formie płatności ekologicznych w ramach Planu Strategicznego dla wspólnej polityki rolnej na lata 2023-2027.

Zobowiązanie ekologiczne obejmuje użytki rolne, zadeklarowane we wniosku
o przyznanie pierwszych płatności ekologicznych w ramach danego pakietu, spełniające warunki przyznania płatności ekologicznych, objęte obszarem zatwierdzonym spełniającym warunki przyznania pomocy.

Płatności ekologiczne są przyznawane do:

1) gruntów ornych – w przypadku Pakietów 1–3, 5, 7 i 9, z tym że w przypadku gruntów ornych, na których jest prowadzona uprawa konopi włóknistych, do tych, w odniesieniu do których rolnik jednocześnie ubiega się o przyznanie płatności bezpośrednich, o których mowa w art. 20 pkt 1 ustawy o Planie strategicznym, za ten sam rok, w odniesieniu do którego rolnik ubiega się o przyznanie płatności ekologicznej i o ile są spełnione warunki przyznania płatności bezpośrednich do tych gruntów;

2) trwałych użytków zielonych – w przypadku

Pakietu 8 lub
Pakietu 9 w przypadku trwałych użytków zielonych, lecz do powierzchni stanowiącej nie więcej niż 20% powierzchni użytków rolnych objętych zobowiązaniem ekologicznym w ramach tego pakietu,
Pakietu 7 i 9, jeżeli w trakcie realizacji tego pakietu grunty orne, na których jest uprawiana mieszanka wieloletnia traw albo mieszanka wieloletnia traw z bobowatymi drobnonasiennymi, stały się trwałymi użytkami zielonymi;

3) sadów, w których są uprawiane drzewa owocowe lub krzewy owocowe – w przypadku Pakietów 4, 6 i 9;

4) gruntów ornych, trwałych użytków zielonych i sadów, na których jest realizowane zobowiązanie ekologiczne, w przypadku Pakietu 10.

Jeżeli w trakcie realizacji zobowiązania ekologicznego w ramach Pakietu 1–8 w odniesieniu do danego gruntu zakończy się okres konwersji, płatności ekologiczne w danym roku są przyznawane do tego gruntu według stawek płatności określonych dla tych pakietów i odnoszących się do gruntów z zakończonym okresem konwersji.

W przypadku realizacji na gruntach w okresie konwersji Pakietu 1–8, płatności ekologiczne są przyznawane do tych gruntów z zastosowaniem stawek płatności dla tych pakietów i odnoszących się do takich gruntów, jednak nie dłużej niż przez pierwsze 3 lata realizacji zobowiązania ekologicznego, a w przypadku gdy okres konwersji dla tych gruntów jest dłuższy niż pierwsze 3 lata realizacji tego zobowiązania – płatności ekologiczne są przyznawane w wysokości ustalonej według stawek płatności określonych dla tych pakietów i odnoszących się do gruntów z zakończonym okresem konwersji.

Wysokość płatności ekologicznych przyznawanych do gruntów w okresie konwersji, na których rolnik realizuje Pakiet 1–8, a do których została mu przyznana pomoc finansowa na podstawie:

rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. poz. 1809, z późn. zm.) lub
rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 (Dz. U. poz. 262, z późn. zm.), lub
rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 (Dz. U. poz. 361, z późn. zm.), lub
rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. z 2018 r. poz. 1784 z późn. zm.)

ustala się z uwzględnieniem stawek płatności określonych dla tych pakietów odnoszących się do gruntów z zakończonym okresem konwersji.

W przypadku gdy w drugim lub w kolejnym roku realizacji zobowiązania ekologicznego:

nie są spełnione warunki przyznania płatności ekologicznych lub
rolnik nie złożył wniosku o przyznanie kolejnych płatności ekologicznych w ramach danego pakietu, lub
rolnik nie złożył, na formularzu udostępnionym przez Agencję, informacji o gruntach oraz o pakiecie realizowanym na tych gruntach, wskazując położenie tych gruntów i ich powierzchnię

uznaje się, że rolnik kontynuuje realizację podjętego zobowiązania ekologicznego, jeżeli grunty objęte tym zobowiązaniem znajdują się w posiadaniu rolnika.

Zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, jeżeli warunkiem przyznania pomocy jest posiadanie gruntu, pomoc jest przyznawana do gruntu, który w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy, jest w posiadaniu podmiotu ubiegającego się o jej przyznanie na podstawie tytułu prawnego.

Płatność ekologiczna jest przyznawana:

w ramach wszystkich pakietów, jeżeli rolnik prowadzi produkcję ekologiczną, co jest potwierdzone informacjami zawartymi w wykazie przekazywanym do Prezesa ARiMR z jednostki certyfikującej rolnictwo ekologiczne (zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej (Dz. U. poz. 1370)
w ramach Pakietu 1 i 9 w odniesieniu do gruntów, na których jest prowadzona uprawa konopi włóknistych, jeżeli rolnik ubiega się o przyznanie do tych gruntów płatności bezpośrednich, w rozumieniu art. 20 pkt 1 ustawy o Planie Strategicznym, do tych gruntów w roku, w którym ubiega się o przyznanie płatności ekologicznej do tych gruntów i są spełnione warunki przyznania do nich płatności bezpośrednich;

UWAGA! W roku 2023 płatności ekologiczne do konopi odmiany Rajan, nie przysługuje ze względu na przekroczenie wartości THC dla tej odmiany.

w ramach Pakietu 7 (Uprawy paszowe na gruntach ornych) warunkiem przyznania płatności ekologicznych jest posiadanie zwierząt wymienionych w ust. 1 załącznika nr 5 do rozporządzenia, takich jak: alpaki, bydło domowe oraz bawoły domowe, daniele, gęsi, indyki, jelenie szlachetne, kaczki, konie, kozy, króliki, kury, lamy, muły, osły, owce, perlice, przepiórki japońskie, strusie afrykańskie, świnie.
przy ustalaniu wysokości płatności ekologicznych w przypadku Pakietu 7 uwzględnia się powierzchnię gruntów, do których przysługują płatności ekologiczne w ramach tych pakietu, nie większą niż powierzchnia ustalona jako iloraz liczby zwierząt, przeliczonych na DJP i współczynnika 0,5.
w ramach Pakietu 8 (Trwałe użytki zielone) warunkiem przyznania płatności ekologicznych jest posiadanie zwierząt wymienionych w ust. 2 załącznika nr 5 do rozporządzenia, takich jak: alpaki, bydło domowe oraz bawoły domowe, daniele, gęsi, jelenie szlachetne, konie, kozy, króliki, lamy, muły, osły, owce.
przy ustalaniu wysokości płatności ekologicznych w przypadku Pakietu 8 uwzględnia się powierzchnię gruntów, do których przysługują płatności ekologiczne w ramach tych pakietu, nie większą niż powierzchnia ustalona jako iloraz liczby zwierząt, przeliczonych na DJP i współczynnika 0,5.
w ramach Pakietu 9 (Małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi) warunkiem przyznania płatności ekologicznych jest posiadanie zwierząt wymienionych:

w ust. 1 załącznika nr 5 do rozporządzenia, takich jak: alpaki, bydło domowe oraz bawoły domowe, daniele, gęsi, indyki, jelenie szlachetne, kaczki, konie, kozy, króliki, kury, lamy, muły, osły, owce, perlice, przepiórki japońskie, strusie afrykańskie, świnie – w odniesieniu do gruntów, na których uprawiane są rośliny wymienione w części VII tabeli załącznika nr 4 do rozporządzenia;
w ust. 2 załącznika nr 5 do rozporządzenia, takich jak: alpaki, bydło domowe oraz bawoły domowe, daniele, gęsi, jelenie szlachetne, konie, kozy, króliki, lamy, muły, osły, owce – w odniesieniu trwałych użytków zielonych objętych zobowiązaniem w ramach tego pakietu

przy ustalaniu wysokości płatności ekologicznych w przypadku Pakietu 9 uwzględnia się powierzchnię gruntów, do których przysługują płatności ekologiczne w ramach tych pakietu, nie większą niż powierzchnia ustalona jako iloraz liczby zwierząt, przeliczonych na DJP i współczynnika 0,5.
w przypadku Pakietu 7, 8, 9 jeżeli rolnik nie spełnia warunku przyznania płatności jakim jest posiadanie zwierząt, płatności ekologiczne mogą mu zostać przyznane, w przypadku gdy warunek taki spełnia łącznie co najmniej z jednym innym rolnikiem ubiegającym się o przyznanie płatności ekologicznych, którego grunty, do których ubiega się o przyznanie tych płatności są położone na terenie tej samej gminy lub gminy z nią sąsiadującej.
w ramach Pakietu 10 (Premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą) warunkiem przyznania płatności ekologicznych jest posiadanie zwierząt wymienionych w ust. 1 załącznika nr 5 do rozporządzenia, takich jak: alpaki, bydło domowe oraz bawoły domowe, daniele, gęsi, indyki, jelenie szlachetne, kaczki, konie, kozy, króliki, kury, lamy, muły, osły, owce, perlice, przepiórki japońskie, strusie afrykańskie, świnie, których liczba, w przeliczeniu na DJP, wynosi co najmniej 0,5 DJP oraz nie więcej niż 1,5 DJP na hektar wszystkich użytków rolnych w gospodarstwie oraz realizuje zobowiązanie ekologiczne w ramach innego pakietu.
w ramach Pakietu 4, 5, 6 minimalna obsada drzew wskazana jest w załączniku nr 7 do rozporządzenia ekologicznego, w którym określona jest minimalna obsada drzew, krzewów i niektórych upraw jagodowych w ramach Pakietu 4. Uprawy sadownicze, Pakietu 5. Uprawy jagodowe i Pakietu 6. Ekstensywne uprawy sadownicze, z tym że w przypadku sadów mających co najmniej 12 lat minimalna obsada drzew wynosi 125 szt./ha i co najmniej 90 % tych drzew jest uprawianych nie krócej niż 12 lat.