Główny Inspektorat
Farmaceutyczny

1. Cel i zakres przedmiotowy ustawy. Dlaczego ustawa o zawodzie farmaceuty jest tak ważna i co reguluje?

Ustawa ta jest niezwykle istotna dla  farmaceutów, bowiem w sposób kompleksowy reguluje kwestie dotyczące:

• uzyskiwania prawa wykonywania zawodu farmaceuty;
• wykonywania zawodu farmaceuty;
• ustawicznego rozwoju zawodowego farmaceutów.

Ustawa o zawodzie farmaceuty realizuje postulaty zawarte w „Polityce Lekowej Państwa 2018–2022” w zakresie, w jakim dotyczą one spraw związanych z usługami świadczonymi przez przedstawicieli zawodu medycznego farmaceuty. Ustawa reguluje m.in. zasady uzyskiwania uprawnień zawodowych oraz wykonywania zawodu farmaceuty. Reguluje też zasady doskonalenia zawodowego. Korzyści płynące z nowych regulacji dotyczą zatem nie tylko farmaceutów, ale również całego rynku farmaceutycznego w Polsce, a nade wszystko zdrowia i życia Pacjentów.

2. Wykonywanie zawodu farmaceuty. Jaki jest cel i zakres wykonywania zawodu farmaceuty?

Celem wykonywania zawodu farmaceuty jest ochrona zdrowia Pacjenta i zdrowia publicznego. Zawód farmaceuty jest wykonywany poprzez:

1. sprawowanie opieki farmaceutycznej – zaliczonej do świadczeń zdrowotnych, obejmującej:

• konsultacje farmaceutyczne,
• przeglądy lekowe wraz z oceną farmakoterapii,
• opracowywanie indywidualnych planów opieki farmaceutycznej,
• wykonywanie określonych badań diagnostycznych,
• wystawianie recept w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego;

2. udzielanie usług farmaceutycznych, obejmujących:

• wydawanie z apteki lub punktu aptecznego produktów leczniczych i wyrobów medycznych, połączone z udzielaniem informacji i porad dotyczących działania i stosowania oraz przechowywania tych produktów,
• przeprowadzanie wywiadu farmaceutycznego,
• udzielanie porady farmaceutycznej,
• czynności wykonywane w aptece szpitalnej lub zakładowej,
• wykonywanie pomiaru ciśnienia,
• usługi farmacji klinicznej;

3. wykonywanie zadań zawodowych, obejmujących między innymi:

• przyjmowanie i wydawanie produktów leczniczych z hurtowni farmaceutycznych oraz sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem wymagań Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej,
• kierowanie apteką, punktem aptecznym, działem farmacji szpitalnej, zespołem farmacji klinicznej lub hurtownią farmaceutyczną,
• nadzór nad jakością i bezpieczeństwem stosowania produktów leczniczych,
• uczestnictwo w wytwarzaniu lub badaniu produktów leczniczych;

4. wykonywanie innych czynności, w tym między innymi:

• prowadzenie działalności dydaktycznej w uczelniach na kierunku farmacja oraz prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych w dyscyplinie naukowej – nauki farmaceutyczne,
• zatrudnienie w Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej,
• pełnienie funkcji z wyboru w samorządzie zawodu farmaceuty.

3. Zasady wykonywania zawodu farmaceuty. Jakimi zasadami ma kierować się farmaceuta w ramach wykonywania zawodu?

Zgodnie z przepisami rozdziału 3 ustawy o zawodzie farmaceuty farmaceuta powinien kierować się następującymi zasadami:

• należytej staranności, poszanowania praw pacjenta i dbałości o jego bezpieczeństwo (art. 27),
• udzielania pełnej i przystępnej informacji w ramach opieki i usługi farmaceutycznej (art. 28),
• zakazu prowadzenia lub uczestniczenia w reklamie produktów leczniczych skierowanej do wiadomości publicznej (art. 29),
• autonomii aptekarza, tj. farmaceuty wykonującego zawód w aptece, punkcie aptecznym, dziale farmacji szpitalnej albo hurtowni farmaceutycznej (art. 35) – polegającej na samodzielnym podejmowaniu decyzji przez aptekarza w zakresie sprawowania opieki farmaceutycznej, udzielania usług farmaceutycznych oraz wykonywania zadań zawodowych, kierując się dobrem pacjenta – w tym zakresie aptekarz nie jest związany poleceniem służbowym,
• zachowania tajemnicy informacji związanych z pacjentem (art. 34).

4. Inne kwestie uregulowane ustawą o zawodzie farmaceuty to:

• kwalifikacje do wykonywania zawodu farmaceuty,
• prawo wykonywania zawodu farmaceuty – kto i na jakich zasadach i w jakim trybie je przyznaje, obowiązek złożenia ślubowania, utrata prawa wykonywania zawodu;
• ustawiczny rozwój zawodowy farmaceutów,
• przepisy karne – sankcjonujące między innymi nieuprawnione posługiwanie się tytułem zawodowym „farmaceuta”, a także sprawowanie opieki farmaceutycznej i udzielanie usług farmaceutycznych lub wykonywanie zadań zawodowych bez wymaganych uprawnień.

5. Zmiany w ustawie z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne. Jakie przepisy zostały zmienione w Prawie farmaceutycznym ustawą o zawodzie farmaceuty?

Spośród zmian w Prawie farmaceutycznym, które wprowadza ustawa o zawodzie farmaceuty należy wskazać w szczególności:

• określenie minimalnych norm zatrudnienia w aptece szpitalnej i dziale farmacji szpitalnej (art. 87a u.p.f.),
• zakaz łączenia funkcji kierownika apteki ogólnodostępnej, punktu aptecznego, działu farmacji szpitalnej, apteki szpitalnej z funkcją Osoby Kompetentnej, Osoby Odpowiedzialnej i Osoby Wykwalifikowanej (art. 88 ust. 1a u.p.f.),
• zakaz sprawowania funkcji kierownika w więcej niż jednej aptece (art. 88 ust. 1b u.p.f.),
• możliwość łączenia funkcji kierownika apteki i kierownika działu farmacji szpitalnej albo dwóch działach farmacji szpitalnej wyłącznie po uzyskaniu zgody wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego, wydawanej w drodze decyzji (art. 88 ust. 1c i 1d u.p.f.),
• obowiązki informacyjne podmiotu prowadzącego aptekę związanych ze zmianą kierownika apteki i trybu milczącego załatwienia przez wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego wniosku o zmianę kierownika apteki (art. 88 ust. 2c – 2h u.p.f.),
• zakres zadań kierownika apteki (art. 88 ust. 5 pkt 1-17 u.p.f.),
• receptę kontynuowaną (art. 96 ust. 3a u.p.f.),
• podstawę do cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki z uwagi na naruszenie przepisu art. 35 ust. 2 ustawy o zawodzie farmaceuty, tj. dotyczącego autonomii aptekarza (art. 103 ust. 2 pkt 10 u.p.f.),
• podstawę do unieruchomienia apteki, punktu aptecznego lub hurtowni farmaceutycznej w przypadku stwierdzenia uniemożliwienia realizacji zadań przez kierownika apteki, punktu aptecznego lub osobę odpowiedzialną w hurtowni farmaceutycznej, na okres nie dłuższy niż 3 miesiące (art. 120 ust. 2a u.p.f.).

 

Jeśli masz pytania dotyczące zmian w przepisach ustawy prawo farmaceutyczne, które zostały wprowadzone ustawą o zawodzie farmaceuty, napisz do nas na adres: pytania@gif.gov.pl. Dedykowany adres e-mail będzie aktywny do poniedziałku 19.04.2021 r.

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania zostaną opracowane w formie Q&A a następnie opublikowane na naszej stronie internetowej.