Podczas konferencji przedstawione zostały także wyniki audytu, przeprowadzonego w TVP.

Jutro minie 100 dni od momentu, kiedy premier Donald Tusk powierzył mi funkcję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jestem zadowolona z efektów naszej pracy w tym czasie. Jednym z kluczowych działań, które zapowiadaliśmy, był audyt w Telewizji Polskiej – jego wyniki przedstawiamy dziś opinii publicznej – powiedziała Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. – Równocześnie prezentujemy główne założenia ustawy medialnej, nad którą pracowaliśmy przez ostatnich kilkanaście miesięcy. Przeprowadziliśmy szerokie konsultacje społeczne, uwzględniając jednocześnie wymogi Europejskiego Aktu o Wolności Mediów. Ustawa trafi do Zespołu do spraw Programowania Prac Rządu jeszcze dzisiaj. Następnie wyślemy go – równocześnie – do konsultacji publicznych i konsultacji międzyresortowych. Ustawa medialna jest jednym z najważniejszych priorytetów naszego rządu, a przede wszystkim Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – dodała.

Z danych IBRIS wynika, że rośnie zaufanie do mediów publicznych, które obecnie postrzegane są jako o wiele bardziej wiarygodne źródło informacji niż w ostatnich latach. Na antenach Telewizji Polskiej pojawiają się programy, których przez ostatnie osiem lat brakowało, takie jak m.in. transmisje z gali  wręczenia Nagrody Literackiej NIKE, Fryderyków, Festiwalu Piosenki Aktorskiej czy Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy – mówił podczas konferencji Maciej Wróbel, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. – Jednak media publiczne to nie tylko spółki realizujące programy – to instytucje o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa informacyjnego państwa, których ustawowym zadaniem jest wypełnianie misji publicznej. W związku z tym powinny być gwarantem obiektywnej i rzetelnej informacji. Przed nami ważny krok – implementacja Europejskiego Aktu o Wolności Mediów oraz nowelizacja ustawy medialnej – dodał.

Audyt w Telewizji Publicznej i Polskim Radiu – oszczędności i redukcja etatów kadry kierowniczej

Audyt w TVP został przeprowadzony przez zewnętrzną, niezależną firmę i dotyczył lat 2022-2025. Analizowane były zmiany:

• programowe – zaoszczędzono 13,5 mln zł dzięki efektywnemu zarządzaniu licencjami oraz 3,35 mln zł dzięki reorganizacji biur korespondentów, zintegrowano także system zarządzania kanałami i produkcją;
• majątkowe – wprowadzono plan zarządzania nieruchomościami, ograniczono zakupy środków trwałych oraz zakończono inwestycję wieloletnią – budowę hali zdjęciowej;
• finansowe – uregulowano zobowiązania i ściąganie należności (w tym odsetek z KRRiT), zoptymalizowano koszty oraz zwiększono przychody z przekazów handlowych i kontrolę kosztów;
• organizacyjne – zredukowano etaty kadry kierowniczej, zintegrowano służby ekonomiczne i zlikwidowano biura dystrybucji, zwiększając jednocześnie udział etatów w produkcji i technologii.

W wyniku tych działań liczba umów cywilno-prawnych spadła z 337 do 28, a koszty w regionalnych ośrodkach TVP zmniejszyły się o 43,3 mln zł. Widoczne było również zmniejszenie kosztów w zużyciu energii i materiałów, wynagrodzeniach bezosobowych, usługach technicznych i transportowych oraz delegacjach. Na samych usługach technicznych produkcji koszty spadły o 156,7 mln zł, na delegacjach krajowych i zagranicznych – w tym kadry zarządzającej – zaoszczędzono 10,9 mln zł, a na wynagrodzeniach bezosobowych - 13,4 mln zł. To wszystko sprawiło, że TVP ograniczyła ogólne koszty o 14% w 2024 roku, a w pierwszym półroczu 2025 roku o kolejne 11%, przy równoczesnym spadku przychodów z budżetu państwa o 26%.

Zmiany administracyjne objęły również spółki Polskiego Radia, gdzie liczba kadry zarządzającej spadła o 13% w 2024 roku, a o 8 zmniejszyła się liczba komórek organizacyjnych. W 2024 roku spółki RTV odnotowały (w stosunku do 2023 roku) średni spadek kosztów na poziomie 12% (ok. 586 mln zł) i zredukowały koszty do poziomu niższego niż w 2022 roku. Dziewięć spółek zaliczyło widoczny spadek kosztów, a największy – redakcja Radia Kielce, która ograniczyła wydatki o 15,11% w 2024 roku w stosunku do 2023 roku.

Nowelizacja ustawy medialnej – główne założenia

Założenia nowelizacji ustawy medialnej opierają się na trzech filarach, które zapewnią faktyczne odpolitycznienie mediów publicznych:

1. Niezależność władz

Władze mediów publicznych będą wybierane w transparentnych konkursach, opartych o kryteria kompetencji. Każdy kandydat do władz mediów publicznych będzie musiał spełnić wymogi apolityczności – brak przynależności do partii politycznej w ciągu ostatnich 5 lat oraz brak pełnienia funkcji partyjnych lub kandydowania w wyborach w ciągu 10 lat. Kandydaci muszą także wykazać się eksperckością, czyli wiedzą i doświadczeniem w zakresie środków masowego przekazu, kultury i mediów, w tym co najmniej 5-letnim doświadczeniem w pracy związanej z mediami lub prawem medialnym. Wszystkie procesy wyboru będą jawne i oparte na merytorycznych kryteriach.

Wprowadzony zostanie jednoosobowy Zarząd powoływany na 5-letnią kadencję przez apolityczną KRRiT, na wniosek Komisji Konkursowej złożonej z członków Rady Nadzorczej oraz 2 przedstawicieli Rady Programowej. Kandydat do Zarządu będzie musiał przedstawić projekt koncepcji funkcjonowania publicznej radiofonii i telewizji, uzyskać rekomendacje organizacji pozarządowych, a rozmowy z nim będą prowadzone w sposób jawny, z udziałem prasy i transmisją online.

Rada Nadzorcza będzie się składała z 5 ogólnopolskich członków oraz 3 członków regionalnych. Kadencja rady wyniesie 5 lat. Większość członków powoływać będzie apolityczna KRRiT w drodze konkursu, natomiast pozostałych – Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Proces ten również będzie jawny, a oceny kandydatów i uzasadnienia decyzji publikowane będą do wiadomości publicznej.

Rada Programowa będzie się składała z 9 ogólnopolskich członków i 5 członków regionalnych. Powoływać ją będzie apolityczna KRRiT na 5-letnią kadencję – większość członków w drodze konkursu spośród kandydatów zgłoszonych przez organizacje pozarządowe, a część spośród kandydatów zgłoszonych przez pracowników spółki.

Ważnym elementem nowelizacji jest także zapewnienie niezależności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i likwidację Rady Mediów Narodowych, której obowiązki przejmie KRRiT. Rada liczyć będzie 9 członków powoływanych na 6-letnią kadencję, z rotacją składu co 2 lata. Czterech członków wybierać będzie Sejm, dwóch Senat, a trzech Prezydent RP. Kandydaci będą musieli uzyskać poparcie branżowych organizacji pozarządowych. Ich wysłuchanie będzie publiczne, z udziałem przedstawicieli organizacji społecznych, związków zawodowych i organizacji pracodawców, a wszystkie uchwały i uzasadnienia wyboru zostaną opublikowane. KRRiT będzie uczestniczyć w wyłanianiu organów mediów publicznych, oceniać pluralizm rynku medialnego w Polsce oraz monitorować wydatkowanie środków publicznych na tzw. reklamę państwową.

2. Stabilne finansowanie

Propozycja zakłada zapewnienie stałego finansowania mediów publicznych na poziomie 2,5 miliarda złotych rocznie. Kwota ta traktowana jest jako pierwszy krok w kierunku budowy nowoczesnego i stabilnego systemu finansowania misji publicznej. Dla porównania, w 2022 roku poziom finansowania mediów publicznych w krajach naszego regionu wynosił od 0,10% PKB na Łotwie do 0,19% w Finlandii. Polska propozycja to rozwiązanie kompromisowe, uzgodnione z Ministerstwem Finansów, które pozwoli utrzymać ciągłość działania mediów publicznych – kluczowego elementu infrastruktury bezpieczeństwa państwa w czasie zagrożenia.

3. Ograniczenie wydawania prasy samorządowej

Nowelizacja przewiduje zasadnicze ograniczenie możliwości prowadzenia działalności medialnej przez jednostki samorządu terytorialnego. Samorządy będą mogły wydawać jedynie biuletyny informacyjne – pozbawione treści publicystycznych i reklam – zawierające wyłącznie informacje o działalności jednostki z wyraźnym oznaczeniem źródła finansowania. Celem tych zmian jest wzmocnienie niezależnych, lokalnych mediów, które działają na rynkowych zasadach i stanowią fundament demokratycznego społeczeństwa. Na konieczność ograniczenia działalności medialnej samorządów wielokrotnie zwracał uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich, podkreślając, że zależna od władzy prasa jest zjawiskiem szkodliwym dla rozwoju wolnych mediów oraz prawa obywateli do rzetelnej informacji.