Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie

W III kwartale 2023 roku Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Olsztynie przeprowadziła kontrolę jakości handlowej świeżych owoców i warzyw oraz ziemniaków. Objęto nią 25 placówek detalicznych z województwa warmińsko-mazurskiego, w których dokonano oceny jakości handlowej w zakresie cech organoleptycznych i oznakowania 99 partii świeżych owoców i warzyw oraz 5 partii ziemniaków.

Nieprawidłowości w powyższym zakresie stwierdzono łącznie w 7 podmiotach (tj. 28% skontrolowanych podmiotów).

W wyniku przeprowadzonej oceny organoleptycznej w 6 partiach świeżych owoców i warzyw stwierdzono produkty z objawami zepsucia, które czynią je niezdatnymi do spożycia.

W wyniku przeprowadzonej oceny oznakowania zakwestionowano jakość 19 partii świeżych owoców i warzyw (19,2% wszystkich skontrolowanych w tym zakresie partii). Jakość handlową świeżych owoców, warzyw w zakresie oznakowania kwestionowano między innymi z uwagi na:

• błędne wskazanie kraju pochodzenia świeżych owoców i warzyw np. w oznakowaniu podano informację, że produkt jest pochodzenia krajowego, podczas gdy pochodził on z innego kraju,
• brak wskazania kraju pochodzenia świeżych owoców i warzyw,
• bezpodstawne umieszczanie informacji dot. kraju pochodzenia np. wskazanie kraju po-chodzenia świeżych owoców i warzyw w przypadku, gdy zebrany materiał nie umożliwił zweryfikowania poprawności informacji zawartych w oznakowaniu,
• brak podania klasy jakości dla owoców i warzyw, dla których wymagane jest podawa-nie tej informacji np. truskawki.

Wszystkie poddane kontroli partie ziemniaków spełniały wymagania jakościowe w zakresie oznakowania, tj. w ich oznakowaniu umieszczono wszystkie wymagane przepisami prawa informacje.

Warto wiedzieć, że …

Kupując świeże owoce i warzywa masz prawo wiedzieć, skąd one pochodzą?

Otóż przepisy prawa jasno mówią, że w przypadku wszystkich świeżych owoców i warzyw sprzedawanych na rynku obowiązkowe jest znakowanie ich krajem pochodzenia w taki sposób aby informacja ta była bezpośrednio dostępna dla konsumenta.

W przypadku ziemniaków, poza podaniem kraju pochodzenia w oznakowaniu konieczne jest również umieszczenie flagi państwa, z którego ziemniaki pochodzą.

Wymóg podawania informacji o państwie pochodzenia wraz z wizerunkiem flagi nie dotyczy ziemniaków wprowadzanych do obrotu w opakowaniu sprowadzonych z państw członkowskich Unii Europejskiej lub Republiki Turcji lub wprowadzanych do obrotu w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) będącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Świeże owoce i warzywa wprowadzane do obrotu powinny spełniać wymagania minimalne dotyczące ich jakości. Przede wszystkim powinny być całe i zdrowe, jędrne, prawidłowo wykształcone i odpowiednio dojrzałe. Powinny być również wystarczająco rozwinięte, nie mogą być przerośnięte lub przejrzałe. W sprzedaży powinny znajdować się owoce i warzywa praktycznie wolne od jakichkolwiek widocznych substancji obcych, szkodników oraz śladów spowodowanych przez szkodniki. Nie powinny być również nadmiernie zawilgocone, gdyż może to powodować ich psucie. W sprzedaży nie powinno być produktów gnijących lub z objawami zepsucia, które czynią je niezdatnymi do spożycia.

W każdej partii dopuszcza się tolerancję wynoszącą 10% liczby lub masy produktów niespełniających wymagań minimalnych dotyczących jakości. W ramach tej tolerancji nie więcej niż 2 % łącznie mogą stanowić produkty z objawami zepsucia.

W przypadku świeżych owoców i warzyw w odniesieniu, do których ustalono szczegółowe normy handlowe określone zostały wymagania, które winny spełniać produkty zaliczane do danej klasy jakości. W odniesieniu do jabłek, owoców cytrusowych, kiwi, gruszek, brzoskwiń, nektarynek, truskawek, winogron stołowych, papryki słodkiej i pomidorów wyróżniono 3 klasy jakości: ekstra, I i II,. W odniesieniu do sałaty, endywii wyróżniono 2 klasy jakości: I i II.

Świeże owoce i warzywa zaliczone do danej klasy jakości powinny spełniać odpowiednie wymagania.

W przypadku owoców i warzyw dla których ustalono 3 klasy jakości dopuszcza się następujące tolerancje:

• w klasie ekstra dopuszczalna jest łączna tolerancja wynosząca 5 % liczby lub masy produktów niespełniających wymagań tej klasy, lecz spełniających wymagania klasy I. W ramach tej tolerancji nie więcej niż 0,5 % łącznie mogą stanowić produkty spełniające wymagania jakościowe klasy II;
• w klasie I dopuszczalna jest łączna tolerancja wynosząca 10 % liczby lub masy owoców cytrusowych niespełniających wymagań tej klasy, lecz spełniających wymagania klasy II. W ramach tej tolerancji nie więcej niż 1 % łącznie mogą stanowić produkty niespełniające wymagań jakościowych klasy II ani wymagań minimalnych lub produkty z objawami zepsucia;
• w klasie II dopuszczalna jest łączna tolerancja wynosząca 10 % liczby lub masy produktów niespełniających wymagań tej klasy ani wymagań minimalnych. W ramach tej tolerancji nie więcej niż 2 % łącznie mogą stanowić produkty z objawami zepsucia.

W przypadku sałat dla których określono 2 klasy jakości dopuszcza się następujące tolerancje:

• w klasie I dopuszczalna jest łączna tolerancja wynosząca 10 % liczby produktów niespełniających wymagań tej klasy, lecz spełniających wymagania klasy II. W ramach tej tolerancji nie więcej niż 1 % łącznie mogą stanowić produkty niespełniające wymagań jakościowych klasy II ani wymagań minimalnych lub produkty z objawami zepsucia;
• w klasie II dopuszczalna jest łączna tolerancja wynosząca 10 % liczby produktów niespełniających wymagań tej klasy ani wymagań minimalnych. W ramach tej tolerancji nie więcej niż 2 % łącznie mogą stanowić produkty z objawami zepsucia.