Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Najważniejsze uproszczenia wprowadzone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 kwietnia 2025 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej na operacje typu „Premie dla młodych rolników” w ramach poddziałania „Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2025 r. poz. 547).

1. Tryb postępowania w zakresie zgłaszania zmian do biznesplanu

1. Dotyczy beneficjentów, którzy nie wystąpili do dyrektora OR ARiMR
   z wnioskiem o wyrażenie zgody na zmianę założeń biznesplanu (w zakresie § 22 pkt 4 rozporządzenia) do dnia 26 kwietnia 2025 r.

 Uwaga:  Możliwe jest złożenie wniosku o płatność II raty pomocy bez konieczności uprzedniego występowania do dyrektora OR ARiMR z wnioskiem o wyrażenie zgody na zmianę założeń biznesplanu

 Beneficjent składając wniosek o płatność II raty pomocy ma możliwość dołączenia do niego:

• zmienionego biznesplanu wraz z uzasadnieniem dokonanych zmian oraz
• oświadczenia o dokonaniu zmiany założeń biznesplanów w zakresie warunków, o których mowa w § 22 pkt 4 rozporządzenia, wraz z podaniem przyczyny uzasadniającej  dokonanie tej zmiany (wzór formularza oświadczenia do zmian w biznesplanie został zamieszczony w materiałach poniżej).

Paragraf 22 pkt 4 rozporządzenia mówi o tym, iż Beneficjent powinien:

„4) zrealizować biznesplan w terminie przewidzianym w biznesplanie, lecz nie później niż do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy, zwłaszcza:

a) prowadzić gospodarstwo zgodnie ze strukturą produkcji, o której mowa w § 6 ust. 1 pkt 2 lit. b,

b) zrealizować działania, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 5 oraz § 6 ust. 2 pkt 2,

c) osiągnąć cele, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 4,

d) osiągnąć wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa przynajmniej o 10% w stosunku do wyjściowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa, o której mowa w § 6 ust. 1 pkt 1 lit. c, i utrzymać osiągnięty wzrost przynajmniej do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy;”.

2. Dotyczy beneficjentów, którzy przed dniem 26 kwietnia 2025 r., złożyli wniosek  o zmianę założeń biznesplanu i nie otrzymali od Agencji decyzji

W przypadku jeśli Beneficjent zrealizował już zmieniony biznesplan zgodnie ze zgłoszonymi do agencji zmianami należy niezwłocznie złożyć wniosek o płatność drugiej raty pomocy i dołączyć  do niego oświadczenie dotyczące zgłoszonych wcześniej zmian do biznesplanu, które to ma potwierdzać, iż dokonane zmiany założeń biznesplanu dotyczą warunków § 22 pkt 4 rozporządzenia (formularz oświadczenia dostępny jest na stronie internetowej).

Takie działanie przyspieszy rozpatrzenie sprawy przez Agencję i wypłatę środków ponieważ nie będzie wymagało wyrażenia przez dyrektora OR zgody na zmianę założeń biznesplanu.

2. Rozszerzony został katalog narzędzi do prowadzenia ewidencji przychodów
   i rozchodów w gospodarstwie o narzędzie do oceny ekonomicznej gospodarstwa rolnego.

Beneficjenci w celu spełnia warunku w zakresie prowadzenia ewidencji przychodów i rozchodów w gospodarstwie będą mogli skorzystać z narzędzie do oceny ekonomicznej gospodarstwa rolnego – samoliczącego skoroszytu MS Excel, który służy do zarządzania gospodarstwem rolnym i uwzględnia przychody i rozchody w gospodarstwie. Narzędzie to wraz z instrukcją jego wypełniania jest dostępne do pobrania na stronie internetowej administrowanej przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy (https://ierigz.waw.pl/narzedzie)

ARiMR przypomina, iż Beneficjenci poddziałań premiowych PROW 2014-2020 tj.:

• 6.1 „Premie dla młodych rolników”,
• 6.2 „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich”,
• 6.3 „Restrukturyzacja małych gospodarstw” ,

powinni złożyć wnioski o płatność drugiej raty pomocy po realizacji biznesplanu, z zachowaniem terminu wynikającego z wydanej decyzji o przyznaniu pomocy, odpowiednio: 2 lata (w przypadku poddziałania 6.2 „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich”)  lub 3 lata (w przypadku poddziałań: 6.1 „Premie dla młodych rolników” i 6.3 „Restrukturyzacja małych gospodarstw”) od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy i nie później niż do dnia 31 sierpnia 2025.

Warunkiem koniecznym umożliwiającym Agencji wypłatę drugiej raty pomocy jest zrealizowanie przez beneficjenta całego biznesplanu w ww. terminach.

Jednocześnie przypominamy, iż beneficjenci poddziałań premiowych mogą wystąpić do dyrektora oddziału regionalnego Agencji z wnioskiem o wyrażenie zgody na zmianę założeń biznesplanu w trakcie jego realizacji w zakresie warunków, w tym wydłużenie okresu jego realizacji tj.:

•             w przypadku poddziałania 6.1 „Premie dla młodych rolników” i 6.3 „Restrukturyzacja małych gospodarstw” nie później niż do dnia upływu 4 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy,

•             w poddziałaniu 6.2 „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich” nie później niż do dnia upływu 2 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.

  W każdym przypadku wydłużenie terminu realizacji biznesplanu jest możliwe nie  później niż do dnia 31    sierpnia 2025 r.

W przypadku poddziałania 6.1 „Premie dla młodych rolników” oraz 6.3 „Restrukturyzacja małych gospodarstw” zmiany polegające na zwiększeniu lub zmniejszeniu skali produkcji roślin lub zwierząt w gospodarstwie nie wymagają zgody Agencji, jeżeli zostanie zachowany kierunek produkcji określony w biznesplanie dla docelowej sytuacji gospodarstwa oraz zostanie spełniony warunek w zakresie osiągnięcia wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa w stosunku do wyjściowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa.

Ponadto przypominamy, iż:

• w przypadku pooddziałania 6.1, w przypadku niespełnienia warunku, o którym mowa w § 22 pkt 4 lit. a rozporządzenia dla poddziałania 6.1, nie odmawia się wypłaty drugiej raty pomocy, jeżeli w roku określonym w § 6 ust. 5 struktura produkcji w gospodarstwie beneficjenta pozwala zachować spójność operacji, w tym w zakresie inwestycji w środki trwałe, oraz osiągnąć wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa co najmniej o 10% w stosunku do wyjściowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa.”.
• w przypadku poddziałania 6.3, w przypadku niespełnienia warunku, o którym mowa w § 18 pkt 2 lit. a, nie odmawia się wypłaty drugiej raty pomocy, jeżeli w roku określonym w § 6 ust. 4 pkt 1 struktura produkcji w gospodarstwie beneficjenta pozwala zachować spójność operacji, w tym w zakresie inwestycji w środki trwałe, oraz osiągnąć wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa do co najmniej 10 tys. euro i co najmniej o 20% w stosunku do wielkości wyjściowej, o której mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 lit. c.

Powyższe oznacza, że nawet w przypadku zmiany struktury produkcji powodującej zmianę kierunku produkcji, bez uprzedniego wystąpienia z wnioskiem beneficjenta o wyrażenie zgody na zmianę założeń biznesplanu, ARiMR wypłaca drugą ratę pomocy, jeśli w roku docelowym zostanie osiągnięty odpowiedni wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa, a operacja pozostanie spójna (struktura produkcji, inwestycje w środki trwałe itp.).

Natomiast w przypadku poddziałania 6.2 „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich” zgody Agencji nie wymaga zmiana założeń biznesplanu w zakresie opisu i szacunkowej wartości planowanych inwestycji w środki trwałe i inne środki związane z działalnością pozarolniczą.

Mając na uwadze powyższe, przypominamy o konieczności skompletowania przez beneficjentów poddziałań premiowych wymaganej dokumentacji, w szczególności pozyskania wszelkiego rodzaju zaświadczeń i decyzji wydawanych przez organy administracji publicznej oraz faktur lub dokumentów o równoważnej wartości dowodowej, tak aby skutecznie i w nieprzekraczalnym wymaganym terminie możliwe było złożenie wniosku o płatność drugiej raty pomocy.

W obliczu dużego wyzwania stojącego przed ARiMR związanego z rozliczeniem w krótkim czasie olbrzymiej liczby wniosków o płatność drugiej raty pomocy oraz w celu uniknięcia kumulacji składania wszystkich wniosków o płatność w ostatnim miesiącu (tj. sierpień 2025 r.) nie należy zwlekać z zakończeniem realizacji biznesplanu oraz złożeniem wniosku o płatność drugiej raty pomocy. Złożenie wniosków o płatność drugiej raty pomocy we wcześniejszym czasie pozwoli na ich rozpatrzenie w optymalnym terminie, a co za tym idzie, terminową wypłatę środków finansowych.

Zachęcamy do jak najszybszego składania wniosków o płatność drugiej raty pomocy.

O premię może starać się osoba fizyczna, która m.in.:

• w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy jest pełnoletnia i ma nie więcej niż 40 lat;
• jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
• posiada kwalifikacje zawodowe wynikające z posiadanego wykształcenia albo wykształcenia i stażu pracy w rolnictwie, bądź zobowiąże się do ich uzupełnienia, z wyłączeniem stażu pracy, w okresie 36 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy;
• przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy, lecz nie wcześniej niż w okresie 24 miesięcy przed dniem złożenia tego wniosku rozpoczęła prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie o powierzchni użytków rolnych wynoszącej co najmniej 1 ha (wyjątki dotyczące niepełnoletności lub/i dziedziczenia);
• przed dniem, w którym stała się właścicielem lub weszła w posiadanie gospodarstwa o powierzchni użytków rolnych wynoszącej co najmniej 1 ha, nie była posiadaczem zwierząt gospodarskich objętych obowiązkiem zgłoszenia do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad tych zwierząt, nie wystąpiła o płatności bezpośrednie, nie wystąpiła o pomoc finansową dla rolników w ramach programów UE lub pomocy krajowej, nie prowadziła działu specjalnego produkcji rolnej;
• przedłożyła biznesplan dotyczący rozwoju gospodarstwa oraz zobowiązała się do zrealizowania tego biznesplanu w terminie przewidzianym w biznesplanie, lecz nie później niż do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy;
• najpóźniej w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy rozpocznie jako kierujący* prowadzenie gospodarstwa:
  • o powierzchni użytków rolnych równej co najmniej średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w kraju, a w województwach o niższej średniej – co najmniej średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w województwie oraz nie większej niż 300 ha;
  • którego wielkość ekonomiczna jest nie mniejsza niż 13 000 euro i nie większa niż 150 000 euro.

* Przez prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie jako kierujący rozumie się prowadzenie przez osobę fizyczną tej działalności osobiście, na własny rachunek i we własnym imieniu oraz ponoszenie kosztów w związku z prowadzeniem tej działalności i czerpanie korzyści z jej prowadzenia.

Premia w wysokości 150 000 zł płatna w II ratach:

• I rata – 80% całkowitej wartości pomocy - 120 000 zł (wniosek o płatność I raty składa się w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy);
• II rata – 20% całkowitej wartości pomocy - 30 000 zł (wniosek o płatność II raty składa się po realizacji biznesplanu, jednak nie później niż do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy i nie później niż do dnia 31 sierpnia 2025 r.).

Pomoc w tym zakresie przyznaje się na dane gospodarstwo tylko raz.

W przypadku małżonków premię przyznaje się wyłącznie jednemu z nich, co do którego współmałżonek wyraził pisemną zgodę, niezależnie od tego czy posiadają wspólne czy odrębne gospodarstwa rolne.

Pomoc jest przyznawana, jeżeli w gospodarstwie, którego rozwoju dotyczy biznesplan, planuje się prowadzenie działalności w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego lub reprodukcyjnego, produkcji warzywniczej, roślin ozdobnych lub grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowli i produkcji materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych lub produkcji zwierzęcej typu przemysłowo-fermowego, z wyłączeniem chowu i hodowli ryb.

Premia w całości musi zostać przeznaczona na prowadzoną w gospodarstwie działalność rolniczą lub przygotowanie do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie w kwocie stanowiącej co najmniej 100% kwoty pomocy, w tym inwestycje w środki trwałe o szacunkowej wartości równej co najmniej kwocie stanowiącej 70% kwoty pomocy.

Inwestycje w środki trwałe:

• nie mogą być rozpoczęte przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy;
• mogą dotyczyć zakupu wyłącznie nowych maszyn, urządzeń oraz wyposażenia;
• w przypadku inwestycji budowlanej, może być uwzględniona inwestycja, która będzie położona na gruntach stanowiących własność wnioskodawcy lub beneficjenta, przedmiot użytkowania wieczystego lub przedmiot dzierżawy z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub od jednostek samorządu terytorialnego.

Pomoc nie może zostać przeznaczona na działalność w zakresie:

• chowu kur, kaczek, gęsi lub indyków, z wyłączeniem produkcji ekologicznej;
• prowadzenia plantacji roślin wieloletnich na cele energetyczne;
• prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej: hodowla zwierząt laboratoryjnych, hodowla ryb akwariowych, hodowla psów rasowych oraz hodowla kotów rasowych.

Zależy od sumy punktów przyznawanych wg następujących kryteriów wyboru:

• powierzchnia użytków rolnych (do 7 punktów);
• kwalifikacje zawodowe (od 2 do 5 pkt);
• inwestycja budowlana związana z produkcją rolniczą (3 punkty);
• udział w zorganizowanych formach współpracy producentów rolnych (1 punkt);
• przygotowywanie do sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie (1 punkt);
• przetwarzanie produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie (1 punkt);
• przygotowywanie i stosowanie planu nawozowego (2 punkty);
• inwestycje w zakresie ochrony środowiska i klimatu (do 5 punktów);
• różnica wieku pomiędzy przekazującym gospodarstwo lub największą część użytków rolnych wchodzących w skład gospodarstwa młodego rolnika a młodym rolnikiem:
  • powyżej 15 do 25 lat (2 punkty),
  • powyżej 25 lat (4 punkty);
• przejmowanie przynajmniej jednego gospodarstwa w całości (3 punkty).

Pomoc jest przyznawana, jeżeli wnioskodawca uzyskał co najmniej 8 punktów.

Wydawana z zastrzeżeniem dopełnienia przez beneficjenta, w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia tej decyzji, następujących warunków:

• jeżeli nie były spełnione w dniu wydania decyzji o przyznaniu pomocy:
  • nabycia lub wejścia w posiadanie gospodarstwa, którego rozwoju dotyczy biznesplan;
  • rozpoczęcia prowadzenia działalności  rolniczej w gospodarstwie jako kierujący;
  • ubezpieczenia na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy w pełnym zakresie jako rolnik;
  • uzyskania wpisu do ewidencji producentów, stanowiącej część krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności;
  • rozpoczęcia prowadzenia ewidencji przychodów i rozchodów w gospodarstwie, najpóźniej w dniu rozpoczęcia realizacji biznesplanu, chyba że beneficjent jest zobowiązany do prowadzenia księgi przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowej, lub ewidencji przychodów i rozchodów prowadzonej na podstawie odrębnych przepisów;
  • rozpoczęcia realizacji biznesplanu;
• złożenia wniosku o płatność pierwszej raty pomocy;
• uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach - w przypadku gdy w związku z realizacją biznesplanu jest wymagane uzyskanie takiej decyzji zgodnie z przepisami o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.